BASENJI

Charakter rasy basenji

Basenji to pies o dużym temperamencie, wesoły, ruchliwy i ciekawski. Jest bardzo wrażliwy i mocno przywiązany do właściciela. Nie lubi samotności i zamknięcia w małych pomieszczeniach.

Lubi być w centrum zainteresowania, wymaga stałej uwagi i poświęcenia mu dużo czasu. Basenji pozostawiony sam na wiele godzin, bezczynny i znudzony, często miewa niszczycielskie skłonności. Może także cierpieć na silny lęk separacyjny. Jest bardzo czujny i nieufny wobec obcych, ale jeśli uzna, że nic mu nie grozi, dosyć szybko się zaprzyjaźnia.

Pies tej rasy nie są typowymi ulubieńcem rodziny. Basenji wychowany razem z dziećmi dobrze się z nimi rozumie, ale zawsze będzie traktować je trochę lekceważąco. Zazwyczaj wybiera jedną osobę na ukochanego opiekuna, chociaż zdarza się, że wszystkich domowników traktuje jednakowo. Potrafi żyć w zgodzie z innymi zwierzętami domowymi. Nie zaczepia obcych psów chyba, że zaprasza je do zabawy. Zaatakowany przez innego psa basenji na pewno będzie się bronić.

Oryginalny pod każdym względem basenji ma wszelkie zadatki na dobrego przyjaciela. Jest bardzo pomysłowy, nie sposób się z nim nudzić, a każdy kolejny dzień nigdy nie jest podobny do poprzedniego. Chociaż nie lubi zimna i wilgoci, chętnie urządza gonitwy po śniegu. Doskonale za to czuje się podczas upałów – pochodzące z Afryki basenji nie mają problemów z wysokimi temperaturami. Nie znaczy to jednak, że nie mogą dostać udaru.

Ze względu na swoją pierwotną użytkowość, basenji miewają bardzo silny instynkt łowiecki. Mogą więc uciekać na spacerach, gonić latające ptaki i polować na koty. Z tego względu powinny być zawsze prowadzone na smyczy lub długiej lince. Mogą mieć także problem z zaakceptowaniem w domu innych zwierząt (kotów, królików) jeśli nie były z nimi wychowane od małego.

Umiejętności

Basenji to zwierzę jedyne w swoim rodzaju. Jest inteligentny, ale zwykle na własny rachunek – nauczy się otwierania szafek, żeby dostać się do jedzenia. Odpowiednio zmotywowany odnajdzie się w przeróżnych sportach kynologicznych, takich jak tropienie użytkowe, agility czy nosework. Basenji są bowiem zwrotne i szybkie, a dzieki silnemu instynktowi łowieckiemu posiadają doskonały węch.

Basenji nie szczeka tak jak inne psy, ale nie oznacza to, że jest niemy. Wydaje całą masę przeróżnych dźwięków, aż do charakterystycznego tylko dla niego jodłowania.

Szkolenie i wychowanie

Basenji ma koci charakter. Jest bardzo niezależny i samodzielny. Zawsze ma własne zdanie i trudno skłonić go do zmiany decyzji. Nie oczekujmy od naszego pupila karności, pełnego podporządkowania i poddańczej uległości. Trudno go szkolić – basenji jest niezwykle inteligentny, ale równie uparty. Uważa, że sam wie najlepiej jak wybrnąć z każdej sytuacji. Nie zapomina przykrych zdarzeń i związanych z nimi osób. Nie toleruje przymusu i brutalnego traktowania, znacznie więcej można osiągnąć łagodnością i cierpliwością.

Basenji nie boi się ruchu ulicznego, a przejeżdżających samochodów nie traktuje jak zagrożenia. Jeśli mieszkamy w mieście pamiętajmy, aby zawsze mieć nad nim pełną kontrolę. Szczególny nacisk należy położyć na przywołanie, ponieważ właśnie ono może być najtrudniejsze do wyegzekwowania. Basenji należy uczyć od wczesnego wieku, powoli i bardzo cierpliwie, nie oczekując bardzo szybkich postępów. Trud włożony w szkolenie opłaci się w przyszłości, gdyż pies trwale zapamiętuje wpojone mu ćwiczenia.

Dla kogo ta rasa

Basenji nie jest psem dla każdego. Jest bardzo aktywny i wymaga dużo ruchu. Należy dostarczyć mu rozrywek, jeśli nie chcemy, aby znalazł je sam. Właściciel musi być człowiekiem spokojnym, zrównoważonym i odpowiedzialnym. Wskazane jest, aby miał pewne doświadczenie w pracy z psami – basenji nie powinien być pierwszym psem.

Wady i zalety rasy basenji

Basenji – jaki jest? Poznaj jego wady i zalety!

Wady

• uparty i niezależny
• bywa zadziorny wobec innych psów
• wymaga sporo ruchu i rozrywek umysłowych
• początkująca osoba może nie dać rady z wychowaniem basenji
• zimą może potrzebować ubranka

Zalety

• bardzo czysty z natury
• nieskomplikowany w pielęgnacji
• w domu zazwyczaj jest cichy i spokojny

Zdrowie rasy basenji

Basenji cieszy się zazwyczaj dobrym zdrowiem. Jednym z częściej występujących schorzeń  jest przepuklina pępkowa, która pojawia się zazwyczaj u młodych psów i jest związana z nieprawidłowym zrostem pierścienia pępkowego. Basenji mogą cierpieć także na dysplazje bioder.

Inną przypadłością rasową u basenji jest tzw. zespół Fanconiego – wada wrodzona związana z metabolicznymi zaburzeniami kanalików nerkowych. Na szczęście obecnie dostępny jest test genetyczny na jej nosicielstwo.

Żywienie

Basenji generalnie nie jest wymagający pod względem żywienia, ale u niektórych osobników występują alergie pokarmowe. Trzeba pamiętać, aby podawany pokarm był dobrej jakości. Psy tej rasy można karmić zarówno dobrymi karmami suchymi, mokrymi, dietą BARF jak i gotowanymi posiłkami. W przypadku samodzielnie przygotowywanej diety należy pamiętać o odpowiedniej suplementacji.

Energiczne basenji nie mają skłonności do przybierania na wadze, mogą być za to wybredne.

Pielęgnacja

Basenji jest psem niezwykle czystym, bardzo dba o codzienną toaletę. Potrafi myć się jak kot: językiem i łapami. Jego krótka sierść nie wydziela żadnego zapachu. Pielęgnacja ogranicza się zatem do niezbędnego minimum – codziennego czesania sierści delikatną szczotką lub gumową rękawicą. Na uwagę opiekuna zasługują także oczy, uszy i pazury, które u basenji muszą być regularnie kontrolowane i w razie konieczności odpowiednio pielęgnowane.

Akcesoria

Psy rasy basenji powinny być wyprowadzane na szerokiej obroży lub wygodnych szelkach typu guard. Smycz dla tej rasy powinna być tradycyjna (nie automatyczna), o długości minimum 3 metrów. Na dłuższe spacery warto zabierać ze sobą długą linkę, która zapewni basenji bezpieczeństwo i swobodę.

Legowisko dla basenji powinno być wygodne, a swoją wielkością umożliwiać czworonogowi swobodne rozciągnięcie całego ciała. Opiekunowie basenji powinni zaopatrzyć się także w kaganiec fizjologiczny, który będzie umożliwiał psu swobodne dyszenie i picie wody.

Historia rasy basenji

Basenji jest jedną z najstarszych ras psów. Jego wizerunki można odnaleźć na malowidłach w egipskich piramidach, na których spoczywa u stóp faraonów. Basenji należy do grupy czworonogów nazywanych „schensi”, skupiającej prymitywne psy tropikalnej strefy równikowej. Chociaż żył wśród ludzi, musiał obejść się bez ich opieki i sam troszczyć się o przetrwanie. W tych rejonach świata nie było i nie ma zwyczaju dbania o zwierzęta.

Tubylcy wykorzystywali basenji jako psa myśliwskiego – wystawiającego i wypłaszającego. W grupach polował nawet na lwy. Ponieważ podczas biegu basenji nie wydawały żadnych dźwięków, na czas łowów zakładano im specjalną obrożę z dzwonkiem, aby kontrolować przebieg pogoni. Zdarzało się niekiedy, że basenji sam trafiał do garnka. Był także trzymany przez miejscowych szamanów.

FCI uznało go za rasę pochodzącą z Kongo, ale podobne czworonogi widywano również w Sudanie, Kenii czy na Wybrzeżu Kości Słoniowej. Jednak tylko „teriery z Kongo”, jak kiedyś nazywano basenji, dostąpiły tego zaszczytu.

Do połowy XIX w. basenji nie był wymieniany w żadnych źródłach. Dopiero późniejsi badacze „czarnego lądu” pozostawili mniej lub bardziej dokładne opisy psów zamieszkujących Afrykę centralną. Znano je pod różnymi nazwami: kongo-terier, pies Bongo, Niam-Niam czy Zande. Z dużym prawdopodobieństwem można uznać, że w każdym przypadku chodziło o basenji.

Podobno w 1880 r. pierwsze egzemplarze rasy basenji zostały zaprezentowane w paryskim ogrodzie zoologicznym. W 1895 r. na wystawie Crufts pokazano kilka okazów pod nazwą „afrykańskich psów buszmeńskich”. Prawdopodobnie w 1908 r. udało się wyhodować miot basenji w ogrodzie zoologicznym w Berlinie. Później na wiele lat zapomniano o tych czworonogach.

Dopiero w latach 30. XX w. powstały w Anglii dwie hodowle basenji. Pierwsza – „of Blean” Olivii Burn – zapoczątkowała zainteresowanie rasą na gruncie europejskim. Druga – najsłynniejsza i najbardziej znana „of the Congo” Veroniki Tudor-Williams – przyczyniła się do rozwoju rasy na świecie. W 1957 r. basenji po raz pierwszy został championem Anglii. Był to pies BROWN TROUT of the Congo. Podobno cała europejska linia hodowlana basenji opiera się na zaledwie 11 egzemplarzach przywiezionych z Afryki.

W Polsce pierwsze basenji pojawiły się w 1993 r. Były to suki: Horsley’s SIRCHLOE (import Anglia) i Fallohide PIA ROSETTA (import Dania), które dały początek pierwszym hodowlom. W 1994 r. przyjechał Horsley’s SIR GEORGETAR (Anglia), a w 1995 r. IGGY POP Out of Africa (Francja) i Adoram TREASURE OVERTHESEA (Anglia). Od 1999 r. importowano kolejne basenji: Tagri Edcher HARLEY DAVIDSON (Rosja), Vickys CLADIUS (Dania), Flaghathy’s ADAM’SAN (Dania), FLOWER YPSYLON Ananty (Czechy), Pulcinella TARANTELLA (Włochy) i Kinzica EBRA (Włochy).

Wzorzec rasy basenji

Basenji – grupa V FCI, sekcja 6, nr wzorca 43

• Kraj pochodzenia: Afryka Środkowa
• Charakter: niezależny, odważny, czujny
• Wielkość: w kłębie psów – 43 cm, suk – 40 cm
• Waga: psy 10-12 kg, suki 9-10 kg
• Szata: krótka, gładka i zwarta, dobrej jakości. Skóra bardzo giętka i elastyczna.
• Maść: czarna jednolita z białym, czysto ruda z białym, czarna podpalana z białym (tricolor) i pręgowana z białym (na rudym tle występują ciemne pręgi – im bardziej widoczne tym lepiej). Kolor biały powinien występować na stopach basenji, klatce piersiowej i końcu ogona. Białe kończyny, gwiazdka na czole i biały kołnierz dopuszczalny.
• Długość życia: 13-16 lat
• Odporność na warunki atmosferyczne: średnia
• Koszty utrzymania: od 250 zł miesięcznie
• Cena psa z rodowodem: ok. 6500 zł

Ciekawostki o rasie basenji

Nazwa basenji pochodzi z języka lingala (z grupy bantu) używanego w Kongu. Mbwá na basɛ́nzi można przetłumaczyć jako „pies wieśniaków” albo „pies dzikich”. Shenzi (schensi) to z kolei w pokrewnym mu języku suahili „dziki”, stąd określenie całej grupy występujących w tropikach psów.

Choć czasem mówi się, że basenji w ogóle nie szczekają, nie jest to do końca prawdą. Potrafią poszczekiwać, lecz czynią to dosyć rzadko, np. kiedy ktoś obcy kręci się pod drzwiami.

Pary basenji pozostają sobie wierne przez całe życie. Suka, która ma ruję tylko raz w roku, pokryta obcym samcem rzadko zachodzi w ciążę. Problem znika, gdy w hodowli znajduje się liczniejsza grupa.