Nużyca u psa – czym jest i jak ją leczyć?

Nużyca to choroba skóry, która nie tylko wygląda strasznie – jest także trudna do prawidłowego zdiagnozowania i wyleczenia. Jak objawia się nużyca u psa i co ją wywołuje? Sprawdź, jaki pies może zarazić się tym pasożytem i jakie są sposoby leczenia nużycy.

Przyczyny nużycy u psa

Na skórze psa, tak jak i na ludzkiej, żyje wiele mikroorganizmów, których obecność nie wywołuje żadnych objawów. Jednym z nich są nużeńce (Demodex) – podłużne pajęczaki z rodziny roztoczy, które bytują w mieszkach włosowych i gruczołach łojowych. Demodex canis, czyli nużeniec psi, bytuje na skórze niemal każdego psa. U większości zdrowych psów pasożyt ten nie powoduje żadnych dolegliwości.

Nużyca u psa to choroba pasożytnicza polegająca na nadmiernym namnażaniu się nużeńców w warstwie rogowej naskórka. Do rozwoju tego schorzenia dochodzi zazwyczaj wtedy, gdy organizm czworonoga jest osłabiony, a jego układ odpornościowy nie działa efektywnie. Nużyca jest więc problemem dotykającym najczęściej zaniedbane, niedożywione lub poważnie chore psy, choć może pojawić się także u psów młodych w okresie dorastania.

Zauważono również, że predyspozycje do nużycy mają niektóre rasy psów, takie jak:

• dalmatyńczyk,
• bulterier,
• doberman,
• west highland white terrier,
• bokser,
• buldog angielski.

W przypadku osłabienia funkcjonowania układu odpornościowego ta pasożytnicza choroba może mieć bardzo ciężki przebieg, a nawet stanowić zagrożenie dla życia psa.

Objawy nużeńca u psa

Objawy  skórne nużycy mogą być różne – są zależne od wieku psa i postaci tej choroby. U psów występować może postać:

• miejscowa
• uogólniona
• palcowa.

Postać miejscowa

Miejscowa postać nużycy może pojawić się głównie u szczeniąt poniżej 6. miesiąca życia. Jej objawy to zaczerwienienia i zgrubienia skóry, a także wyłysienia w okolicy oczu, pyska, na głowie, uszach, tułowiu lub przednich łapach. Obejmuje zazwyczaj 5-6 asymetrycznie rozmieszczonych na ciele psa obszarów o średnicy około 5 cm. W przypadku tej postaci u młodych psów charakterystyczne są zmiany okularowe wokół oczu. Zmienionej skórze nie towarzyszy świąd, o ile nie dojdzie do wtórnego zakażenia bakteryjnego. W 90% przypadków choroba sama ustępuje w ciągu 6-8 tygodni od wystąpienia objawów. W pozostałych 10% miejscowa postać nużycy ulega przekształceniu w postać uogólnioną.

Uogólniona postać nużycy

Nużyca uogólniona występuje u psów w każdym wieku, jednak najczęściej dotyka kilkunastomiesięczne szczenięta, których układ odpornościowy przechodzi pewne zmiany związane z dojrzewaniem płciowym. U dorosłych psów powyżej 4 roku życia namnażanie się pasożytów wywołane jest osłabieniem układu immunologicznego, które towarzyszy innej, poważnej chorobie (takiej jak nowotwór, nadczynność kory nadnerczy, niedoczynność tarczycy czy choroby zakaźne).

Postać uogólniona przybiera formę licznych, małych zmian skórnych lub obejmuje większy obszar, na przykład głowę zwierzęcia. W skrajnych przypadkach może objąć całe ciało psa. Chorobie tej towarzyszyć mogą bakteryjne zapalenie mieszków włosowych, wysięk, przebarwienia skóry i strupy.

Nieleczona nużyca u psa może skutkować spadkiem masy ciała, zapaleniem nerek, powiększeniem węzłów chłonnych, a nawet posocznicą.

Postać palcowa

Nużyca może występować w postaci palcowej lokalizującej się w przestrzeniach międzypalcowych. Może wchodzić w skład postaci uogólnionej lub występować samodzielnie. Jest trudna do leczenia i ma zazwyczaj ciężki przebieg. Obejmuje rumień w okolicach palców, łuszczenie się naskórka na łapach, swędzenie, bolesność, a także ropne zmiany na skórze, które prowokują psa do wylizywania łap. Może prowadzić także do powikłań w postaci martwicy palców.

Jak rozpoznać nużycę u psa?

W celu zdiagnozowania nużycy u psów należy wykonać badanie zeskrobin pobranych z powierzchni skóry czworonoga. Łuszczącą się skórę pokrytą bliznami, owrzodzeniami czy przetokami trudno jednak zbadać w ten sposób. W takim przypadku można wykonać biopsję skóry lub obejrzeć ropną wydzielinę pod mikroskopem. Dzięki temu można stwierdzić, czy pies ma nużeńce.

Leczenie nużycy u psa

Leczenie nużycy u psów obejmuje przede wszystkim stosowanie środków roztoczobójczych zawierających iwermektynę – zarówno w postaci szamponów i kropli, jak i środków doustnych. W przypadku wtórnych zakażeń drożdżakami lub bakteriami niezbędne jest wdrożenie leczenia środkami grzybobójczymi, lub antybiotykami. Przy nużycy u psów starszych, spowodowanej chwilowym spadkiem odporności, konieczne jest ustalenie przyczyny osłabienia układu immunologicznego i podjęcie odpowiedniego leczenia. Pomocne okazują się także preparaty witaminowe i kwasy tłuszczowe omega-3, które zwiększają odporność i poprawiają stan skóry młodych i dorosłych psów.

W trakcie leczenia należy regularnie kontrolować skuteczność terapii. Zeskrobiny powinny być wykonywane co 2-4 tygodnie. By uniknąć szybkiego nawrotu objawów, terapię należy kontynuować do momentu 2-3 ujemnych zeskrobin, wykonywanych w odstępie 2 tygodni i po miesiącu. Wyleczony psiak szybko porasta nową sierścią i odzyskuje dawny wygląd. Jednak jednorazowe przechorowanie nużycy nie gwarantuje, że zwierzak nie zachoruje na nią ponownie!