Stres u psa – co warto o nim wiedzieć?

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o potencjalnych czynnikach wywołujących u psa stres, jego objawach i wpływie na organizm – czytaj dalej. Podpowiemy, jak rozpoznać nadmierny stres u psa, jakie sytuacje mogą go spowodować, jak mu przeciwdziałać, a nawet zapobiegać jego wystąpieniu!

Czym właściwie jest stres?

Stres sam w sobie jest zjawiskiem fizjologicznym. Jest to stan, w którym organizm poprzez reakcję neurohormonalną mobilizuje się do odpowiedniej reakcji – takiej, która umożliwi mu przetrwanie w nietypowej lub niekomfortowej sytuacji. Reakcja stresowa mobilizuje więc zwierzę do uchronienia się przed zagrożeniem czy też zaspokojenia niektórych potrzeb. Dlaczego stres u psa urasta do rangi problemu? Przede wszystkim, jak wszystko w nadmiarze, zbyt silny, a szczególnie długotrwały niepokój jest szkodliwy dla czworonoga.

Stres przewlekły, w którym organizm przez wiele godzin, dni, czy wręcz na stałe znajduje się w stanie podwyższonej mobilizacji, wywołuje szereg zmian w ciele, np. podwyższenie poziomu kortyzolu. Im dłuższa reakcja stresowa i czas narażenia na stresujący bodziec, tym dłużej zajmuje psu powrót do normy. To wszystko na dłuższą metę może wywołać nie tylko zmiany zachowania i obniżenie komfortu życia zwierzaka, ale nawet… problemy zdrowotne! 

Długotrwały stres wpływa negatywnie na odporność organizmu. Tym samym może zwiększać ryzyko wystąpienia i utrudniać leczenie chorób. Może powodować schorzenia na tle hormonalnym oraz neurologicznym, a także utrudniać leczenie pupila. Taki stres nie spełnia już swojej funkcji przystosowawczej – jedynie wyniszcza organizm.

Co może wywołać stres u psa

Niektóre czynniki wywołujące stres u psa są dla nas oczywiste. Jeśli pies boi się burzy czy sylwestrowych wystrzałów, nietrudno domyślić się, że przeżywa stres. Podobnie ze zwierzakami obawiającymi się wizyty u lekarza weterynarii czy nielubianych zabiegów pielęgnacyjnych. Podwyższenie poziomu stresu można zaobserwować u psów chorych, zwłaszcza odczuwających przewlekły ból.

Stresem są dla psa także zmiany w obrębie domowego stada czy… miejsca zamieszkania. Pojawienie się nowego domownika – dziecka, osoby dorosłej czy kolejnego zwierzaka, może zaburzyć poczucie bezpieczeństwa pupila. Podobnie odejście – zwłaszcza osoby czy zwierzęcia, z którymi pies był mocno zżyty. Przeprowadzka, a u wrażliwego psa nawet wyjazd z rodziną na wakacje, również uruchamia reakcję stresową. Jeszcze silniejszy stres może wywołać rozłąka z opiekunami – pozostawienie pod opieką rodziny czy w psim hotelu.

Mniej oczywiste sytuacje generujące stres to… wszelkiego rodzaju niezaspokojone potrzeby naszego zwierzaka. Może to być długotrwała izolacja od rodziny przy zbyt długim pozostawianiu psa w samotności – w domu lub kojcu na zewnątrz. Brak odpowiedniej aktywności, spacerów, wystarczającej ilości bodźców w otoczeniu również prowadzi do narastania niepokoju. W przypadku młodych zwierząt może to poważnie zaburzyć proces rozwoju psychicznego i socjalizacji.

Stres wywołuje również przesada w drugą stronę – zbyt częste, intensywne spacery i treningi, ciągłe narażenie na nadmierną ilość lub nasilenie bodźców takich jak hałas, tłum. Brak możliwości odpowiednio długiego, wartościowego wypoczynku w spokojnym otoczeniu jest silnym czynnikiem stresowym, uniemożliwiającym psu powrócenie do równowagi – nie tylko psychicznej, ale i neurologicznej czy hormonalnej!

Jak pomóc psu w stresie?

W terapii stresu u psa podstawą jest możliwe ograniczenie narażenia na nadmiernie stresujące czynniki (w tym właściwe zaspokojenie potrzeb psa – aktywności i wypoczynku) oraz praca behawioralna mająca na celu obniżenie stresu u psa w określonych sytuacjach i umożliwienie rozładowania napięcia w odpowiedni sposób. Wprowadzenie rutyny do codziennego życia, praca nad więzią z opiekunami pod okiem zoopsychologa bądź behawiorysty, zapewnienie niwelujących stres aktywności (zajęcia związane z węszeniem, zaspokojenie potrzeby gryzienia, żucia i lizania poprzez dostarczenie odpowiednich zabawek) z pewnością poprawią jakość życia naszego psa.

Nie każdej sytuacji jednak da się uniknąć, a emocje psa mogą być tak silne, że praca nad jego zachowaniem będzie bardzo trudna, o ile w ogóle możliwa. Właściwie dobrana suplementacja może pomóc wyregulować reakcje układu nerwowego, obniżyć poziom stresu i ułatwić pracę behawioralną – albo po prostu przetrwanie stresującego okresu. Ba, niektóre niedobory (zwłaszcza jednego z aminokwasów – tryptofanu) mogą nasilać stresowe reakcje układu nerwowego – ich uzupełnienie może znacząco poprawić komfort życia psa. Korzystne może być także zastosowanie ziół działających tonizująco na układ nerwowy.

Tryptofan oraz wybrane zioła o działaniu uspokajającym (rumianek i kozłek lekarski) znajdziemy w dedykowanym pupilom preparacie KalmVet marki VET EXPERT. Podawany regularnie, z odpowiednim wyprzedzeniem w stosunku do stresujących wydarzeń, pozwoli skutecznie przeciwdziałać pojawianiu się nadmiernego stresu u psa. Smakowity, a przy tym dostępny w wygodnej formie TWIST OFF pozwala na wyciśnięcie zawartości do miski, podanie do zlizania lub w całości jak smakołyku. Dzięki temu mamy pewność, że pupil spożył całą zalecaną dawkę suplementu – bez przysparzania mu dodatkowego stresu przy podawaniu preparatu. O KalmVet od VET EXPERT warto pytać lekarzy weterynarii.

Na rynku dostępny jest również preparatu Calm&Relax marki VET EXPERT, który znajdziemy w dobrych sklepach zoologicznych. Zawiera on kombinację dwóch aminokwasów – tauryny i tryptofanu oraz ekstrakt z liści zielonej herbaty. Jego działanie wyciszające i redukujące napięcie jest bardzo korzystne nie tylko dla wrażliwego pupila, ale dla każdego psa narażonego na stresujące sytuacje.

Jak rozpoznać objawy stresowe

Próba uniknięcia stresującego bodźca, reakcja lękowa lub agresywna – rozpoznanie takich przejawów stresu, zwłaszcza w nagłej sytuacji, nie nastręcza nam większych problemów. Zestresowany zwierzak może wysyłać nam sygnały uspokajające – oblizywać się, odwracać głowę. Wydawanie dźwięków takich jak piszczenie lub warczenie, nadmierne wypadanie sierści, drżenie mięśni lub zmienione reakcje na bodźce również mogą być objawami stresu u psa.

Nieco trudniej rozpoznać przejawy długotrwałego, przewlekłego stresu. Wskazówkę mogą nam dać wszelkie zmiany zachowania psa – apatia, niechęć do ulubionych zajęć – ale i nadmierne pobudzenie, zbyt silne reakcje w normalnych, codziennych sytuacjach. Mogą pojawiać się zachowania będące próbą rozładowania stresu – wylizywanie i podgryzanie własnego ciała, niszczenie przedmiotów. Czasem pojawiają się też objawy somatyczne – problemy ze strony układu pokarmowego (zwłaszcza biegunka), zmiany skórne związane z wylizywaniem czy wygryzaniem sierści, zwiększona częstotliwość wypróżniania się, zaburzenia apetytu.

Psy różnią się między sobą pod względem odporności na sytuacje potencjalnie stresowe – mogą to być cechy osobnicze na tle genetycznym, ale też skutki popełnionych przez opiekuna błędów w okresie socjalizacji. Nadmierna reaktywność może być nawet skutkiem zbyt silnego stresu przeżywanego przez matkę w okresie ciąży – a więc już podczas okresu płodowego! Nasilone reakcje stresowe mogą wywołać indywidualne doświadczenia naszego psa, już w dorosłym wieku. Przeżyta traumatyczna sytuacja może zaburzyć równowagę psa na wiele tygodni i być przyczyną pojawiania się nadmiernego stresu w przyszłości.

Artykuł powstał we współpracy z marką VET EXPERT.