WYŻEŁ WĘGIERSKI SZORSTKOWŁOSY
Wyżeł węgierski szorstkowłosy to duży pies myśliwski o rudym umaszczeniu. Szorstkowłosa odmiana tej rasy jest znacznie młodsza od krótkowłosej. Pies o wyjątkowym charakterze. Łączy w sobie talenty doskonałego psa myśliwskiego z czułym charakterem rodzinnego pupila.
Charakter rasy wyżeł węgierski szorstkowłosy
Wyżeł węgierski szorstkowłosy w pełni szczęśliwy będzie wtedy, gdy zmęczony po polowaniu z panem, po powrocie do domu może przytulić się do pani, a potem podokazywać z dziećmi. Potrzebuje być kochany i akceptowany, uwielbia kontakt fizyczny, głaskanie i przytulanie. Nie jest mały, a potrafi wchodzić właścicielowi na kolana. Chętnie sypia w łóżku.
Wyżły są bardzo łagodne, zarówno w stosunku do ludzi, jak i innych psów, dlatego bardzo dobrze sprawdzają się w kontaktach z dziećmi i ludźmi starszymi. Z powodzeniem mogą brać udział w dogoterapii. Jako psy o silnie rozbudzonym instynkcie myśliwskim potrzebują jednak dużo ruchu (minimum 1-2 godziny dziennie), a nie każdy właściciel jest im w stanie to zapewnić. Z nudów mogą stać się niszczycielami.
Umiejętności
Wyżłów używa się głównie do polowania na bażanty, kuropatwy i ptactwo wodne, jak również na małe ssaki. Dzięki doskonałemu węchowi, wzrokowi i pasji do pracy świetnie wystawiają i aportują.
Szkolenie i wychowanie
W wieku szczenięcym bardzo ważna jest socjalizacja. Są to psy wrażliwe, dlatego od małego powinno się przyzwyczajać je do różnych sytuacji, zwierząt i ludzi. Z tego samego powodu nie nadają się dla ludzi o „twardej ręce”. Bardzo przywiązują się do rodziny i są wspaniałymi towarzyszami. Potrzebują bliskiego kontaktu z ludźmi i źle znoszą zamknięcie w kojcu. Są bardzo łatwe do szkolenia, inteligentne i chętne do nauki. Uwielbiają ciepło i wylegiwanie się na słońcu.
Dla kogo ta rasa
Wyżeł węgierski szorstkowłosy będzie cudownym towarzyszem dla każdego, kto zapewni mu dużo ruchu i bliskiego kontaktu. Zupełnie nie nadaje się na „pełnoetatowego” kanapowca, ani na psa kojcowego.
Wady i zalety rasy wyżeł węgierski szorstkowłosy
Wady
- w młodości bywa niesforny
- źle znosi samotność
- ma silny instynkt łowiecki
Zalety
- doskonały pomocnik myśliwego
- przemiły pies rodzinny
- łagodny wobec ludzi i zwierząt
- łatwy w pielęgnacji
- zdrowy i odporny
Zdrowie rasy wyżeł węgierski szorstkowłosy
Vizsla są zdrowe i długowieczne, rzadko trapią je choroby o podłożu genetycznym, czasem tylko pojawią się alergie skórne. Niektóre psy mogą być wrażliwe na narkozę. Na wszelki wypadek właściciel powinien uprzedzić o tym weterynarza przed operacją.
Żywienie
Ilość pokarmu trzeba zawsze dopasować do stylu życia psa, zwłaszcza że wyżeł węgierski cieszy się dość dobrym apetytem. W sezonie łowieckim porcje trzeba zwiększyć, powinny też zawierać więcej tłuszczu, by pies mógł całkowicie pokryć zwiększone zapotrzebowanie na energię.
Pielęgnacja
Wyżła wystarczy regularnie szczotkować. Umorusany po polowaniu wymagał będzie jednak kąpieli, a przy okazji – kontroli stanu oczu i uszu. Trzeba też starannie przeglądać sierść pod kątem kleszczy i zaplątanych gałązek, itp.
Historia rasy wyżeł węgierski szorstkowłosy
Są uznawane za jedną z najstarszych ras, znaną już w X w. Prawdopodobnie ich przodkami były psy myśliwskie różnych plemion azjatyckich, które w początkach naszej ery najeżdżały na Europę Środkową. Historia rasy wiąże się z historią dawnych Węgrów – Madziarów, ludu łowiecko-pasterskiego, który żył ponad tysiąc lat temu. Naskalne ryty z tego okresu ukazują madziarskich myśliwych polujących z sokołami i wyżłami. O psach tych mówią również późniejsze średniowieczne manuskrypty.
Samo słowo „vizsla” (czyt. viżla) oznacza „czujny” (nasz polski „wyżeł” pochodzi właśnie z węgierskiego). Wyżły węgierskie były psami szlachty. Przez stulecia hodowano je w czystości rasy. W czasie I i II wojny światowej rasie groziło wyginięcie, ale miłośnicy nie dopuścili do tego.
Odmiana szorstkowłosa została wyhodowana dopiero w latach 30. XX w., dzięki dodaniu krwi wyżła niemieckiego szorstkowłosego, pudla i być może innych ras. Obie odmiany vizsla, poza typem szaty, praktycznie niczym się nie różnią. Traktowane są jednak jako osobne rasy i nie krzyżuje się ich między sobą. Na całym świecie, również w Polsce, bardziej popularny jest wyżeł krótkowłosy, ale popularność szorstkowłosego ciągle rośnie.
Wzorzec rasy wyżeł węgierski szorstkowłosy
Wyżeł węgierski szorstkowłosy – grupa VII FCI, sekcja 1, nr wzorca 239
- Kraj pochodzenia: Węgry
- Charakter: łagodny, inteligentny, pełen pasji do pracy, nastawiony na współpracę z człowiekiem, źle znosi ostre traktowanie
- Wielkość: psy: 58-64 cm, suki: 54-60 cm
- Waga: nie określona we wzorcu, ok. 25-30 kg
- Szata: szorstka, przylegająca, twarda i gęsta; włos okrywowy długości 2-3 cm, wodoodporny podszerstek
- Maść: kolor rdzawo-żółty lub ciemno-piaskowo żółty; nos w kolorze szaty
- Długość życia: 14-15 lat
- Podatność na szkolenie: bardzo duża
- Aktywność: potrzebuje dużo ruchu
- Koszty utrzymania: od 200 zł miesięcznie
- Odporność/podatność na choroby: bardzo odporny
- Możliwość nabycia szczeniaka: w Polsce jest bardzo mało hodowli tej rasy, łatwiej o szczenię wyżła węgierskiego krótkowłosego, choć i tych nie hoduje się wiele
- Cena psa z rodowodem: ok. 4000 zł
Ciekawostki o rasie wyżeł węgierski szorstkowłosy
Wyżły zwane są po angielsku „pointing dogs” (psy wskazujące), a po polsku psami legawymi lub po prostu legawcami. Ich zadaniem jest znalezienie (wywęszenie) i wystawienie (wskazanie) myśliwemu zwierzyny.
Zdolność do zamierania w bezruchu w momencie podchodzenia i namierzania ofiary jest naturalnym elementem zachowania łowieckiego wszystkich psów. Większość z nich zamiera jednak tylko na krótką chwilę. U wyżłów cechę tę wzmocniono tak, że stała się dla nich charakterystyczna.
Dawniej psy wskazujące zdobycz zwykle kładły się na ziemi, stąd nazwa „legawce”. Później zaczęto preferować wskazywanie na stojąco, czyli wykonywanie charakterystycznej „stójki” (z nosem wskazującym zwierzynę i zwykle uniesioną przednią łapą).