TOSA

Charakter rasy tosa

Hodowcy opisują tosę jako psa o wybitnym instynkcie socjalnym, bezgranicznie oddanego swojemu panu. Pies rasy tosa inu wymaga bliskiego kontaktu z rodziną, dlatego nie powinno się go izolować. Jest towarzyski, przyjaźnie usposobiony nawet do obcych osób – jeśli są one mile widziane przez właściciela. Zwykle bez problemu dogaduje się z dziećmi i jest wobec nich tolerancyjny, choć mogą się zdarzyć osobniki nieprzepadające za obcymi maluchami.

Ten doskonały obrońca i dobry stróż nie szczeka bez powodu. Po zapadnięciu zmroku tosa staje się czujniejszy, zwraca wtedy uwagę na każdy ruch i szelest. Nie zachowuje się nieobliczalnie czy nieadekwatnie do stopnia zagrożenia. Intruz raczej nie zostanie zraniony – pies prędzej przewróci go na ziemię i będzie pilnował do przyjścia właściciela.

Tosa nie jest skory do konfliktów, dlatego może mieszkać z innymi psami i zwierzętami domowymi. W stosunku do obcych pobratymców wykazuje zwykle tolerancję. Raczej nie skrzywdzi znacznie mniejszego od siebie psa, ale sprowokowany przez dużego może być groźny.

Pies rasy tosa inu najlepiej się czuje w domu z ogrodem (posiadanie ogrodu nie zwalnia z obowiązku spacerów). Mimo pokaźnych rozmiarów nadaje się też jednak do trzymania w mieszkaniu – jest mało absorbujący. Tosie bardziej odpowiada krótkotrwały wysiłek, nie jest długodystansowcem. Wystarczą mu spokojne spacery kilka razy dziennie. Wiele psów tej rasy chętnie pływa, a także aportuje, jeśli nauczono je tego w młodości.

Umiejętności

Tosa inu to rasa wyhodowana do japońskich walk psów – odpowiednika zapasów. Przedstawiciele tej rasy zmagali się z przeciwnikami równymi sobie. Na ośmiokątnej arenie otoczonej bambusowymi balustradami zwykle walczyły z sobą dwa osobniki. Ich zadaniem było przewrócenie przeciwnika na ziemię i przytrzymanie go przez chwilę w takiej pozycji. Potyczka odbywała się w ciszy, trwała od pięciu do trzydziestu minut i była przerywana, gdy któryś z psów został ranny. Celowe gryzienie, szczekanie, okazywanie strachu, skomlenie czy oddalenie się od przeciwnika na więcej niż trzy kroki oznaczało dyskwalifikację. Wygrywał pies, który powalił rywala lub – jeśli żadnemu się to nie udało – ten, który wykazywał większą ochotę do dalszych zmagań. Zwycięzcy przyznawano tytuł yokozumy – mistrza walki. Na szyję zakładano mu konopny pas zwany shime, w który wplatano kawałki papieru z symbolami religijnymi.

Obecnie tosa inu to przede wszystkim doskonały obrońca, stróż i towarzysz rodziny. W Stanach Zjednoczonych używa się go w pracy z dziećmi autystycznymi.

Szkolenie i wychowanie

Tosa to pies inteligentny, chętny do współpracy z właścicielem. Nie bywa uparty i jeśli jest konsekwentnie wychowywany, bez problemu poddaje się woli człowieka. Komendy zapamiętuje dość szybko, ale wykonuje je zwykle dopiero po chwili. Szkolenie psa rasy tosa inu powinno być prowadzone wyłącznie pozytywnymi metodami, przydadzą się smakołyki i pochwały. Nawet słowna reprymenda jest dla tego wrażliwego olbrzyma dotkliwą karą. Hodowcy raczej odradzają szkolenie obronne tosy.

Podobnie jak wszystkie molosy pies tej rasy późno dojrzewa. Z powodu silnego charakteru tosy wymagają starannego wychowania. Szczenięta od momentu pojawienia się w nowym domu należy traktować stanowczo, ale serdecznie. Ważna jest socjalizacja z ludźmi, nowymi sytuacjami, miejscami, a zwłaszcza z innymi psami – przydadzą się zajęcia w psim przedszkolu.

Dla kogo ta rasa

Przyszły właściciel tosy powinien mieć doświadczenie w wychowywaniu dużych ras, być konsekwentny i zrównoważony. To odpowiedni pies dla średnio aktywnej rodziny, szukającej spokojnego domownika i sprawdzonego stróża.

Wady i zalety rasy tosa

Tosa – jaki jest? Poznaj jego wady i zalety!

Wady

• sprowokowany może być groźny dla obcych psów
• wymaga starannej socjalizacji

Zalety

• oddany i opiekuńczy
• spokojny i zrównoważony
• nadaje się do rodzin z dziećmi
• doskonały obrońca i czujny stróż
• niehałaśliwy
• inteligentny, chętnie się uczy
• tolerancyjny wobec zwierząt domowych
• łatwy w pielęgnacji
• nie wymaga dużo ruchu

Zdrowie rasy tosa

Przedstawiciel rasy tosa inu jest odporny na warunki atmosferyczne, jednak podczas mrozów należy mu zapewnić ciepłe schronienie. Zwykle cieszy się dobrym zdrowiem.

W okresie intensywnego wzrostu u psów tosa inu zdarza się enostoza, czyli młodzieńcze zapalenie kości. Czasem występuje podwinięcie dolnej powieki (entropium), wymagające drobnej korekty chirurgicznej. Z rzadka przytrafia się dysplazja stawów biodrowych.

Żywienie

To rasa dość kosztowna w utrzymaniu. Rosnące szczenię potrzebuje doskonale zbilansowanego pożywienia, dlatego najlepiej podawać mu suche karmy renomowanych firm przeznaczone dla ras olbrzymich.

Warto stosować specyfiki chroniące stawy (zawierające glukozaminę i chondroitynę). Dorosłemu psu rasy tosa można przygotowywać domowe posiłki uzupełnione preparatami wapniowo-witaminowymi lub korzystać z gotowych produktów dostosowanych do jego trybu życia. Po jedzeniu trzeba mu zapewnić co najmniej godzinny odpoczynek, by uniknąć niebezpiecznego skrętu żołądka.

Pielęgnacja

Tosa linieje dość intensywnie, zwykle raz w roku. Warto wyczesywać wtedy psa codziennie – szybciej się pozbędziemy martwego włosa. Poza okresem wymiany sierści wystarczy to robić raz w tygodniu. Do czesania psa tej rasy najlepiej się nadaje gumowa szczotka lub rękawica, można też używać szczotki z twardego włosia.

Tosę kąpiemy w miarę potrzeby, używając odpowiednich kosmetyków. Można też stosować zasypki ze środkami odkażającymi, odświeżające sierść i łagodzące podrażnienia (trzeba je dokładnie wyczesać). Dobrym rozwiązaniem jest również przecieranie psa wilgotnym ręcznikiem lub kawałkiem irchy. Raz na jakiś czas powinno się sprawdzać uszy i skracać pazury, jeśli są zbyt długie.

Przed wystawą wystarczy tosę wyczesać i ewentualnie zastosować środek nabłyszczający sierść.

Akcesoria

Smycz, obroża i szelki dla psa rasy tosa inu powinny być wykonane z solidnych materiałów – najlepiej wybrać dość szeroki skórzany komplet. Szczeniętom na początek wystarczy komplet z taśmy (raczej nie sprawdzą się smycze automatyczne).

Szczeniak tej rasy rzadko niszczy sprzęty. Trzeba jednak zadbać o to, by miał jakieś zajęcie i nie zostawał sam na cały dzień – do kilku godzin w samotności można go bez problemu przyzwyczaić. Tosa chętnie się bawi w przeciąganie, dlatego przydadzą się grube sznury czy mocne gryzaki. Dobrze sprawdzają się także różnego rodzaju zabawki z twardej gumy i duże piłki.

Na legowisko dla psa rasy tosa inu nadaje się duży materac lub ponton – najlepiej ze zdejmowanym pokrowcem. Jeśli chcemy trzymać tosę na wybiegu, musimy się postarać o odpowiedniej wielkości zadaszony kojec i ciepłą budę. Pies nie może tam jednak spędzać całego czasu, musi mieć dostęp do ogrodu, domu i jak najczęściej przebywać z rodziną.

Historia rasy tosa

Tosa jest japońskim psem bojowym, należy do grupy molosów typu dogowatego. Nazwa rasy pochodzi od miasta i prowincji Tosa leżącej na wyspie Sikoku (Shikoku) w prefekturze Kochi. Ten region Japonii od setek lat znany był z hodowli czworonogów wykorzystywanych do walk. Nie przypominały one jednak współczesnych tos – miały lekką budowę, zakręcone ogony, stojące uszy i wyglądały raczej jak nordyckie szpice niż znane w Europie psy bojowe o potężnej posturze.

W połowie XIX w. rząd japoński otworzył granice po wieloletniej izolacji. Zaczęły wówczas do wybrzeży Japonii masowo przybijać statki handlowe, na których oprócz towarów przywożono także psy – głównie należące do angielskich ras bojowych. Japończycy, którzy od wieków fascynowali się walkami psów, szybko zauważyli, że w konfrontacji z zamorskimi czworonogami ich znacznie lżejsze zwierzęta nie mają żadnych szans. Aby uzyskać psy o odpowiedniej masie i budowie, zaczęli więc krzyżować przybyłe rasy z miejscową populacją.

W przeciwieństwie do krwawych widowisk w Europie Zachodniej, gdzie psy walczyły na arenach z niedźwiedziami i bykami, japońskie walki psów już w średniowieczu miały charakter sportowy. Początkowo brali w nich udział samurajowie – japońscy wojownicy należący od XI w. do cesarskiej straży pałacowej. W czasie średniowiecznych wojen zyskali wysoką pozycję, stworzyli własną kulturę i kodeks honorowy, którego głównymi założeniami były „dobroć dla słabszych, pogarda wobec śmierci, bezwzględna wierność cesarzowi i sprawność fizyczna”. Hodowcy japońscy, tworząc tosę, starali się uzyskać psa o równie szlachetnych cechach…

Współczesną hodowlę rasy tosa inu rozpoczął prawdopodobnie w połowie XIX w. człowiek o nazwisku Ohtaka, który w rejonie Nagasaki nabył potężnego psa przywiezionego z Europy i skojarzył go ze swoim shikoku. Z tego połączenia urodziły się Sakai-no Hiko, Daiganji-no Hatsu i Inagi-no Bucho, które uznaje się za bezpośrednich przodków dzisiejszych tos. W tworzeniu rasy brały udział mastify, dogi niemieckie, pointery, bernardyny, buldogi, a nawet bulterier i dogue de Bordeaux. Wyhodowane zwierzęta były jednak mało wyrównane.

Około 1900 r. japońskie walki psów stały się popularną rozrywką dla plebsu, zapewniającą szybki zysk właścicielom zwierząt. W 1911 r. na posiadaczy czworonogów nałożono wysokie podatki, co przyczyniło się do ograniczenia populacji. Ponowny rozkwit rasy w Japonii przypada na połowę lat 20. i początek 30. XX w. W czasie II wojny światowej znaczna część psów na wyspie Sikoku wyginęła, jednak najlepsze uratowano, wysyłając je do prefektury Aomori na północy Japonii, dzięki czemu była możliwa odbudowa rasy po wojnie.

Tosa w Polsce

W Polsce jej pierwszy przedstawiciel pojawił się w 1991 r. Został sprowadzony przez Małgorzatę i Dariusza Skorków. W tej chwili rasa cieszy się umiarkowaną popularnością. W 2004 r. Związek Kynologiczny w Polsce wprowadził obowiązkowe testy psychiczne dla wszystkich psów hodowlanych urodzonych po 1 stycznia 2003 r. Tosa jest też na liście 11 ras, na posiadanie których trzeba uzyskać specjalne zezwolenie organu gminy.

Wzorzec rasy tosa

Tosa – grupa II FCI, sekcja 2.1, nr wzorca 260

• Kraj pochodzenia: Japonia
• Charakter: typowe cechy to cierpliwość, opanowanie, odwaga i śmiałość.
• Wielkość: minimalna wysokość w kłębie: psów – 60-cm, suk – 55-cm
• Waga: pies 60–90 kg,  suka 50–75 kg
• Szata: krótka, twarda i gęsta
• Maść: czerwona, płowa, apricot, czarna, pręgowana; dopuszczalne niewielkie białe znaczenia na piersi i łapach
• Długość życia: 10-12 lat
• Odporność na warunki atmosferyczne: dosyć duża
• Koszty utrzymania: od 300 zł miesięcznie
• Cena psa z rodowodem: ok. 4000 zł

Ciekawostki o rasie tosa

Zgodnie z ustawą o ochronie zwierząt (art. 10) prowadzenie hodowli lub utrzymywanie psa rasy uznawanej za agresywną – a taką rasą jest tosa – wymaga zezwolenia organu gminy. Wydaje je wójt, burmistrz lub prezydent miasta na wniosek zainteresowanej osoby, złożony przed nabyciem psa. Wniosek może być wniesiony na piśmie, telegraficznie, za pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej, a także ustnie do protokołu. Powinien zawierać wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie.

Od decyzji odmownej wnioskodawca ma prawo się odwołać do samorządowego kolegium odwoławczego, a następnie złożyć skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Jeżeli mimo pozytywnej decyzji okaże się, że zwierzę stanowi zagrożenie, zezwolenie można cofnąć.

Prowadzenie hodowli lub utrzymywanie psów ras uznawanych za agresywne bez zezwolenia jest wykroczeniem zagrożonym karą aresztu lub grzywny. W razie wydania wyroku skazującego sąd ma prawo orzec przepadek zwierzęcia – przekazanie go schronisku lub innemu podmiotowi.