PUMI
Niewielki, średniej budowy węgierski owczarek o charakterystycznych, czujnie nastawionych uszach i falującej półdługiej sierści występującej w umaszczeniu szarym, rzadziej czarnym, białym lub rudawym. Pumi wygląda jak maskotka, jest podatny na szkolenie jak pies pasterski i zadziorny jak terier. Pumi wykorzystywano do wypasu owiec, krów i świń, a także do tępienia gryzoni i stróżowania.
Charakter rasy pumi
Pumi to jeden z węgierskich owczarków zaganiających. Dzięki obfitości sierści owczarki te wydają się mocne. W rzeczywistości mają raczej lekką budowę.
Znakiem rozpoznawczym tej rasy są uszy – załamane mniej więcej w połowie i pokryte długim, gęstym włosem nadają psu czujny wyraz.
Umiejętności
Pumi wykorzystywano do wypasu owiec, krów i świń, a także do tępienia gryzoni i stróżowania – jednym słowem: były to ogólnoużytkowe psy gospodarskie. Używano ich również do polowań na dziki.
Zazwyczaj przedstawiciele tej rasy przejawiają silny instynkt stróżowania. Typowa dla większości pumi jest nieufność wobec obcych, dlatego ważna jest wczesna i intensywna socjalizacja. Te czujne i szybko reagujące psiaki mają dużą skłonność do szczekliwości, warto więc od początku zadbać o to, aby szczekanie z byle powodu nie przekształciło się w trudny do zwalczenia nawyk.
Szkolenie i wychowanie
Pumi to pies bardzo aktywny i wesoły. Jest inteligentny, potrzebuje codziennej dawki ruchu oraz zajęć umysłowych. Szybko się uczy, lecz cechuje go pewna niezależność. Mimo to jest stosunkowo łatwy do szkolenia – nietrudno zmotywować go do pracy za pomocą smakołyku czy zabawki. Natomiast nagroda w formie pieszczot nie podziała na każdego z tych owczarków, bo nie wszystkie są do nich skore.
Pumi świetnie sobie radzą w psich sportach. Można je szkolić także do poszukiwania określonych zapachów i na psy ratownicze.
Dla kogo ta rasa
Pumi to świetny towarzysz dla osoby aktywnej, która poświęci czas na długie spacery i zabawę z psem lub chce uprawiać sporty kynologiczne.
Wady i zalety rasy pumi
Wady
- lubi dużo szczekać
- reaktywny
- bywa nieufny
- jest dosyć uparty
- bywa zadziorny wobec innych psów
- potrzebuje dużo ruchu i zajęcia
Zalety
- chętny do współpracy
- szybko się uczy
- wesoły
- można z nim uprawiać sporty
- nie linieje
- dobry kompan na spacery
Zdrowie rasy pumi
Z reguły pumi są zdrowe i odporne. Czasami zdarza się dysplazja stawów biodrowych, wypadanie rzepki i ziarniniak kwasochłonny (zwykle w postaci wrzodziejących ranek w pysku).
Żywienie
Pumi nie jest wymagający jeśli chodzi o żywienie. Ma dobry apetyt. Można go żywić zarówno gotowymi karmami jak i pokarmem przygotowywanym w domu.
Pielęgnacja
Szata psów tej rasy jest odporna na niepogodę i ma właściwości samooczyszczające. Pumi nie linieją i wymagają czesania co dwa tygodnie oraz trymowania raz na trzy miesiące. Sierść rośnie przez cały czas i może się filcować pod wpływem wilgoci. Skandynawowie strzygą swoje pumi, jednak Węgrzy dopuszczają jedynie drobne korekty długości szaty.
Historia rasy pumi
Rasa ta nie należy do bardzo starych. Początek jej ewolucji przypada na XVII i XVIII w. Owcom sprowadzanym z Niemiec towarzyszyły tamtejsze psy, które zaczęto krzyżować z węgierskimi puli. W efekcie w regionie Transdanubia wykształcił się nowy typ owczarków. W porównaniu z puli miały one krótszą szatę, dłuższy pysk i bardziej stojące uszy. Cechował je także żywszy temperament.
Nie była to planowa hodowla. Mieszano z sobą czworonogi w typie puli (długowłose), mudi (szpicowate) i pumi (terierowate), gdyż dla pasterzy liczyła się użyteczność psa, a nie jego wygląd. W źródłach pisanych określenie „pumi” pojawiło się już w 1795 r.
Na początku lat 20. ubiegłego wieku zaczęto wpisywać te psy do ksiąg rodowodowych i pokazywać je na wystawach. Początkowo występowały tam jako regionalna odmiana puli, a od 1923 r. – jako odrębna rasa. Pierwszy precyzyjny wzorzec sformułowano w 1924 r., ale dopiero jedenaście lat później powstał wzorzec oficjalny. FCI uznało rasę w 1966 r., lecz do lat 70. była ona właściwie nieznana poza granicami Węgier.
W większości krajów rasa ta nadal należy do bardzo rzadkich. Poza Węgrami najwięcej pumi jest w Szwecji i Finlandii – w obu tych krajach każdego roku rejestruje się około 100 nowych. Są tam popularne jako psy do sportów, uprawiają agility, obedience, tropienie i taniec. W Polsce rasa występuje bardzo nielicznie.
Wzorzec rasy pumi
Pumi – grupa I FCI, sekcja 1, nr wzorca 56
- Kraj pochodzenia: Węgry
- Charakter: pies żywiołowy, odważny, zawsze gotowy do działania; nieco nieufny wobec obcych, bardzo czujny, doskonały stróż; ma tendencje do szczekliwości; bywa zadziorny wobec innych psów
- Wielkość: psy 41-47 cm, suki 38-44 cm
- Waga: psy 10-15 kg, suki 8-13 kg
- Szata: kręcona, gruba, elastyczna, średnio długa (ok. 7 cm na tułowiu), dwuwarstwowa: włos okrywowy jest twardy, a podszerstek gęsty i miękki
- Maść: najczęściej szara w różnych odcieniach (psy szare rodzą się z czarną sierścią, która stopniowo się rozjaśnia), rzadziej: czarna, płowa w różnych odcieniach – ruda, żółta, kremowa (przy tej maści pożądane jest czarne lub szare przesianie i maska), biała; dopuszczalna jest mała – poniżej 3 cm – biała plamka na piersi i białe końce palców
- Długość życia: 12-16 lat
- Podatność na szkolenie: duża
- Aktywność: potrzebuje sporej codziennej dawki ruchu i zajęć umysłowych
- Koszty utrzymania: od 150 zł miesięcznie
- Odporność/podatność na choroby: bardzo odporny
- Możliwość nabycia szczeniaka: w Polsce działają pojedyncze hodowle i na szczenię trzeba często dłużej poczekać
- Cena psa z rodowodem: ok. 4000 zł
Ciekawostki o rasie pumi
Węgrzy mają pięć ras pasterskich. Dwie z nich to duże psy do pilnowania stad: komondor i kuvasz – krewniak owczarka podhalańskiego. Pozostała trójka to niewielkie owczarki zaganiające: puli (9/2005), mudi (11/2011) i pumi.
Najstarsza rasa spośród tych małych owczarków – puli o sznurkowej szacie – jest najpopularniejsza, natomiast mudi – najrzadsza. Pumi jest najbardziej zadziorny z tej trójki, puli – najspokojniejszy, a mudi ma temperament pośredni.
