Czy warto adoptować psa?

Po co kupować psa, skoro można zapewnić dom potrzebującemu go biedakowi? Jeśli nie planujemy kariery wystawowej pupila, dużo przemawia za tym drugim rozwiązaniem. Ale warto pamiętać, że oprócz „za” ma ono „przeciw” – zwłaszcza jeśli ulegliśmy obiegowym opiniom o psach ze „schronu”.

Pułapka I. Mity o schroniskowcach

Pokutuje u nas przekonanie, że pies po przejściach, przyjęty do nowej rodziny będzie szczególnie wdzięczny. Zaznał głodu i strachu, więc teraz, pozbawiony trosk, powinien się wykazać, stając się psim ideałem: grzeczny, posłuszny, dokładnie taki, jakiego chcieliśmy…

Zapominamy, że pies to zwierzę. Będzie się zachowywał tak, jak dyktuje mu instynkt i jak nauczyły go poprzednie doświadczenia (zwykle niezbyt miłe). Stanie się posłuszny, o ile mu w tym pomożemy, pokazując mu w sposób dla niego jasny (a z psem, z którym nikt nigdy nie pracował, może to być trudne) zasady, które obowiązują w domu, wymagając od niego stosownego zachowania, ale też dając mu wiele z siebie: zapewniając możliwość ruchu, jeśli go potrzebuje, poświęcając czas na naukę, a przy tym wszystkim okazując cierpliwość, pamiętając o jego przeszłości.

Czasem słyszy się opinię, że psy ze schronisk bardziej kochają nowych właścicieli niż te pochodzące z dobrych hodowli, w których się nimi troskliwie zajmowano. Źródło tego przekonania może tkwić w tym, że czasami psy po przejściach wykazują zaburzenia emocjonalne przejawiające się np. w uporczywym lgnięciu do ludzi, wręcz przyklejaniu się do ludzkich nóg, jakby w strachu, że pozostawiony na sekundę człowiek zniknie. Nie jest to jednak dowód uczuć, tylko objaw problemów psychicznych psiaka.

Pułapka II. Fałszywe opinie

Bywa, że przygarniamy psa, którego nam zarekomendowano jako nieagresywnego czy spokojnego, a po kilku dniach spędzonych w domu okazuje się, że chce zjadać pobratymców na spacerach albo godzinami szaleje w mieszkaniu. Cóż, sprawdzanie charakteru w nienaturalnych schroniskowych warunkach może nie być miarodajne. Stres, obecność innych czworonogów, trudne warunki życia – to wszystko powoduje czasową zmianę zachowania. Z drugiej strony, nie wszystkie psy po przejściach mają problemy. A nawet jeśli się pojawią, często da się je – czasem z pomocą fachowców – rozwiązać.

Mity na temat adoptowanych psów są o tyle szkodliwe, że sugerując się nimi, czujemy się oszukani, gdy pies, który jakoby miał być nam wdzięczny, warczy na nas znad miski lub ucieka w siną dal, gdy tylko odepniemy smycz – czy tak może się zachować bezgranicznie kochający zwierzak? Ano może – jeśli nie nauczyliśmy go przychodzenia na wołanie, jak każdego innego psa.

Pułapka III. Adopcja „na wcisk”

Niekiedy problemy z adoptowanymi psami bywają spowodowane przez działania osób zajmujących się adopcją. Dotyczy to czasem wolontariuszy ze schronisk, którzy mając pod opieką poszczególne zwierzaki, pragną szybko znaleźć im dom… Czasem taki opiekun nieświadomie usiłuje tak nagiąć opis podopiecznego, żeby pasował do wymagań osoby szukającej psa dla siebie.

Schroniskowi opiekunowie zwierząt i wolontariusze pośredniczący w adopcjach stykają się z tak trudnymi przypadkami, widzą tyle krzywdy i okrucieństwa, że niekiedy tracą wszelką wyrozumiałość wobec ludzi. Zdarza się, że oburza ich samo stawianie wymagań przez kandydatów na właścicieli: pies, powiadają, to nie robot ani mechanizm do programowania, to tylko zwierzę, nie można wymagać, żeby zachowywał się tak, jak nam się spodoba.

Sęk w tym, że trzeba odróżnić wymagania nierealne („proszę mnie zapewnić, że pies nigdy nie zachoruje i będzie zabawiał trzyletnie dziecko”) od takich, których spełnienie daje większą szansę na udaną adopcję. Jeśli np. ktoś pracuje poza domem i pies będzie zostawał kilka godzin sam, nie można proponować mu zwierzaka, u którego stwierdzono lęk separacyjny. Wprawdzie i na takie problemy są sposoby, ale potrzeba czasu i zaangażowania, na które nie każdego stać.

Pułapka IV. Brak wiedzy o schroniskach

Niektórzy ludzie nie wiedzą, że w Polsce schroniska to zwykle obozy przetrwania, a nie bezpieczne miejsca schronienia. Dlatego wiele psów, opuściwszy je, przejawia agresję wobec pobratymców. W zagęszczeniu panującym prawie w każdym schronisku, zwierzaki słabsze psychicznie przechodzą męki, zastraszane przez silniejsze osobniki. Adoptując psa, trzeba się liczyć z tym, że taki problem może – choć nie musi – się pojawić.

Mało który pies wychodzi u nas z wolontariuszami na spacery i jest uczony czegokolwiek – np. przychodzenia na wołanie. To dlatego dorosły zwierzak z przytuliska może chcieć uciekać. Z takim stworzeniem trzeba pracować cierpliwie jak ze szczeniakiem, wykorzystując do nauki przywołania smakołyki i… długą (10-15 m) linkę.

Na szczęście w schroniskach zdarzają się też istne perły – jak szorstkowłosy Sznurek, który w oceanie podobnych kundelków zwrócił na siebie uwagę, z własnej inicjatywy wyrzucając piłkę przez kraty do pracowników schroniska. Talent, który sam się ujawnił, pomógł temu niemłodemu psiakowi w znalezieniu domu po kilku latach schroniskowej niedoli. A inny kundelek z przytuliska, Gutek, odnosi sukcesy w agility i sportowym posłuszeństwie.

Jak zmniejszyć ryzyko nieudanej adopcji?

Zwłaszcza jeśli w domu są dzieci, szukaj psa z tzw. domu tymczasowego, w którym wolontariusz miał szansę sprawdzić jego reakcję na małych ludzi (a przy okazji być może także na psy i inne zwierzęta).

Jeśli nie stanowi dla ciebie problemu, że pies może urosnąć zbyt duży, weź małego, najlepiej dwumiesięcznego szczeniaka, którego masz szansę wychować (najlepiej, jeśli w schronisku jest jego matka i możesz zobaczyć, jak wygląda i jak się zachowuje – czy nie jest np. lękliwa).

Jeżeli wolisz psa dorosłego, nie bój się dać szansy starszemu – zwłaszcza jeśli znasz jego przeszłość i ktoś opowie ci o jego zachowaniu.

Skąd brać psa po przejściach?

Jest wiele miejsc, z których można wziąć zwierzaka… Co wybrać?

Schronisko miejskie

Najpopularniejsze rozwiązanie. Zaletą jest duży wybór, wadą – to, że w większości z nich opiekunowie nie udzielą konkretnych informacji o charakterze psa. Poza tym w tak dużych skupiskach łatwiej o chorobę zakaźną.

Prywatne przytulisko

Na ogół mniejsza liczba psów, więc większe szanse na trafne obserwacje zachowania zwierzaka. Niebezpieczna może być chęć zareklamowania nam psa bez wad.