KAI
Kai to jeden z sześciu rdzennie japońskich szpiców. Średniej wielkości, krótkowłosy, zawsze o pręgowanym umaszczeniu, choć sporo psów wygląda na czysto czarne. Uparty i niezależny, ale przy tym mocno przywiązany do właściciela. Spokojny i zrównoważony, lubiący przy tym ruch i aktywność. Ma silny instynkt łowiecki. Doskonały stróż, niewykazujący jednak przesadnej agresji.
Charakter rasy kai
Kai to krzepki, średniej wielkości szpic orientalny. Jest niezwykle oddany swojej rodzinie. Potrzebuje dużo uwagi ze strony właściciela, aby czuł się szczęśliwy. To typowy „pies jednego pana” – często wybiera sobie osobę, do której najbardziej się przywiązuje.
Kai to pies o silnym instynkcie łowieckim, o czym nie można zapominać, wybierając się z nim na spacery. Podobnie jak inne rasy pierwotne bywa uparty, niezależny i lubi postawić na swoim. Jest żywiołowy, bardzo lubi ruch, długie spacery i wszelkiego rodzaju zabawy. Należy mu zapewnić zajęcie angażujące szare komórki, np. zadania węchowe. Wiele psów tej rasy bardzo lubi pływać.
Kai zazwyczaj wykazuje dystans, a nawet podejrzliwość wobec obcych. Osoby, które pozna, traktuje jednak przyjaźnie. Na ogół dobrze dogaduje się z pozostałymi psami w domu, akceptuje też inne zwierzęta domowe, z którymi się wychował (dorosły kai, który je dopiero poznaje, może je potraktować jako zdobycz). Dobrze układają się jego stosunki ze starszymi dziećmi.
Wobec obcych psów nie jest z reguły zaczepny, jako pies pierwotny dobrze czyta sygnały i „rozmawia” w psim języku, ale nie lubi natrętów. Sam nie jest natrętny i oczekuje, że inne psy też uszanują jego przestrzeń. Bardzo łatwo uczy się czystości – czasami w ciągu zaledwie kilku dni.
Umiejętności
Kai ukształtował się jako pies myśliwski. Ponadto jest świetnym psem stróżującym. Pomimo czujności i nieufności rzadko okazuje jednak agresję. Dziś pełni głównie rolę psa do towarzystwa, ale w Japonii myśliwi nadal polują z tą rasą na bażanty, dziki i jelenie.
W Japonii wykorzystywany był także jako pies policyjny. Do dziś niektóre kai pracują jako psy ratownicze. Choć kai jest inteligentny i uczy się szybko, jednak jako pies jednego pana bardzo silnie przywiązuje się do wybranej osoby i źle znosi zmianę przewodnika. To stoi na przeszkodzie, by szerzej wykorzystać rasę do pracy w policji.
Szkolenie i wychowanie
Kai to pies inteligentny, który uczy się szybko, jednak ze względu na charakter tego szpica bardzo istotne jest, by szkolenie zacząć w młodym wieku i zachować żelazną konsekwencję. Wymaga także starannej socjalizacji.
Opinie na temat łatwości jego wychowania są sprzeczne. Niektórzy twierdzą, że jest najbardziej niezależny i uparty ze wszystkich ras japońskich szpiców, inni zaś mówią, że jest wręcz przeciwnie. Zapewne zależy to od danego osobnika. Różnie bywa z puszczaniem luzem kaia na spacerach – nie można zapominać o silnym instynkcie łowieckim.
Dla kogo ta rasa
Rasa ta powinna trafiać w ręce osób doświadczonych, które poświęcą psu czas. Choć kai jest odporny na warunki atmosferyczne, najlepiej, by mieszkał w domu – izolowany od człowieka może stać się dziki i nieprzewidywalny. Dobrze adaptuje się w mieszkaniu, o ile właściciel poświęci czas na spacery i zabawy z psem.
Wady i zalety rasy kai
Wady
- uparty i niezależny
- ma silny instynkt łowiecki
- rasa bardzo rzadka – trudna do zdobycia
Zalety
- przywiązany do właściciela
- świetny stróż
- zwykle nie jest agresywny
- zrównoważony
- łatwo uczy się czystości
- łatwy w pielęgnacji
- zdrowy
Zdrowie rasy kai
Kai to rasa generalnie zdrowa, brak informacji o jakichś szczególnych predyspozycjach do chorób genetycznych.
Żywienie
Kai nie ma szczególnych wymagań żywieniowych. Powinien dostawać dobrej jakości karmę komercyjną lub pokarm przygotowywany w domu, dostosowany do potrzeb danego osobnika.
Pielęgnacja
Jako krótkowłosy pies, kai nie wymaga skomplikowanej pielęgnacji. Wystarczy szczotkowanie sierści od czasu do czasu (raz na tydzień-dwa), częściej w okresie linienia. Linienie odbywa się dwa razy w roku albo częściej. Rasa znana jest z czystości. Poza tym, jak u każdego psa, wystarczy raz na jakiś czas skontrolować stan uszu i pazurów – i te ostatnie przyciąć, jeśli nie ścierają się samodzielnie.
Akcesoria
Do pielęgnacji kaia wystarczy szczotka z włosia lub gumowe zgrzebło dla ras krótkowłosych. W okresie linienia przydatny jest także furminator dla ras krótkowłosych.
Historia rasy kai
Jest to rasa bardzo stara, znana od wielu wieków. Kai ken (ken – z japońskiego „pies”) wywodzi się od psów myśliwskich z górzystej prowincji Kai. Znany jest także jako tora ken, czyli pies – tygrys, ze względu na pręgowane umaszczenie. Rasa wzięła swoją nazwę od historycznej prowincji Kai. Obecnie ten teren podlega administracyjnie prefekturze Yamanashi. Jest to otoczony górami region w centralnej części wyspy Honsiu.
Przez długi czas rasa była dosyć mocno izolowana od reszty świata, przez naturalne zapory, jakimi są góry. Ze względu na izolację geograficzną, uważana jest za najbardziej pierwotną i najczystszą genetycznie ze wszystkich ras japońskich.
Gdy rozpowszechniła się broń palna i polowania na większą zwierzynę, rasa zaczęła zyskiwać na popularności. Psy z prowincji Kai używane były do polowania na rozmaite zwierzęta, ale głównie serau kędzierzawe (ssak z rodziny wołowatych), jelenie, dziki, a czasami także niedźwiedzie. Znane były z wielkiej zajadłości i wytrwałości w pogoni za zwierzyną.
W Japonii kai zyskał status „pomnika przyrody” w 1933 r. i został oficjalnie uznany przez związek kynologiczny w 1934 r., jednak nadal jest to rasa rzadka. Jest to jedna z sześciu ras japońskich szpiców, nad którymi pieczę trzyma Nippo, czyli Nihon Ken Hozankai (Stowarzyszenie na Rzecz Zachowania Psa Japońskiego).
Poza ojczyzną jest bardzo rzadko spotykana. Do Stanów Zjednoczonych pierwsze kai trafiły w latach 50. XX w., przywiezione przez żołnierzy pełniących służbę w Japonii. Nie wiadomo jednak, co się z nimi stało. Na początku lat 90. importowano kolejne kilkanaście psów tej rasy, od których zaczęła się jej hodowla w Stanach Zjednoczonych. UKC uznało rasę w 1997 r., ale AKC nadal jej nie uznaje. FCI uznało kaia w 1994 r. Poza Japonią najwięcej hodowli rasy działa w Stanach Zjednoczonych. W Polsce nie ma, jak dotąd, ani jednego przedstawiciela tej rasy.
Wzorzec rasy kai
Kai – grupa V FCI, sekcja 5, nr wzorca 317
- Kraj pochodzenia: Japonia
- Charakter: pies nieufny wobec obcych, czujny, niezależny
- Wielkość: psy – 50 cm +/-3 cm, suki – 45 cm +/- 3 cm
- Waga: niesprecyzowana we wzorcu, ale zwykle 14-18 kg
- Szata: dwuwarstwowa: włos okrywowy twardy i prosty, podszerstek – miękki i gęsty; włos na ogonie dosyć długi i odstający
- Maść: czarna pręgowana, ruda pręgowana i pręgowana; cechą charakterystyczną rasy jest to, że jednolity (czarny) kolor szczenięcia może przejść w pręgowany, gdy pies dorasta
- Długość życia: 14-16 lat
- Podatność na szkolenie: średnia
- Aktywność: lubi ruch i długie spacery, ale w domu jest spokojny; dobrze się czuje w mieszkaniu
- Koszty utrzymania: od 200 zł miesięcznie
- Odporność/podatność na choroby: bardzo odporny
- Możliwość nabycia szczeniaka: tylko za granicą
Ciekawostki o rasie kai
Wszystkie kai są genetycznie pręgowane, ale szczenięta zazwyczaj rodzą się czarne. W miarę upływu czasu niektóre z nich rozjaśniają się tak, że pręgowanie staje się wyraźnie widoczne, inne zaś pozostają czarne, choć u niektórych można dostrzec rozjaśnienia – ledwo widoczny dowód na to, że są to faktycznie psy pręgowane. Czasem dopiero u pięcioletniego psa pręgowanie uwidacznia się w pełni.
Kai wystąpił w amerykańskich filmach familijnych: „The First Dog” z 2010 r. (w polskiej wersji: „Pies nr 1”) oraz „The Amazing Wizard of Paws” z 2015 r. (w polskiej wersji: „Oswald – magiczny pies”).