WYŻEŁ FRYZYJSKI (STABIJOUN)

Charakter rasy wyżeł fryzyjski

Wyżły fryzyjskie to żywiołowe, wesołe psy o dużej potrzebie ruchu. Silnie przywiązują się do swoich opiekunów i są bardzo uczuciowe, choć bywają nieco niezależne i uparte. Ich łagodne i żywe usposobienie czyni z nich świetnych towarzyszy dziecięcych zabaw.

Wykorzystywany niegdyś jako stróż, wyżeł fryzyjski charakteryzuje się pewną dożą nieufności w stosunku do obcych ludzi, jednak nie wykazuje wobec nich agresji i szybko przekonuje się do nowych znajomości. Jest czujny, choć niezbyt hałaśliwy.

Stabijhouny mają silny instynkt myśliwski - mogą nie tylko uciekać za zapachem zwierzyny podczas spacerów w lesie, ale także rozkopywać kopce kretów i mysie nory. Wyżeł fryzyjski potrafi więc dość szybko zdemolować ogród. Niszczycielskie zapędy ograniczyć można, zapewniając psu długie, ciekawe spacery i zajęcie stymulujące umysł.

Najlepiej, jeśli mamy możliwość szkolenia w łowisku, zgodnie z naturalnymi predyspozycjami tej rasy. Nawet jeśli nie polujemy, możemy ćwiczyć pod okiem doświadczonego myśliwego (menera) i brać udział w konkursach psów myśliwskich. Jeśli jest to niemożliwe, trzeba psu zapewnić jakieś inne zajęcie.

Umiejętności

Stabijhouny nadal pełnią funkcję psów myśliwskich. Znane są zwłaszcza ze swojego „miękkiego pyska” (postrzeloną zwierzynę chwytają delikatnie). Wyżły fryzyjskie to nie tylko doskonałe psy wystawiające zwierzynę, ale także wszechstronne psy myśliwskie. Świetnie pływają i bardzo chętnie aportują z wody. Cechuje je dobra stójka (zastyganie w bezruchu, bez płoszenia zwierzyny). Oczywiście, żeby wyżeł fryzyjski w pełni wykorzystał swoje uzdolnienia, powinien być szkolony.

Wyżeł fryzyjski to również czujny, choć łagodny stróż, którego można poddać szkoleniu sportowemu. Pies tej rasy sprawdzi się przede wszystkim w tropieniu użytkowym, choć może brać udział także w agility i obedience.

Szkolenie i wychowanie

Stabijhouny są bystre, inteligentne i łatwe do wychowania – o ile zapewni się im zajęcie. Wyżeł fryzyjski wymagać będzie konsekwencji, jednak nie powinien być traktowany niedelikatnie. Psy tej rasy mają delikatną psychikę i źle znoszą prowadzenie „twardą ręką”. W szkoleniu wyżła fryzyjskiego sprawdzą się najlepiej pozytywne metody oparte na nagradzaniu za dobre zachowanie.

Stabijhouny nie mają skłonności do agresji ani zbędnej lękliwości. Trzeba jednak pamiętać, że szczeniaki wyżła fryzyjskiego potrzebować będą odpowiedniej socjalizacji z obcymi ludźmi i innymi psami. Z maluchem można wybrać się do psiego przedszkola prowadzonego przez doświadczonego specjalistę.

Dla kogo ta rasa

Stabijhouny są łagodne wobec ludzi i innych zwierząt, toteż sprawdzają się jako psy rodzinne. Jednak jeśli mają pełnić funkcję domowego ulubieńca, trzeba wziąć pod uwagę ich temperament – potrzebują bowiem co najmniej dwóch godzin ruchu dziennie. Z tego względu wyżeł fryzyjski nie będzie dobrym wyborem dla osoby zapracowanej lub unikającej aktywności fizycznej.

Wady i zalety rasy wyżeł fryzyjski

Wyżeł fryzyjski - jaki jest? Poznaj jego wady i zalety!

Wady

• potrzebuje dużo ruchu i zajęcia
• wrażliwy, wymaga delikatnego podejścia
• może uciekać za zwierzyną na spacerach

Zalety

• doskonały pomocnik myśliwego
• przemiły pies rodzinny
• łagodny wobec ludzi i zwierząt

Zdrowie rasy wyżeł fryzyjski

Rasa wyżeł fryzyjski generalnie należy do zdrowych, choć do niedawna największym problemem rasy była padaczka. Obecnie z chorób o podłożu genetycznym najczęściej zdarza się dysplazja stawowa i zwyrodnienia stawowe – schorzenia typowe dla większych ras.

Żywienie

Wyżeł fryzyjski nie am szczególnych wymagań żywieniowych. Psy tej rasy potrzebują dobrze zbilansowanej diety dostosowanej do swojego wieku, stanu zdrowia i poziomu aktywności. Stabijhouna można karmić zarówno gotowymi karmami, jak i odpowiednio suplementowaną dietą domową. Pies aktywnie polujący powinien otrzymywać większą dawkę energii.

Pielęgnacja

Pielęgnacja psa rasy wyżeł fryzyjski nie jest skomplikowana, trzeba jednak pamiętać o regularnym czesaniu włosa. Szczególną uwagę należy zwracać na włosy w okolicy uszu i pachwin, gdyż tam dość szybko się filcują. Nie można również zapominać o kontroli sierści po spacerach, w celu usunięcia zaplątanych w „piórach” patyczków, liści i innych zanieczyszczeń. Wyżeł fryzyjski nie wymaga częstych kąpieli, trzeba jednak regularnie sprawdzać stan jego oczu i uszu oraz w razie potrzeby przycinać pazury.

Akcesoria

Wyżeł fryzyjski powinien być wyprowadzany na spacery w szelkach typu guard lub na wygodnej obroży, która nie będzie plątać się w sierść. Smycz dla psa tej rasy powinna być solidna - najlepiej sprawdzają się długie, kilkumetrowe linki treningowe zaopatrzone w solidne karabińczyki. Stabijhoun potrzebować będzie posłania na tyle dużego, by mógł się na nim swobodnie rozciągnąć, leżąc na boku. Psy biorące udział w szkoleniach warto nauczyć przebywania w klatce kennelowej, która zapewni im miejsce do odpoczynku po intensywnej pracy i ułatwi transport.

Historia rasy wyżeł fryzyjski

Wyżły fryzyjskie pochodzą ze wschodniej i południowo-wschodniej części Fryzji – prowincji w północnej Holandii. Prawdopodobnie wywodzą się od spanielopodobnych psów gończych, przywiezionych tu przez Hiszpanów.

Psy zwane stabijhounami (lub stabyhounami) były znane na tych terenach od wieków. Używano ich podczas pieszych polowań na drobną zwierzynę, głównie ptactwo. Były skutecznymi pomocnikami myśliwych, ponieważ doskonale aportowały.

Pod koniec XIX wieku wyżły fryzyjskie zostały niemal całkowicie wyparte przez bardziej popularne obce rasy wyżłów i seterów. Na szczęście niewielki procent przetrwał w wiejskich gospodarstwach, w których trzymano je do łapania gryzoni i kretów.

W latach 30. XX wieku podczas kryzysu gospodarczego wielu bezrobotnych objeżdżało wioski na rowerach, wożąc z sobą miniaturowe stabijhouny. Wynajmowano je jako tępicieli szkodników.

Zapotrzebowanie na małe, mieszczące się w koszyku pieski spowodowało, że większe szczenięta zwykle topiono. Na szczęście niektóre z nich uniknęły tego losu i w roku 1942 po raz pierwszy zaprezentowano na wystawie dwa wyżły fryzyjskie. Ostatnie odnalezione psy tej rasy wpisano do księgi rodowodowej i rozpoczęto planową odbudowę pierwotnej, większej odmiany. Starania te zakończyły się sukcesem i dziś stabijhouny nadal pełnią funkcję psów myśliwskich.

Nigdzie na świecie – poza rodzimą Holandią – wyżły fryzyjskie nie są popularne.

Wyżeł fryzyjski w Polsce

Do Polski pierwsza suczka wyżła fryzyjskiego przyjechała ze Szwecji w 2003 roku. Rasa nadal należy u nas do bardzo rzadkich.

Wzorzec rasy wyżeł fryzyjski

Wyżeł fryzyjski – stabijhoun – grupa VII FCI, sekcja 1.2, nr wzorca 222

• Kraj pochodzenia: Holandia
• Charakter: pies wierny, łagodny, inteligentny, posłuszny, podatny na szkolenie, dobry stróż
• Wielkość: wysokość w kłębie psów 53 cm, suk 50 cm
• Waga: psy: ok. 20 kg, suki: ok. 18 kg
• Szata: długa, gładka i przylegająca, jedynie na zadzie może być lekko pofalowana; na głowie – krótka; na tylnej stronie kończyn przednich tworzy pióro, a na tylnych – portki.
• Maść: czarna, czekoladowa lub pomarańczowa – wszystkie z białymi znaczeniami; dopuszczalna dropiatość i dereszowatość (barwne kropki lub przesianie na białym tle).
• Długość życia: 12-14 lat
• Odporność/podatność na warunki atmosferyczne: bardzo odporny
• Koszty utrzymania: od 200 zł miesięcznie
• Możliwość nabycia szczeniaka: za granicą; w Polsce obecnie nie ma prawdopodobnie hodowli tej rasy
• Cena psa z rodowodem: ok. 1200 euro

Ciekawostki o rasie wyżeł fryzyjski

Nazwa rasy stabijhoun wywodzi się od wyrażenia „sta me bij”, czyli „bądź przy mnie” + houn – pies, i faktycznie są to psy bardzo przywiązane do człowieka.

Bliskim kuzynem stabijhouna jest wetterhoun – podobny, lecz o sierści skręconej w kędziorki. Cechuje go znacznie twardszy charakter niż stabijhouna. Drugim jego bliskim kuzynem jest drentsche patrijshond, czyli holenderski pies na kuropatwy.