FILA BRASILEIRO

Charakter rasy fila brasileiro

Dwie cechy charakteru fili brasileiro wyróżniają ją spośród innych ras i czynią wyjątkową – tzw. ojeriza i wierność. Pierwszą z nich można przetłumaczyć jako demonstracyjną niechęć, silną awersję, podejrzliwość wobec obcych. Druga cecha oddaje stosunek fili do właściciela i stała się przysłowiowa – Brazylijczycy mówią: „wierny jak fila”.

Psa tej rasy cechują średni temperament, silna osobowość, odwaga, zdecydowanie i waleczność. Ma on dwie „twarze” – pełną uwielbienia dla swoich i groźną dla obcych. Do właściciela jest niezwykle przywiązany i najchętniej nie odstępowałby go na krok. Potrzebuje bliskiego kontaktu z rodziną, nie powinno się go pozostawiać samemu sobie.

Jest wyjątkowo tolerancyjny w stosunku do dzieci, jednak nie mogą z nim zostawać same bez kontroli. Dziecko nie może również samodzielnie wyprowadzać przedstawiciela tej rasy na spacery. Poza tym trzeba pamiętać, że fila jest wyrozumiała dla własnych maluchów, ale obce potraktuje jak intruzów.

Fila brasileiro doskonale sprawdzi się w roli stróża. Ma silny instynkt terytorialny, który sprawia, że broni każdego terenu, na którym się znajdzie. To pies czujny i ciekawski, dlatego z pewnością zareaguje na najmniejszy podejrzany szmer.

Bez większych problemów fila zaakceptuje domowe zwierzęta, ale obce czworonogi zapewne padną jej ofiarą. Dogada się z psami we własnym stadzie, jednak ze względu na silny charakter i skłonność do dominacji będzie chciała je sobie podporządkować. Zaczepiona przez obcego pobratymca bez wahania stanie do walki.

Chociaż fila jest aktywna i wytrzymała, to nie potrzebuje zbyt dużo ruchu. Wystarczą codzienne spacery, o ile nie ograniczają się do rundy wokół bloku. Dużą zaletą psa tej rasy jest łatwość, z jaką przystosowuje się do nowych warunków. Wychowany w domu z ogrodem szybko zaadaptuje się do funkcjonowania w mieszkaniu.

Umiejętności

Filę brasileiro wyhodowali hiszpańscy i portugalscy kolonizatorzy, którzy potrzebowali nieustraszonego psa do pilnowania posiadłości ziemskich w Brazylii. Do 1888 r. używano jej także do tropienia zbiegłych z plantacji niewolników. File wykorzystywano również jako psy pasterskie do pomocy w przepędzaniu stad bydła i myśliwskie do polowań na pumy i jaguary.

Obecnie spełnia przede wszystkim rolę psa stróżującego i towarzyszącego. Dawniej wykorzystywana przez amerykańskie oddziały specjalne w działaniach wojennych, do dziś pracuje jako pies służbowy w brazylijskiej policji.

Według systematyki Międzynarodowej Federacji Kynologicznej fila nie podlega próbom pracy. W Polsce, by uzyskać uprawnienia hodowlane, trzeba przeprowadzić obowiązkowe testy psychiczne obejmujące m.in. reakcję na strzały, nietypową sytuację (np. na niespodziewany hałas), obce osoby i inne psy.

Szkolenie i wychowanie

Fila jest inteligentna i chętnie współpracuje z właścicielem. Ze względu na swoje rozmiary i silny charakter wymaga szkolenia w zakresie podstawowego posłuszeństwa (PT). Naukę należy rozpocząć jak najwcześniej – błędem jest czekanie do czasu, aż pies dorośnie. Fila uczy się szybko, jeśli jest odpowiednio traktowana – trzeba z nią postępować stanowczo, ale spokojnie i łagodnie, nie zapominając o pochwałach i nagrodach.

Ćwiczenia powinny być urozmaicone, ponieważ pies tej rasy szybko się nudzi. Dlatego często znacznie lepszym rozwiązaniem niż szkolenie w grupie są zajęcia indywidualne. Fila nie działa pochopnie i nie wykonuje komend automatycznie. Nie oznacza to jednak, że jest powolna – gdy wymaga tego sytuacja, podejmuje decyzję błyskawicznie.

Szczenięta tej rasy potrzebują wczesnej  socjalizacji. Fila nie lubi zawierać przyjaźni z ludźmi i innymi psami, dlatego bardzo ważne jest zabieranie jej w młodym wieku w różne miejsca i dostarczanie jak najwięcej bodźców. Najlepiej, aby szczeniaki trafiały do nowych domów prosto od hodowcy – nie powinny przechodzić z rąk do rąk, bo takie przeżycia często pozostawiają skazę na ich wrażliwej psychice.

Wychowanie małej fili wymaga konsekwencji i cierpliwości. Jeśli musimy psa za coś skarcić, zróbmy to prawidłowo – przykre doznanie związane z karą trzeba od razu załagodzić, umożliwiając zwierzakowi wykonanie czynności, za którą go nagrodzimy.

Powinniśmy zadbać o to, by szczenięta nie chodziły po schodach, nie wykonywały gwałtownych skoków ani nie goniły się ze sprawniejszymi od siebie psami, ponieważ może to spowodować kłopoty ze stawami. Najlepszym kompanem dla małej fili będzie inny molos, preferujący – jak ona – zabawę w zapasy. Do osiemnastego miesiąca życia nie powinno się zmuszać tych psów do biegania przy rowerze czy chodzenia na długie, forsowne spacery.

Dla kogo ta rasa

Fila brasileiro nie nadaje się dla każdego. Wymaga cierpliwego, konsekwentnego, odpowiedzialnego opiekuna, który ma doświadczenie w wychowywaniu dużych psów i sporą wiedzę o rasie. Właściciel musi umieć podporządkować sobie zwierzę. Powinien również mieć czas na szkolenie pupila i aktywne spędzanie z nim czasu.

Wady i zalety rasy fila brasileiro

Wady

• wykazuje skłonność do dominacji i silną awersję do nieznajomych
• wymaga doświadczonego opiekuna
• źle wychowana może stanowić zagrożenie dla otoczenia
• absorbująca, źle znosi samotność
• bywa agresywna wobec obcych czworonogów

Zalety

• wierna i przywiązana do rodziny
• doskonale pełni rolę stróża
• inteligentna, chętnie się uczy
• tolerancyjna wobec dzieci z rodziny
• akceptuje psy i zwierzęta domowe z własnego stada
• szybko adaptuje się do nowych warunków
• łatwa w pielęgnacji

Zdrowie rasy fila brasileiro

Fila brasileiro jest odporna i cieszy się dobrym zdrowiem. Czasami zdarza się dysplazja stawów biodrowych oraz rozszerzenie i skręt żołądka. Sporadycznie może się przytrafić wywinięcie powieki (ektropium), jednak rzadko wymaga korekty chirurgicznej – zwykle ustępuje samoistnie po ukończeniu przez psa roku. U szczeniąt w okresie najszybszego wzrostu niekiedy zdarza się enostoza, czyli młodzieńcze zapalenie kości.

Pies tej rasy jest odporny na warunki atmosferyczne. Choć ma krótką szatę, dobrze znosi niskie temperatury (duża ilość luźnej, grubej skóry zapewnia izolację termiczną), ale jeśli mieszka na zewnątrz, musi mieć solidną, dobrze ocieploną budę z przedsionkiem. Zimą jest też zwykle mniej aktywny. Nie przeszkadzają mu upały, ale nie należy zapominać o zacienionym miejscu do odpoczynku i stałym dostępie do wody.

Żywienie

Fila nie jest wybredna i na ogół ma dobry apetyt. Najlepiej podawać jej dobrej jakości gotową suchą karmę dla ras olbrzymich z dodatkiem substancji chroniących stawy – glukozaminy i chondroityny.

Prawidłowo zbilansowana dieta jest szczególnie ważna w wypadku szybko rosnących szczeniąt, u których niedobory mikroelementów mogą się odbić niekorzystnie na zdrowiu (pierwszymi objawami problemów z kośćcem u młodej fili są zbyt szeroko rozstawione palce i miękkie nadgarstki).

Dlatego, jeśli chcemy żywić pupila samodzielnie przygotowanym jedzeniem, powinniśmy systematycznie kontrolować poziom wapnia i fosforu we krwi. Pamiętajmy również, że rozwijający się szczeniak musi być szczupły.

Dzienną porcję dla dorosłego psa trzeba podzielić co najmniej na dwa posiłki i zapewnić mu odpoczynek po jedzeniu.

Pielęgnacja

Krótka szata fili jest łatwa w pielęgnacji. Przedstawiciel tej rasy intensywnie linieje dwa razy w roku, ale niewielkie ilości sierści gubi przez cały czas. Włosy są twarde, łatwo wbijają się w podłoże i trudno je sprzątnąć. Do czesania najlepiej posłuży gumowa szczotka lub specjalna rękawica. Można również przetrzeć psa wilgotnym ręcznikiem, co pozwoli usunąć kurz, resztki martwej sierści i drobne zanieczyszczenia.

Filę kąpiemy w miarę potrzeby w szamponie dla psów krótkowłosych. Po kąpieli warto zastosować odżywkę, która zabezpieczy włos i skórę przed wysuszeniem. Systematycznie czyścimy uszy, kontrolujemy zęby i w razie potrzeby skracamy pazury.

Przedstawiciel tej rasy nie wymaga specjalnego przygotowania do wystawy. Ze względu na dużą ilość skóry na szyi znacznie lepiej prezentuje się w luźno zapiętym łańcuszku zaciskowym niż na ringówce.

Ponieważ z natury nie lubi dotykania przez obce osoby, planując karierę wystawową, musimy od szczeniaka oswajać psa z sytuacjami, z którymi się zetknie na ringu. Trzeba też pamiętać, że w odróżnieniu od innych ras prawidłowym sposobem poruszania się fili w kłusie jest inochód, czyli równoczesne stawianie kończyn po jednej stronie ciała.

Akcesoria

Filę wyprowadzamy w łańcuszku i na zwykłej, mocnej smyczy. Ze względu na dużą ilość luźnej skóry na szyi obroża raczej się nie sprawdzi, ponieważ pies może łatwo wysunąć z niej głowę.

Historia rasy fila brasileiro

Fila brasileiro należy do grupy molosów typu dogowatego. Powstanie rasy wiąże się z kolonizacją Ameryki Południowej. Od XV w. na tereny dzisiejszej Brazylii zaczęli przybywać Francuzi, Brytyjczycy, Hiszpanie i Portugalczycy, którym towarzyszyły psy. Krzyżowano je z miejscową populacją czworonogów i z czasem uzyskano typ dużego, silnego, nieustraszonego zwierzaka, obdarzonego doskonałym węchem i mocnym, pewnym chwytem.

Chętnie trzymali go właściciele farm. W dzień zaganiał bydło, a w nocy pilnował dobytku i odstraszał dzikie koty. Nazwa rasy pochodzi zapewne od portugalskiego czasownika „filar” – przytrzymywać – i nawiązuje do sposobu pracy tych psów.

Istnieje wiele teorii na temat pochodzenia fili – mówi się o krzyżówkach ze starożytnymi psami bojowymi i pasterskimi, domieszce krwi doga niemieckiego, mastifa neapolitańskiego, a nawet chartów i foxhoundów. Najbardziej prawdopodobne wydaje się jednak, że w tworzeniu tej rasy brały udział buldog, mastif angielski, bloodhound i hiszpański alano.

Po buldogu fila odziedziczyła wysoki zad, po mastifie – potężną budowę i dostojny wygląd, bloodhound wniósł dużą ilość grubej, luźnej skóry, mocno zaznaczony guz potyliczny, doskonały węch i instynkt myśliwski, alano – instynkty pasterski i stróżowania, niechęć do obcych. Pierwsze próby hodowli przypadają na koniec XVIII w.

Współczesny wizerunek nadał fili dr Paolo Santos Cruz, który w latach 30. XX w. rozpoczął poszukiwania odpowiednich psów w okolicach Minas Gerais w Brazylii.

Pierwsze rodowodowe czworonogi, które wpisano do powstałego w 1946 r. Kennel Clubu Paulista (był on zaczątkiem brazylijskiego związku kynologicznego) wyhodował Juvenal Peioto z Sāo Paulo (był m.in. hodowcą pierwszego championa Bumbo da Vila Paulista). Wzorzec rasy opracowano w 1950 r. i kilkakrotnie udoskonalano – ostatnia wersja pochodzi z 2004 r. Międzynarodowa Federacja Kynologiczna (FCI) uznała rasę w 1968 r.

Fila brasileiro w Polsce

W Europie fila pojawiła się w 1954 r., a w Polsce w 1992 r. Była to suka Carmen Dargan przywieziona z Niemiec do hodowli Z Wólki Małgorzaty i Dariusza Skorków. Pierwszy miot po tej suce i zarazem pierwszy w naszym kraju urodził się dwa lata później.

Wzorzec rasy fila brasileiro

Fila brasileiro – grupa II FCI, sekcja 2.1, nr wzorca 225

• Kraj pochodzenia: Brazylia
• Wielkość: psy 65-75 cm w kłębie, suki 60-65 cm; preferowana waga psów min. 50 kg, suk min. 40 kg
• Szata: krótka, gładka, gęsta, sprężysta i przylegająca do ciała; gruba i luźna skóra pokrywająca całe ciało jest charakterystyczną cechą rasy
• Maść: dopuszczalne wszystkie kolory jednolite (z wyjątkiem białego, mysiego, błękitnego i czarnego podpalanego) oraz maść pręgowana; mogą występować czarna maska oraz białe znaczenia na łapach, piersi i końcu ogona
• Dojrzałość: 2-3 lata
• Długość życia: 12 lat
• Odporność na warunki atmosferyczne: duża
• Koszty utrzymania: od 300 zł miesięcznie
• Cena psa z rodowodem: 3500-5000 zł

Ciekawostki o rasie fila brasileiro

Ciekawostką przy tej rasie jest ojeriza – niechęć do obcych, widoczna już u 3-4-miesięcznych szczeniąt. Oznacza ona jedynie brak przyzwolenia na poufałość ze strony nieznajomych, a nie agresję. Psy bojaźliwe, atakujące przechodniów lub członków rodziny to zwierzęta źle wychowane albo mające problemy psychiczne.