JAMNIK SZORSTKOWŁOSY

Charakter
Wady i zalety
Zdrowie
Historia
Wzorzec
Ciekawostki

Charakter rasy jamnik szorstkowłosy

Jamnik szorstkowłosy jest obdarzony dużym temperamentem i silnym charakterem. Bardzo uczuciowy, mocno przywiązuje się do właściciela. Nie lubi zostawać sam, dlatego powinien jak najwięcej czasu spędzać z rodziną. Wesoły i ciekawski jamnik szorstkowłosy będzie dobrym towarzyszem dla starszych dzieci. Nie poleca się go raczej rodzinom z bardzo małymi pociechami, gdyż może dobitnie okazać swoje niezadowolenie, jeśli zostanie niedelikatnie potraktowany przez malucha.

Jamnik szorstkowłosy bywa nieufny wobec nieznajomych, ale nie powinien się zachowywać agresywnie. Jest czujnym, choć dość hałaśliwym stróżem.

Dobrze układają się jego relacje z domowymi zwierzętami, potrafi też zgodnie funkcjonować w grupie psów. Wobec obcych czworonogów jamnik szorstkowłosy jest tolerancyjny, ale odpowie na każdą zaczepkę – nawet ze strony znacznie większego od siebie psa. Ma silny instynkt myśliwski, który czasami bywa źródłem kłopotów – na spacerach trzeba pamiętać o tym, że uwielbia gonić zwierzynę. Gdy zwietrzy ciekawy trop, może nie zareagować na wołanie.

Jamnik szorstkowłosy nie jest kanapowcem – to pies aktywny i żywiołowy. Lubi długie spacery, chętnie aportuje i dobrze pływa. W jego przypadku ruch jest bardzo ważny, ponieważ zapobiega otyłości i wzmacnia mięśnie grzbietu (jest to istotne ze względu na zdarzające się problemy z kręgosłupem). Trzeba jednak pamiętać, że długotrwały, jednostajny wysiłek (np. bieg przy rowerze) jest niewskazany dla psów tej rasy.

Umiejętności

Jamnik szorstkowłosy to doskonały pies użytkowy, obdarzony najsilniejszym w jamniczej rodzinie instynktem myśliwskim. Cechuje go duża wytrzymałość, siła i zwrotność. Jest świetnym norowcem do polowania na lisy i borsuki. Dzięki specyficznej budowie ciała i odwadze jamnik szorstkowłosy potrafi wejść za zwierzyną do wąskiej jamy i przytrzymać ją do pojawienia się myśliwego. Może pracować jako płochacz w gęstych zaroślach i zagajnikach, polując na bażanty i dzikie króliki. Jest dobrym psem gończym i aporterem, także z wody.

jamnik szorstkowłosy 2.jpg — fot. Shutterstock

Jamnik szorstkowłosy ma świetny węch, dlatego poradzi sobie również jako posokowiec, oznajmiając odnalezienie śladu rannej zwierzyny głośnym szczekaniem. Wrodzona ciętość i szorstka szata przystosowana do pracy w trudnych warunkach sprawiają, że wyjątkowo dobrze radzi sobie w roli dzikarza. Ze względu na krótkie łapy nie nadaje się jednak do pracy w terenie górzystym czy w głębokim śniegu.

W celu zachowania wrodzonych predyspozycji rasy organizuje się próby pracy oraz konkursy norowania, tropowców i posokowców, których zaliczenie jest jednym z warunków uzyskania tytułu interchampiona (międzynarodowego championa piękności). W Stanach Zjednoczonych dużą popularnością cieszą się wyścigi jamników – także w Polsce zorganizowano je kilkakrotnie na wystawach. Dziś większość przedstawicieli tej rasy to psy do towarzystwa.

Szkolenie i wychowanie

Jamnik szorstkowłosy jest inteligentny i bystry, ale jednocześnie uparty i niezależny. Podczas polowania oczekiwano od niego samodzielności, dlatego wyegzekwowanie poleceń może być kłopotliwe. Pies tej rasy powinien poznać podstawowe komendy, ale na duże sukcesy szkoleniowe w zakresie posłuszeństwa lepiej nie liczyć.

jamnik szorstkowłosy 6.jpg — fot. Shutterstock

Niezależny jamnik szorstkowłosy wymaga stanowczego i konsekwentnego wychowania od szczeniaka. Ważna jest wczesna socjalizacja szczeniaka, który musi mieć kontakt z ludźmi, psami i nowymi sytuacjami.

Dla kogo ta rasa

Jamnik szorstkowłosy to pies odpowiedni dla ludzi aktywnych, którzy będą potrafili nauczyć tego indywidualistę najważniejszych zasad. Opiekun nie musi mieć wielkiego doświadczenia, ale powinien wykazać się stanowczością, konsekwencją i cierpliwością.

Wady i zalety rasy jamnik szorstkowłosy

Jamnik szorstkowłosy - jaki jest? Poznaj jego wady i zalety!

Wady

uparty i niezależny
bywa hałaśliwy
znudzony może kopać doły w ogrodzie
ma skłonność do tycia
dłuższy włos wymaga trymowania

Zalety

bardzo przywiązany do właściciela
nadaje się dla starszych dzieci
czujny i odważny
dobry pies użytkowy
aktywny i ruchliwy
niedrogi w utrzymaniu
toleruje inne psy
nadaje się do małego mieszkania

Zdrowie rasy jamnik szorstkowłosy

Najczęstszym schorzeniem występującym u jamników jest dyskopatia. Rasa wykazuje też tendencję do odkładania się kamienia nazębnego, który czasem wymaga usunięcia przez lekarza weterynarii. Zapobiegawczo warto stosować pasty lub płyny do czyszczenia zębów, a także systematycznie podawać psu specjalne ciastka i gryzaki.

Dzięki domieszce krwi teriera jamnik szorstkowłosy jest dość odporny na warunki atmosferyczne. Może jednak źle znosić upały i ostre słońce – znacznie lepiej się czuje w niższych temperaturach, choć nie przepada za silnym wiatrem. Po spacerze w deszczu należy pamiętać o dokładnym wytarciu psa ręcznikiem. Podczas dużych mrozów jamnikom w starszym wieku można zakładać kubraczki.

Żywienie

Jamniki szorstkowłose mają zwykle doskonały apetyt, przez co zdarza im się zbytnio przybierać na wadze. Dlatego sposób żywienia trzeba dostosować do wieku i trybu życia danego psa. Można podawać gotową suchą karmę – istnieją specjalne dla psów tej rasy – lub samodzielnie przygotowywać posiłki. W pierwszym przypadku nie trzeba stosować dodatkowo witamin i mikroelementów, o ile lekarz weterynarii ich nie zaleci; w drugim konieczne jest uzupełnienie diety o odpowiednie preparaty wapniowo-witaminowe. Dzienną porcję dla dorosłego psa najlepiej podzielić na dwa mniejsze posiłki.

Pielęgnacja

Jamniki szorstkowłose występują w dwóch rodzajach szaty, dlatego ich pielęgnacja może być mniej lub bardziej pracochłonna. Pies o krótkiej, twardej sierści nie wymaga trymowania, ale trzeba go raz lub dwa razy w miesiącu dokładnie wyczesać metalowym grzebieniem (najlepiej mieć kilka o różnej gęstości zębów), aby usunąć martwy włos. Można też używać gumowych szczotek lub rękawicy.

jamnik szorstkowłosy 8.jpg — fot. Shutterstock

Jamnik o dłuższym włosie potrzebuje regularnego trymowania go na całym ciele. Szybkość wzrostu sierści jest sprawą indywidualną, dlatego trudno dokładnie określić, kiedy jamnik szorstkowłosy wymagać będzie pierwszego trymowania – zwykle robimy to wtedy, gdy lekko pociągnięty włos zostaje w palcach. Później powtarzamy trymowanie regularnie trzy lub cztery razy w roku. Nie należy skracać sierści nożyczkami, bo stanie się zbyt miękka i straci typową dla rasy strukturę. Do delikatnych miejsc – na brzuchu, ogonie czy za uszami – można użyć trymera.

Kąpiemy jamnika w miarę potrzeby w szamponie dla psów szorstkowłosych i dokładnie wycieramy ręcznikiem. Można wysuszyć go suszarką ustawioną na średnią temperaturę.

jamnik szorstkowłosy 7.jpg — fot. Shutterstock

Przygotowanie jamnika szorstkowłosego do wystawy jest wieloetapowe. W przypadku psa z dłuższym włosem pierwsze intensywne trymowanie należy przeprowadzić mniej więcej trzy miesiące przed planowanym pokazem. W miarę odrastania sierści trzeba co kilka tygodni robić poprawki. Osoby niemające doświadczenia powinny skorzystać z usług specjalistycznego salonu lub poprosić o pomoc hodowcę. Jamnik szorstkowłosy z krótszym, twardym włosem nie wymaga tak pracochłonnego przygotowania – wystarczy drobna korekta sierści.

Akcesoria

Ze względu na silny instynkt pogoni jamnik szorstkowłosy powinien chodzić na smyczy. Jedzenie najlepiej podawać w metalowych miskach – wąskich i wysokich, dzięki czemu pies nie pobrudzi sobie uszu. Jamniki lubią spać w zakrytych legowiskach – przydadzą się więc wszelkiego rodzaju budki.

Psy tej rasy chętnie się bawią bawełnianymi sznurami, ale nie należy się z nimi przeciągać w okresie wymiany zębów, gdyż może to doprowadzić do deformacji zgryzu.

Czy jamniki długowłose i szorstkowłose różnią się charakterami?

JAMNIK KRÓTKOWŁOSY

Historia rasy jamnik szorstkowłosy

Pochodzenie jamników nie jest do końca znane. Według niektórych teorii korzenie tej rasy sięgają starożytnego Egiptu, o czym świadczą odkrycia archeologiczne. Uwagę badaczy zwrócił m.in. rysunek pochodzący z czasów faraona Sezostrisa III, przedstawiający niewielkiego psa o długim korpusie i dużych stojących uszach, który odnaleziono w grobowcu egipskiego dostojnika. Podobno podczas wykopalisk natrafiono także na zmumifikowane szczątki takich zwierząt.

Wielu kynologów jest jednak zdania, że poza niewielkim podobieństwem fizycznym nie mają one nic wspólnego ze współczesnymi jamnikami. Krótkonożność jest typowa także dla wielu innych ras. To rodzaj mutacji genetycznej zwanej achondrodysplazją, polegającej na zahamowaniu wzrostu kości długich kończyn, przy jednoczesnym normalnym rozwoju kości płaskich, np. czaszki czy miednicy. Osobniki nią dotknięte nie wykazują poza tym żadnych innych anomalii – funkcjonowanie narządów wewnętrznych czy zdolność do reprodukcji nie są zakłócone. Zmutowany gen jest przekazywany z pokolenia na pokolenie.

Bardziej prawdopodobna teoria o pochodzeniu rasy mówi, że przodkami jamników mogły być psy gończe zwane Dachsbracke, występujące od stuleci na ziemiach germańskich. W żyłach tych krótkonożnych czworonogów płynie podobno także krew posokowców i pinczerów. Nazwą „bracke” określano różne odmiany psów myśliwskich używanych do tropienia i pogoni. Słowo „Dachs” w języku niemieckim znaczy „borsuk”; i nawiązuje zarówno do rodzaju zwierzyny, na którą początkowo polowały jamniki, jak i do ich fizycznego podobieństwa do borsuka.

jamnik szorstkowłosy 4.jpg — fot. Shutterstock

Niedaleko Cannstatt w dzisiejszych Niemczech odnaleziono szczątki podobnych czworonogów pochodzące z czasów rzymskich podbojów. Pierwsze pisemne wzmianki zawarte w prawach rodowych, datowane na V-IX w., mówią o karze grzywny za zabicie psa używanego do polowania pod ziemią. Najstarszy znany drzeworyt przedstawiający polowanie z jamnikami znajduje się w pochodzącym z 1561 r. traktacie o łowiectwie, którego autorem jest francuski szlachcic Jacques de Fouilloux.

Początkowo rasę nazywano Dachskriecher, a później Dachshund. Zmiany fonetyczne doprowadziły do powstania określeń Dackel i Teckel – tego ostatniego używa się powszechnie w krajach Europy Zachodniej. W języku rosyjskim rasa nosi nazwę „taksa” i przed I wojną światową tak mówili o niej również polscy myśliwi.

Po raz pierwszy jamniki pokazano na wystawie w Berlinie w 1878 r., rok później na zjeździe kynologów niemieckich ustalono pierwszy wzorzec. W 1880 r. w Niemczech powstała księga rodowodowa, w której umieszczono ponad 300 przedstawicieli rasy. Pierwszą organizacją kynologiczną zajmującą się hodowlą był Angielski Klub Jamnika (The Dachshund Club) założony w 1881 r. W 1888 r. powstał Niemiecki Klub Jamnika (Deutsche Teckelklub).

W 1895 r. usystematyzowano jamniki, dzieląc je ze względu na rodzaj sierści na krótkowłose, długowłose i szorstkowłose oraz według wagi na typ ciężki, średni i lekki – obecnie używa się określenia standardowy, miniaturowy i króliczy, a kryterium podziału stanowi obwód klatki piersiowej.

jamnik szorstkowłosy 5.jpg — fot. Shutterstock

Jamnik szorstkowłosy powstał w wyniku kojarzenia odmiany krótkowłosej z dandie dinmont terrierem i sznaucerem miniaturowym. Za pierwszego przedstawiciela nowej rasy uznawany jest Captain v. Wardenburg. Praca nad uzyskaniem obecnego wyglądu jamnika szorstkowłosego polegała na stopniowym eliminowaniu cech sznaucera i upodobnieniu go zewnętrznie do krótkowłosego kuzyna, od którego – poza rodzajem szaty – nie powinien się różnić.