GOŃCZY BERNEŃSKI
Jedna z czterech istniejących odmian gończego szwajcarskiego, które posiadają jeden wzorzec, lecz nie są ze sobą krzyżowane. Elegancki gończak o długich uszach, aktywny, łagodny, chętny do współpracy z człowiekiem. Sprawdza się jako pies rodzinny dla aktywnych.
Charakter rasy gończy berneński
Gończy berneński to jedna z czterech odmian gończego szwajcarskiego. Wszystkie mają jeden wzorzec, a różnice dotyczą jedynie umaszczenia. Odmian tych jednak nie krzyżuje się między sobą.
Nazwa gończego berneńskiego pochodzi od pasma górskiego Alpy Berneńskie. Odmianę tę charakteryzuje trójbarwne umaszczenie z przewagą bieli. Podobnie jak jego kuzyni jest to pies elegancki z wyglądu, o charakterystycznej smukłej głowie z nisko osadzonymi, długimi uszami.
Mocno przywiązuje się do właściciela, jest czuły i delikatny wobec dzieci. Doskonale sprawdza się w roli psa rodzinnego – pod warunkiem, że zapewni mu się dużo ruchu. Może na przykład biegać przy rowerze, towarzyszyć w joggingu czy jeździe na rolkach. Przedstawiciele tej rasy odnoszą również sukcesy w agility, ponieważ są to psy zwinne, szybkie, zwrotne i chętne do współpracy.
Wobec obcych ludzi jest nieufny, ale nie okazuje agresji. Nie nadaje się jednak na obrońcę. Ze względu na wrażliwość i nieśmiałość niezmiernie ważna jest socjalizacja szczeniaka z ludźmi. Powinien mieć pod tym względem jak najwięcej pozytywnych doświadczeń.
Wobec innych psów jest nastawiony pokojowo. Dogada się także ze zwierzętami w domu, jeśli wychowywany będzie z nimi od małego. Trzeba jednak pamiętać, że czy to w zabawie, czy goniąc innego psa, często go skubie i podgryza – ma odruch łapania wszystkiego zębami…
Umiejętności
Choć krzepki i silny, jest bardzo zwinny i dosyć lekki – taka budowa umożliwia mu niezmordowaną pracę w górach na dużych wysokościach. Jest w stanie pracować w różnych warunkach pogodowych, choć najlepiej czuje się w chłodniejszym klimacie.
To pełen pasji, wytrwały pies myśliwski. Pierwotnie polowano z nim na zające, jest jednak wszechstronny i np. w Polsce układa się go tak samo jak gończe polskie – jako dzikarza, a w górach do polowania na jelenie. Może pracować sam lub w sforze, jednak najlepiej czuje się w towarzystwie. Podczas polowania pięknie „gra” – szczeka w charakterystyczny sposób. Jego głos jest bardzo melodyjny i różni się od głosów innych gończych. Poza polowaniem nie jest to pies szczekliwy.
W swojej ojczyźnie psy te wykorzystywane są przede wszystkim użytkowo. W Czechach biorą udział w wystawach i konkursach myśliwskich, ale raczej nikt tam z nimi nie poluje.
Szkolenie i wychowanie
Mimo silnego instynktu łowieckiego w przeciwieństwie do niektórych gończych berneńskiego nietrudno nauczyć przychodzenia na wołanie. Zresztą w ogóle nauka przychodzi mu zwykle z łatwością. Ma delikatną psychikę, dlatego ostre traktowanie może go złamać. Wymaga jednak konsekwentnego postępowania, bo ten wesoły pies bywa czasem niesforny i bardzo pomysłowy… Zdarzają się też osobniki uparte.
Dla kogo ta rasa
Gończy berneński sprawdza się nie tylko jako pies myśliwski, ale też towarzysz rodziny dla osób aktywnych.
Wady i zalety rasy gończy berneński
Wady
- bywa nieśmiały
- ma silny instynkt łowiecki
- niektóre osobniki są uparte
Zalety
- łagodny wobec ludzi i zwierząt
- miły pies rodzinny
- jak na gończego łatwy w układaniu
- prosty w pielęgnacji
Zdrowie rasy gończy berneński
Uwagi wymagają uszy, które ze względu na sposób osadzenia narażone są na infekcje. Poza tym jest to rasa zdrowa i odporna.
Żywienie
Gończy berneński nie jest rasą przesadnie wymagającą ani wybredną pod względem żywienia.
Pielęgnacja
Pielęgnacja tego gończego jest nieskomplikowana – wystarczy go wyczesywać w okresie linienia.
Historia rasy gończy berneński
Podobnie jak w wypadku wielu starych ras nie da się dokładnie określić, od kiedy istnieją gończe szwajcarskie. Wiadomo, że czworonogi w podobnym typie były znane już w starożytności, o czym świadczy odkryta w szwajcarskiej miejscowości Avenches rzymska mozaika przedstawiająca psy gończe o umaszczeniach takich samych jak dziś. Pochodzi z czasów, gdy tereny te należały do cesarstwa rzymskiego.
Nowożytna historia rasy zaczyna się w średniowieczu, kiedy to szwajcarscy myśliwi postanowili wyhodować psa do polowania w wysokich górach. Miało to być zwierzę szczupłe i zwinne, a przy tym mocne i wytrzymałe. Rasa ukształtowała się przy granicy szwajcarsko-francuskiej. Wiadomo, że dolewano do niej krwi gończych francuskich, np. porcelaine.
Dodatkowy zastrzyk francuskiej krwi nastąpił wówczas, gdy do kraju wracali zaciężni żołnierze walczący we Francji. Nierzadko przywozili oni ze sobą tamtejsze psy. Uważa się jednak, że w przeciwieństwie do francuskich kuzynów gończe szwajcarskie nie mają w sobie krwi gończych brytyjskich. W XV w. rasa była bardzo poszukiwana przez Włochów; w XVIII w. jej talenty odkryli Francuzi.
W 1882 r. na wystawie w Aarburgu pokazano gończe szwajcarskie i to właśnie tam wyodrębniono pięć odmian rasy. Dla każdej z nich utworzono osobny wzorzec. Były to: gończy z Turgowii, gończy berneński, gończy z Jury (z typami Bruno i św. Huberta), gończy lucerneński i gończy szwajcarski (Schwyzer).
Na przełomie XIX i XX w. popularność rasy zaczęła spadać. Jej miłośnicy postanowili ją chronić, zakładając w 1903 r. klub. Sześć lat później zmieniono wzorce. W tym czasie okazało się, że całkowicie wyginął już gończy z Turgowii.
W 1933 r. opublikowano jeden wspólny wzorzec dla wszystkich czterech pozostałych odmian. Niestety, gończy z Jury w typie św. Huberta także już wymarł.
Najwięcej gończych szwajcarskich wszystkich odmian można spotkać w ojczyźnie rasy, ale wiele psów polujących nie ma rodowodu. Sporo dobrych hodowli gończych berneńskich jest w Czechach. Pierwszy przedstawiciel rasy został tam sprowadzony w 1993 r. i od tego czasu w tym kraju na świat przyszło 480 szczeniąt.
To właśnie stamtąd przyjechała w zeszłym roku do Polski pierwsza zarejestrowana w ZKwP suczka. Ma ona zapoczątkować u nas hodowlę tej rasy. (Wcześniej sprowadzono już wprawdzie jedną sukę, ale nie została ona zarejestrowana).
Wzorzec rasy gończy berneński
Gończy berneński – grupa VI FCI, sekcja 1.2, nr wzorca 59
- Pochodzenie: Szwajcaria
- Charakter: pełen energii pies myśliwski, czuły, wrażliwy i bardzo przywiązany do właściciela; w stosunku do obcych nieufny, ale nie agresywny; łagodny wobec innych psów
- Wielkość: psy 49-59 cm, suki 47-57 cm
- Waga: psy 20-30 kg, suki 18-25 kg
- Szata: krótka, gładka i gęsta, na głowie i uszach bardzo delikatna
- Maść: biała z czarnymi łatami lub czarnym siodłem, z podpalanymi znaczeniami nad oczami, na policzkach, na wewnętrznej stronie uszu i wokół odbytu; na białych obszarach występuje czasem bardzo delikatne czarne nakrapianie
- Długość życia: 10-13 lat
- Podatność na szkolenie: duża
- Aktywność: wysoka – potrzebuje dużo ruchu
- Koszty utrzymania: od 250 zł miesięcznie
- Odporność/podatność na choroby: bardzo odporny, choć bywa podatny na infekcje uszu
- Możliwość nabycia szczeniaka: tylko za granicą
- Cena psa z rodowodem: ok. 1000 euro
Ciekawostki o rasie gończy berneński
Ciekawostką jest, że według wielu zagranicznych ekspertów Polska posiada dwie najlepsze suki tej rasy na świecie.