SCHAPENDOES

Charakter rasy schapendoes

Schapendoes (wym. schapendus) to holenderski pies pasterski. To średniej wielkości, kudłaty pies już na pierwszy rzut oka przypominający naszego PON-a, choć jest od niego nieco lżejszy i ma dłuższe łapy. Podobnie jak u PON-a wzorzec dopuszcza wszystkie umaszczenia, jednak w praktyce w obu rasach najczęściej spotyka się psy łaciate.

O ile jednak PON zazwyczaj jest biały w czarne lub płowe łaty, to schapendoes ma czarne łaty na dereszowatym tle, czyli takim, w którym czarne włosy wymieszane są z białymi. Poza tym w przeciwieństwie do PON-a zawsze ma długi ogon.

Jako psa pasterskiego schapendoesa ceniono za pracowitość i inteligencję i te cechy zachował do dziś. Jest bystry, wesoły, odważny i ciekawski. Nie boi się nowych wyzwań i nie jest płochliwy ani nerwowy. Żywiołowy i sprytny nad wszystko przedkłada zabawę.

Wobec obcych ludzi niektóre reprezentujące tę rasę psy są bardzo otwarte, wręcz wylewne, inne zaś zachowują obojętność. W stosunku do właścicieli są oddane, czułe i towarzyskie. Lgną do dzieci i są dobrymi towarzyszami ich zabaw, lepiej jednak by były to starsze pociechy. Łatwo nawiązują kontakty z innymi psami i nie są wobec nich agresywne.

Schapendoes wybiegany w domu jest spokojny, ale zawsze chętny do zabawy. Kanapy i fotele to jego ulubione legowiska. Jest czujnym obserwatorem, dlatego też zawsze poinformuje domowników o przybyciu gościa, którego potem przywita radosnymi podskokami.

Umiejętności

Psa tej rasy przepełnia energia, a aktywność fizyczna to jego żywioł. Za możliwość biegania oddałby wszystko, jest bardzo skoczny i zwrotny. Świetnie sprawdza się w agility, pasterstwie i frisbee dzięki swojej dynamice i szybkości.

Szkolenie i wychowanie

Schapendoes uczy się szybko i chętnie, ale ponieważ jako pies pasterski musiał niejednokrotnie podejmować decyzje na własną łapę, bywa bardzo uparty. To połączenie inteligencji i samodzielności wyraźnie wskazuje na jego związki z PON-em.

Dla kogo ta rasa

Rasa ta nie nadaje się dla osób zapracowanych i dla rodzin z małymi dziećmi, choć oczywiście są wyjątki. Jako pies pracujący potrzebuje ruchu, sprawdzi się więc jako podopieczny osób aktywnych.

Będzie szczęśliwy, mogąc towarzyszyć właścicielowi w joggingu, wycieczkach rowerowych czy spacerach. Cieszą go także różne zajęcia angażujące szare komórki.

Ze względu na żywiołowy charakter i przywiązanie do właściciela nie można go zostawiać na długo bez zajęcia – w takiej sytuacji może sam poszukać sobie atrakcji albo stać się szczekliwy. Pies ten nie nadaje się także dla osób lubiących pedantyczny porządek.

Wady i zalety rasy schapendoes

Wady

• bywa uparty i nieposłuszny
• może być szczekliwy
• potrzebuje sporo ruchu i zajęcia
• na sierści wnosi dużo brudu

Zalety

• miły pies rodzinny
• nieagresywny
• chętny do współpracy
• wesoły
• niedrogi w utrzymaniu
• odporny na warunki atmosferyczne

Zdrowie rasy schapendoes

Schapendoes generalnie cieszy się dobrym zdrowiem. Z chorób o podłożu genetycznym zdarzają się dysplazja i PRA (postępujący zanik siatkówki).

Od października 2008 r. dostępny jest test genetyczny identyfikujący mutację przyczynową tej ostatniej choroby. Jest ona dziedziczona recesywnie (pies musi odziedziczyć po jednej zmienionej kopii genu od każdego z rodziców), a test pozwala zidentyfikować także jej nosicieli.

Żywienie

Schapendoes nie wymaga jakiegoś szczególnego żywienia. Można podawać mu zarówno pokarm naturalny (BARF, jedzenie gotowane w domu) lub dobrej jakości gotową karmę.

Pielęgnacja

Na swoich długich włosach schapendoes wnosi do domu piasek i błoto. O jego okrywę należy regularnie dbać – często czesać, a kąpać co trzy tygodnie.

Najbardziej kłopotliwa jest pielęgnacja młodego psa, do około 3 lat. Młody włos jest bardziej puchaty, w związku z czym bardzo łatwo się kołtuni. Należy go zatem codziennie czesać. Po wymianie włosa na dorosły, bardziej sztywny, można czynić to nieco rzadziej.

Jeśli wystawiamy naszego psa, nie powinniśmy go przesadnie stylizować ani podstrzygać. Schapendoes ma mieć wygląd wiejskiego pastuszka – oczywiście na wystawie powinien być czysty i wyczesany.

Historia rasy schapendoes

Schapendoes wywodzi się od kudłatych wiejskich czworonogów, które trzymano w prowincji Drenthe oraz w regionie Veluwe znajdującym się w prowincji Gelderland. Krajobraz tego ostatniego regionu ukształtowany został przez lodowiec i przypomina nasze pojezierza – pełno tu lasów, pagórków, jezior i mokradeł. Psy zaganiały owce i pilnowały domu oraz obejścia.

Nazywano je różnie, nie były bowiem jednolitą rasą, lecz po prostu lokalnym typem czworonogów przystosowanych do miejscowego klimatu i zadań, jakie przed nimi stawiano.

Mimo to wcześnie zadebiutowały na wystawach – w latach 70. XIX w. pokazywano je jako „rodzime psy pasterskie”. Niestety, podczas II wojny światowej rasa niemal wyginęła. Jednak jej miłośnicy odnaleźli nieliczne ocalałe psy i postanowili ją odtworzyć. W 1947 r. powstał Holenderski Klub Schapendoesa. W 1952 r. rasa została wstępnie uznana przez holenderski związek kynologiczny.

Dwa lata później powstał wzorzec i rozpoczęto rejestrację psów w księdze rodowodowej. Uznanie rasy przez FCI nastąpiło w 1971 r. i wtedy też zamknięto jej księgę wstępną.

Schapendoes spokrewniony jest z innymi kudłatymi rasami pasterskimi, w tym z polskim owczarkiem nizinnym, bearded collie, puli, bergamasco, owczarkiem francuskim briardem czy staroniemieckim psem pasterskim odmiany schafspudel. Wszystkie te czworonogi wywodzą się prawdopodobnie od teriera tybetańskiego – starej azjatyckiej rasy pasterskiej, która terierem jest tylko z nazwy.

Rasa największą popularnością cieszy się w rodzimej Holandii, lubiana jest też we Włoszech, Francji, Niemczech, Danii i Finlandii. Do Polski pierwszy schapendoes został sprowadzony w 2009 r. z Włoch. To suczka Dreams Come True Dolores Des Uns Et Des Autres, która jest najbardziej utytułowaną przedstawicielką rasy na świecie. Druga suczka – Pieta Elfi – sprowadzona została z Holandii z hodowli Het Haskerhûs. Rasa jest u nas nadal bardzo rzadka. Wydaje się jednak, że jest ona ciekawą alternatywą dla miłośników kudłatych pastuszków.

Wzorzec rasy schapendoes

Schapendoes – grupa I FCI, sekcja 1, nr wzorca 313

• Kraj pochodzenia: Holandia
• Charakter: pies bystry, wesoły, energiczny, przyjazny, czujny; bywa szczekliwy
• Wielkość: psy 43-50 cm, suki 40-47 cm
• Waga: 13-20 kg
• Szata: długa (ok. 7 cm, jeszcze dłuższa na zadzie), dwuwarstwowa, lekko falista; mocno kręcona jest niepożądana; gęsta, sucha, nieco szorstka w dotyku
• Maść: wszystkie umaszczenia są dopuszczalne, ale preferowana jest maść szaro-czarna (z czarnymi łatami i dereszowatym tłem) do całkowicie czarnej
• Długość życia: 12-15 lat
• Podatność na szkolenie: bardzo duża
• Aktywność: wysoka; szczególnie w młodym wieku potrzebuje dużo ruchu i zajęć umysłowych
• Koszty utrzymania: od 200 zł miesięcznie
• Odporność/podatność na choroby: pies zdrowy i odporny; z chorób o podłożu genetycznym zdarzają się dysplazja i PRA (postępujący zanik siatkówki)
• Możliwość nabycia szczeniaka: tylko za granicą
• Cena psa z rodowodem: 1000-1200 euro (może sięgać 2000 euro)

Ciekawostki o rasie schapendoes

Słowo schapendoes dosłownie oznacza pudla owczego. Tak zresztą kiedyś także po polsku określano kudłate psy pasterskie.

Od 1972 roku schapendoes jest uznany za narodowego psa Holandii.