Cuda natury

Psi naturyści
Niedawno opisywaliśmy jedną z ras psów bez sierści – nagiego psa meksykańskiego (MP nr 7/2004), wcześniej nagiego psa peruwiańskiego (MP nr 10/2003) i chińskiego grzywacza (MP nr 11/1999). Wszystkie trzy rasy charakteryzuje prawie zupełny brak owłosienia spowodowany genem dominującym (aby być łysolem, wystarczy psu jeden taki gen, otrzymany od mamy albo od taty). Tylko łebek, ogonek i końce łapek tych psów zdobią włoski. Najbujniejszą i najdłuższą czuprynką szczyci się chiński grzywacz; meksykańczyk i peruwiańczyk mają czuprynki krótkie, a ogonki i łapki prawie zupełnie gołe. W tych rasach rodzą się także psy owłosione. Z przyczyn genetycznych nie można hodować samych nagusów. Dodatkowo gen odpowiedzialny za brak sierści sprawia, że psy te są nie tylko łyse, ale też mają braki w uzębieniu.
Spośród tych trzech ras tylko owłosiony chiński grzywacz, zwany „powder puff”, czyli „puszek do pudru”, jest uznany we wzorcu rasy i może być pokazywany na wystawach.
Znana jest jeszcze jedna goła rasa – nagi terier amerykański. U psów tych przyczyną nagości jest inny gen – recesywny (oznacza to, że łysy pies musi mieć dwa takie geny – jeden otrzymany od mamy, a drugi od taty). Nagie teriery są całkowicie łyse, natura poskąpiła im nawet czuprynek, ale za to maja wszystkie zęby. Można też hodować same łyse psy tej rasy, nie została ona jednak na razie uznana przez FCI (Międzynarodową Federację Kynologiczną, której członkiem jest także Polska).

Z włosem pod włos
Wśród ridgebacków znane są dwie rasy: dość popularny ridgeback rodezyjski (rhodesian ridgeback – MP nr 11/2000) i bardzo u nas rzadki ridgeback tajski (thai ridgeback – MP nr 7/2003). Nazwa obu ras pochodzi od pasma sierści na grzbiecie układającej się w przeciwnym kierunku niż zazwyczaj. „Ridge” oznacza po angielsku „grzbiet górski”, „pasmo górskie”, a „back” to ”grzbiet”. Po polsku pasmo to nazywa się pręgą. Pies wygląda tak, jakby przez pomyłkę odwrotnie wszyto mu futro. U rodezjana wymagania odnośnie pręgi są ściśle określone: musi mieć ona odpowiednią długość, szerokość i dwie symetrycznie umieszczone u góry ”korony” (wicherki, „kręciołki” z sierści). U tajskiego ridgebacka dopuszczalne są różne typy pręgi, np. w kształcie miecza, skrzypiec, liścia, może być także więcej „koron”. Niektóre osobniki mają cały grzbiet pokryty sierścią rosnącą w przeciwnym kierunku. Psom oczywiście w żaden sposób cecha ta nie przeszkadza. Właściciele mogą mieć natomiast problem: w którą stronę głaskać psa, żeby nie głaskać go pod włos?

Rasa, która nie szczeka
Istnieje rasa, która… nie potrafi szczekać! To basenji, czyli afrykański pies Buszmenów (MP nr 2/2002). Ten mały, elegancki piesek, w typie psa pierwotnego nie jest jednak niemy. Potrafi wydawać różne dźwięki, m.in. charakterystyczne jodłowanie. Uważa się, że przodków basenji udomowiono dawno temu, kiedy psy nie nauczyły się jeszcze dobrze szczekać (pierwotnie psy raczej wyły, jak wilki). Poza tym hodowano je w izolacji od innych psów, nie mogły się więc krzyżować ze szczekającymi psami.
Basenji jest być może jedną z najstarszych, utworzonych w naturalny sposób, ras psów. Psy te nadal pomagają Buszmenom w polowaniu. Ponieważ nie umieją szczekać, ludzie zakładają im na szyje kołatki, które klekoczą, gdy gonią zwierzynę. Nieumiejętność szczekania, ta prymitywna cecha basenji, może się okazać jedną z najbardziej pożądanych we współczesnym świecie!

Pies-guma
Norsk lundehund (norweski pies na maskonury – wodne ptaki gnieżdżące się na skałach) to niewielki piesek, z wyglądu przypominający kundelka. W Norwegii, swoim rodzinnym kraju, używany był do polowania na maskonury. Aby chodzić po stromych skałach i przeciskać się przez wąskie szczeliny, pieski te musiały być bardzo zwinne. Ich budowa anatomiczna jest niezwykła: wszystkie łapy mają po sześć palców, co zwiększa chwytność. Dzięki bardzo elastycznym mięśniom i ścięgnom może rozłożyć przednie łapy na boki pod kątem 90 stopni, czego nie jest w stanie zrobić żaden inny pies. Potrafi też wygiąć szyję do tyłu tak, że głowa spocznie na grzbiecie. Nurkując, składa uszy (zarówno do przodu, jak i do tyłu), by nie dostała się do nich woda.