JÄMTHUND

Charakter rasy jämthund

Podczas polowania pełen pasji i energii, w domu jest zwykle bezproblemowy. Spokojny i cierpliwy wobec dzieci. Trzeba oczywiście wiedzieć, że niewybiegany i znudzony może się stać niszczycielem. Jämthundy generalnie nie są psami agresywnymi, ale jako zwierzęta o mocnym charakterze bywają dominujące wobec innych czworonogów.

Umiejętności

Obecnie jämthundy wykorzystywane są głównie do polowania na łosie, wcześniej jednak polowano z nimi także na niedźwiedzie i rysie. W lokalnym dialekcie nazywano je psami na niedźwiedzia. To jeden z nielicznych czworonogów, który nie ucieka na widok tego potężnego zwierza.

Szkolenie i wychowanie

Jämthund, choć inteligentny i bardzo oddany właścicielowi, nie jest psem ślepo posłusznym. Uczy się łatwo, lecz wymaga szczególnego podejścia. Opiekun przedstawiciela tej rasy powinien uszanować jego niezależną naturę, co nie znaczy, że może mu na wszystko pozwalać. Przeciwnie, wychowanie szczeniaka należy zacząć jak najwcześniej, aby wdrożyć i utrwalić zwłaszcza najważniejszą komendę, czyli przywołanie.

Trzeba go więc wołać jak najczęściej i nagradzać za przyjście na komendę, a także bez niej. W wypadku szczeniąt komendy powtarzamy i staramy się doprowadzić do tego, by przybiegały jak najszybciej.

Nie można tego jednak oczekiwać w każdej sytuacji od dorosłego jämthunda. Jego naturalnym zachowaniem jest poruszanie się w dużym promieniu od przewodnika, na którego co pewien czas spogląda lub do niego wraca. Nauczony przywołania, na pewno przyjdzie, lecz bywa, że zajmie mu to trochę więcej czasu. Należy mu pozwolić zrobić to we własnym tempie.

Jämthund, który ma dobry kontakt z właścicielem, chętnie wykonuje jego polecenia. Oczywiście pies nieszkolony lub nieodpowiednio prowadzony nie będzie słuchał go w ogóle.W układaniu jämthunda kluczowe znaczenie mają cierpliwość i życzliwe, lecz konsekwentne podejście. Psu tej rasy trzeba też czasem pozwolić po prostu być sobą – nie wymagać, by chodził jak w zegarku.

Niektórzy są zdania, że jämthund jest nieco mniej uparty i łatwiejszy w szkoleniu od elkhunda. Większość problemów określanych mianem „uporu” wynika z braku szkolenia lub z nieodpowiedniego podejścia. Dobrze wychowany jämthund jest wspaniałym towarzyszem.

Dla kogo ta rasa

Rasa ta nadaje się przede wszystkim dla myśliwych lub osób, które będą potrafiły zapewnić mu ruch i zajęcie oraz uszanować pewną niezależność tego psa.

Wady i zalety rasy jämthund

Wady

• bywa uparty i niezależny
• ma silny instynkt łowiecki
• może być dominujący wobec innych psów
• znudzony może niszczyć

Zalety

• lojalny towarzysz
• doskonały pomocnik myśliwego
• zdrowy i odporny na warunki atmosferyczne
• dobry stróż

Zdrowie rasy jämthund

Pod względem zdrowia są to psy bardzo silne i odporne. Od czasu do czasu zdarzają się jednak u nich choroby o podłożu dziedzicznym. Jak u wielu dużych czworonogów trafia się dysplazja; spotykane są też choroby oczu, szczególnie PRA.

Jeszcze nim zaczęto regularnie badać oczy, zdarzały się przypadki ślepnięcia dorosłych psów. Na razie nie ma testu na tę chorobę dla jämthundów. Wykluczono u nich odmiany tej dolegliwości znane u innych ras. W tej sytuacji tym ważniejsze są regularne badania oczu psów hodowlanych.

Żywienie

Jämthund nie jest specjalnie wymagający jeśli chodzi o żywienie, trzeba jednak pamiętać, że pies polujący, zwłaszcza w okresie zimowym, wymaga wysokich dawek energii.

Pielęgnacja

Pielęgnacja tego dużego szpica jest prosta, ale dwa razy do roku pies ten obficie linieje. Zwłaszcza w tym okresie ważne jest regularne wyczesywanie.

Historia rasy jämthund

Jämthund, zwany też szwedzkim elkhundem, to największy ze szwedzkich szpiców. Ten silny i krzepki, lecz równocześnie zwinny pies cieszy się w swojej ojczyźnie dużą popularnością. Oficjalnie rasa uznana została dopiero w 1946 r., m.in. dzięki wysiłkom Aksela Lindströma. Wcześniej uważano ją za odmianę norweskiego elkhunda uznanego jeszcze w XIX w.

Problem polegał na tym, że nie do końca spełniała ona wymogi wzorca. W latach 1937-1946 toczyła się walka o jämthunda. Niektórzy Szwedzi chcieli za wszelką cenę udowodnić, że jest to ich rasa, która nie ma nic wspólnego z norweskim kuzynem. W 1946 r. spór zakończył się sukcesem zwolenników rozdzielenia ras.

Oczywiście obie rasy mają z sobą wiele wspólnego. Duże szpice myśliwskie trzymane były na tych terenach od końca ostatniego zlodowacenia. Używano ich do polowania na dużą zwierzynę, ciągnięcia sań i stróżowania. Psy z południa i z wybrzeży Szwecji i Norwegii były nieco mniejsze, lecz bardziej krępe, podczas gdy czworonogi z regionów centralnych i północnych były wyższe i dłuższe.

Te pierwsze musiały radzić sobie w gęstych zaroślach i na terenach skalistych; te drugie zaś zimą mierzyły się z większą pokrywą śnieżną. W Szwecji te z południa określano mianem grahund (identyczne z norweskim elkhundem), a psy z centrum i północy nazywano norrland. I one właśnie zostały uznane pod nazwą jämthund, pochodzącej od prowincji Jämtland w środkowej Szwecji, która notabene przez wieki była zarzewiem sporu między Norwegią i Szwecją i wielokrotnie przechodziła z rąk do rąk.

W Szwecji jämthund jest czwartą pod względem popularności rasą. Co roku rejestruje się tam około 1600 szczeniąt. Wiele z nich znajduje się w rękach myśliwych. Ponadto sporo psów tej rasy spotkamy w innych krajach skandynawskich. Gdzie indziej jest ona rzadka.

W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie w ogóle nie jest uznana; traktuje się tu jämthundy jako odmianę norweskiego elkhunda i krzyżuje się je między sobą. Generalnie jednak psy te są tam rzadko spotykane, w przeciwieństwie do elkhunda.

W Polsce na razie nie ma ani jednego przedstawiciela tej rasy.

Wzorzec rasy jämthund

Jämthund – grupa V FCI, sekcja 2, nr wzorca 42

• Kraj pochodzenia: Szwecja
• Charakter: inteligentny, odważny, energiczny, lecz przy tym stoicko spokojny, wierny, niezależny, uparty, czujny, o silnym instynkcie łowieckim
• Wielkość: psy 57-65 cm (wzrost idealny 61 cm), suki 52-60 cm (wzrost idealny 56 cm)
• Waga: psy 30-35 kg, suki 25-30 kg
• Szata: krótka, gruba, dwuwarstwowa, z grubym podszerstkiem; na głowie i nogach włos najkrótszy; na szyi, piersi, ogonie i portkach dłuższy, ale nie tworzy pióra
• Maść: wilczasta z jasnoszarymi lub kremowymi znaczeniami na pysku, gardle, piersi, brzuchu, łapach i pod ogonem
• Długość życia: 10 lat
• Podatność na szkolenie: średnia – są bystre i uczą się szybko, lecz przy tym mają własne zdanie
• Aktywność: potrzebuje dużo ruchu, ale w domu jest spokojny
• Koszty utrzymania: od 250 zł miesięcznie
• Odporność/podatność na choroby: bardzo odporny
• Możliwość nabycia szczeniaka: tylko za granicą
• Cena psa z rodowodem: 500-1000 euro

Ciekawostki o rasie jämthund

Norweskiego i szwedzkiego psa na łosie najłatwiej rozróżnić po kolorze maski: ten pierwszy ma maskę czarną, ten drugi jasną, podobną do znaczeń u wilka lub czechosłowackiego wilczaka. Ponadto norweskie elkhundy są mniejsze od szwedzkich.