PORTUGALSKI PIES DOWODNY

Charakter rasy portugalski pies dowodny

Portugalczyk to pies średniej wielkości, o mocnej i proporcjonalnej budowie, czasem mylony z dużym pudlem. Choć bardzo go przypomina budową i typem szaty, jest jednak nieco bardziej krzepki, a jego szata występuje w dwóch typach.

Portugalczyk lubi być blisko właściciela, brać udział w jego zajęciach. Najmocniej przywiązuje się do osoby, która go szkoli i którą uzna za przewodnika. W stosunku do innych członków rodziny jest łagodny i przyjazny, ale mniej posłuszny. W towarzystwie dzieci wykazuje cierpliwość i delikatność.

Żyje w przyjaźni ze zwierzętami domowymi. Także wobec innych psów nie jest zadziorny.

Umiejętności

Natura obdarzyła portugalczyka doskonałym węchem i słuchem. Jest zwinny, świetnie pływa i nurkuje. Uwielbia bieganie i długie spacery. Szybko się uczy. Można go z powodzeniem szkolić w zakresie posłuszeństwa, agility czy do konkursów retrieverów. Psy tej rasy pracują jako asystenci osób głuchych i dogoterapeuci.

Przyjazny lub obojętny wobec obcych, na swoim terenie potrafi stróżować. Na co dzień nieszczekliwy, sygnalizuje obecność intruza.

Szkolenie i wychowanie

Portugalski pies dowodny uczy się szybko i chętnie. Z jego wychowaniem powinien sobie poradzić nawet początkujący właściciel.

Dla kogo ta rasa

Choć nietrudny w ułożeniu, nie jest to pies dla każdego – ze względu na duży temperament i wymagania pielęgnacyjne. Znudzony portugalczyk może niszczyć przedmioty. Będzie doskonałym towarzyszem ludzi aktywnych, lubiących długie spacery czy wyprawy rowerowe, a także miłośników żeglarstwa.

Wady i zalety rasy portugalski pies dowodny

Wady

• wymaga sporo ruchu i zajęcia
• wymaga regularnej pielęgnacji
• na długim włosie przynosi sporo śmieci i błota

Zalety

• chętny do współpracy
• można z nim uprawiać psie sporty
• miły towarzysz rodziny
• łagodny wobec ludzi i zwierząt

Zdrowie rasy portugalski pies dowodny

Portugalskie psy dowodne nie są chorowite, choć zdarzają się problemy zdrowotne o podłożu genetycznym, takie jak dysplazja czy choroby oczu – zaćma i postępujący zanik siatkówki (na tę ostatnią chorobę dostępny jest test genetyczny, dzięki któremu można w hodowli używać jej nosicieli, kojarząc ich z psami zdrowymi). Rzadko zdarza się kardiomiopatia młodzieńcza.

Żywienie

Portugalczyki to łakomczuchy, co stanowi zaletę w szkoleniu, ale oznacza konieczność kontrolowania wagi.

Pielęgnacja

Portugalczyki nie linieją, co nie znaczy, że nie tracą włosa – wymieniają go stopniowo przez cały rok. Niektórzy twierdzą, że dzięki temu należą do ras hipoalergicznych – ale nawet nieliniejący pies może uczulać.

Portugalczyk wymaga sporo pielęgnacji, ponieważ zaniedbana szata szybko się filcuje. Powinno się go czesać przynajmniej raz w tygodniu i kąpać co dwa miesiące. Latem, jeśli pływa w czystej wodzie, kąpiele mogą być rzadsze.

Niestrzyżona szata rośnie na całym ciele i może zasłonić psu oczy, więc powinno się ją podcinać. Tradycyjnie strzyże się portugalczyki „na lwa”, ale nieco prościej niż pudle – goli się na krótko tylną część tułowia wraz z tylnymi nogami i ogonem, pozostawiając tylko kitkę na jego końcu. Wygala się też kufę i podcina grzywkę. Przed wystawą psa należy wykąpać i wyczesać, ale nie tapiruje się go tak jak pudla.

Jeżeli nie jest wystawiany, można go całego ostrzyc, ale szybko odrastający włos trzeba regularnie wyczesywać. Szata falista jest nieco łatwiejsza w pielęgnacji niż kręcona, ale i ona może się filcować.

Portugalskie psy dowodne występują w trzech podstawowych umaszczeniach: czarnym, brązowym w różnych odcieniach (od jasnoczekoladowego do ciemnowątrobianego) i białym. Często mają białe znaczenia na kufie, piersi, łapach i końcu ogona (nie więcej niż 30 proc. powierzchni ciała).

Zdarzają się psy białe w czarne lub brązowe łaty, nieuznawane przez wzorzec FCI, ale cieszące się popularnością w Stanach Zjednoczonych.

Historia rasy portugalski pies dowodny

Portugalski pies dowodny jest blisko spokrewniony z innymi kudłatymi czworonogami, które przez wieki nie tylko aportowały z wody, ale i pracowały jako owczarki. Pochodzą od psów, które dotarły na kontynent europejski z Azji.

Jakimi drogami trafiły na Półwysep Iberyjski, można tylko spekulować. Być może feniccy kupcy przywieźli je tutaj już ponad 1000 lat p.n.e. A może znalazły się tu z Wizygotami, którzy przybyli na Półwysep Iberyjski w V w. n.e. Przypuszcza się, że mogły towarzyszyć im psy pochodzące z okolic dzisiejszego Kirgistanu.

Inna teoria głosi, że te kudłate czworonogi przywiedli tu Maurowie, którzy najechali Półwysep Iberyjski w VIII w. n.e. Dziś za miejsce narodzin rasy uważa się portugalski region Algarve.

Już w 1297 r. pewien mnich zanotował historię o uratowaniu rybaka przez psa, opisując także wygląd zwierzęcia. Miał to być czworonóg o długiej, czarnej sierści, z białymi łapami, końcem ogona i pyskiem. To pierwszy historyczny opis portugalskiego psa dowodnego.

Psy te pomagały rybakom w wyciąganiu z wody zerwanych sieci, a nawet ryb, które się z nich wymknęły. Pilnowały łodzi i domostw. Były również wykorzystywane jako łącznicy między łodziami i stałym lądem. Wraz z rozwojem technik rybackich zaczęły jednak tracić pracę. Na początku XX w. liczba tych psów znacznie zmalała.

Na szczęście w latach 30. XX w. ich losem zainteresował się bogaty armator Vasco Bensaude, który rozpoczął planową hodowlę i ustalił pierwszy wzorzec rasy. Prototypem był Leão, jeden z nielicznych psów pracujących jeszcze z rybakami, którego nie bez trudności udało się odkupić. Do dziś jego krew płynie w żyłach wielu potomków linii Algarbiorum.

Bensaude przykładał dużą wagę do zachowania predyspozycji użytkowych rasy. Suki hodowlane pracowały na jego kutrach. Pracę hodowlaną kontynuowała Conchita Cintron de Castelo Branco, której pod koniec życia przekazał ostatnie 17 psów i wszystkie zapiski. Nawiązała ona współpracę z hodowcami amerykańskimi i to dzięki niej pierwsze portugalczyki trafiły do Stanów Zjednoczonych.

Innym znanym hodowcą był Antonio Cabral, właściciel hodowli Alvalade, który rozpoczął działalność w latach 50.

Fatalnie odbiły się na losach tej rasy w jej ojczyźnie przemiany polityczne w 1974 r. (tzw. rewolucja goździków), w wyniku których Conchita Cintron wyjechała do Stanów Zjednoczonych i trafiła tam też większość psów z Alvalade.

Rasa cieszy się dużą popularnością w Stanach Zjednoczonych. Zważywszy, że portugalczyk został „pierwszym psem Ameryki”, można się spodziewać, że stanie się tam jeszcze popularniejszy. Na terenie Europy sporo tych psów mieszka w Skandynawii, Niemczech i ojczyźnie rasy.

Do Polski pierwsza suczka przyjechała w 2007 r. z Niemiec. Po roku dołączył do niej piesek z tej samej hodowli. Sprowadzono też wtedy suczkę z Czech. Na początku października 2009 roku pierwsza importowana suczka została mamą pierwszego polskiego miotu tej rasy.

Wzorzec rasy portugalski pies dowodny

Portugalski pies dowodny – grupa VIII FCI, sekcja 3, nr wzorca 37

Ciekawostki o rasie portugalski pies dowodny

Wielkim miłośnikiem rasy był senator Edward Kennedy. Miał trzy portugalczyki o imionach Sunny, Cappy i Splash, które towarzyszyły mu w pracy. W gabinecie na Kapitolu zawsze pod ręką były miski z wodą i tenisowe piłki, a urzędnicy państwowi dyskutowali o sprawach wagi państwowej, głaszcząc kudłate łby.

Splash szczekał, kiedy znudziło go jakieś posiedzenie. Został on narratorem napisanej przez senatora książki dla dzieci pt. „My Senator and Me: A Dog’s-Eye View of Washington, D.C.”. To właśnie senator Kennedy podarował szczeniaka portugalczyka córkom prezydenta Baracka Obamy.