OWCZAREK AUSTRALIJSKI (TYP AMERYKAŃSKI)

Charakter rasy owczarek australijski

Owczarek australijski to aktywny, inteligentny pies o pogodnym usposobieniu. Mimo swojej ogromnej chęci do współpracy z człowiekiem nie jest polecany jako rasa dla początkującego psiarza. Nieodpowiednio prowadzony aussie może stwarzać masę kłopotów zarówno w domu, jak i na spacerach.

Wśród owczarków australijskich wyróżnić można dwie linie – użytkową i wystawową. Użytkowe psy odznaczają się silnym instynktem pasienia i stróżowania, nie są za to tak eleganckie z wyglądu – ich zadaniem jest przede wszystkim praca przy zwierzętach gospodarskich. Wystawowe psiaki charakteryzuje bujne, lśniące futro i bardziej masywna budowa. Jednak nawet one nie zatraciły swoich pierwotnych instynktów i ogromnych pokładów energii. Dlatego nawet owczarek australijski pochodzący z linii wystawowej nie nadaje się na kanapowca.

Brak wystarczającej dawki ruchu i zajęcia umysłowego będzie z dużym prawdopodobieństwem powodować reaktywność, a nawet agresję. Nierozładowana energia może także sprawić, że owczarek australijski zacznie paść samochody, polować na rowerzystów czy zaganiać i podszczypywać biegające dzieci. Niezależnie od linii, odpowiednio prowadzone australijczyki są dość spokojne w domu i zwykle mogą być doskonałymi towarzyszami dzieci. Dobrze dogadują się także z innymi psami i domowymi zwierzętami. Do obcych ludzi bywają nieufne, jednak z reguły nie wykazują agresji. Mogą być natomiast szczekliwe.

Umiejętności

Początkowo hodowano aussie jako psy do owiec, ale dziś w swojej ojczyźnie pasą głównie bydło. Muszą zatem być twardsze niż psy pracujące z owcami. Ich sposób działania jest typowy dla owczarków kontynentalnych, ale inny niż u border collie i kelpie – owczarek australijski pracuje w pozycji wyprostowanej, blisko zwierząt, pomagając sobie czasami szczekaniem lub ugryzieniem w pęcinę czy nos.

Owczarek australijski jest aktywnym, inteligentnym psem, obdarzonym dużą chęcią do pracy i współpracy z człowiekiem. Jako zwierzak wszechstronny i wysoce podatny na szkolenie dobrze się sprawdza w różnych dziedzinach: pasterstwie, posłuszeństwie sportowym, agility czy ratownictwie.

Szkolenie i wychowanie

Owczarek australijski powinien być wychowywany za pomocą pozytywnych metod. Oprócz podstawowego szkolenia z posłuszeństwa warto z psem tej rasy zapisać się na regularne treningi któregoś z psich sportów. Aussie nie wymagają silnej motywacji wymyślnymi przysmakami czy zmienianymi co chwilę zabawkami. Zazwyczaj chętnie pracują z człowiekiem w zamian za krótką zabawę szarpakiem lub niewielkie nagrody.

Niektóre aussie mogą wykazywać instynkt terytorialny i bronić domu przed gośćmi lub innymi psami. Dlatego już od małego powinny być odpowiednio socjalizowane i w bezpieczny sposób wystawiane na przeróżne sytuacje.

Dla kogo ta rasa

Owczarek australijski dla wprawnego psiarza jest psem dość łatwym do ułożenia. Nie nadaje się on jednak dla każdego. Niedoświadczony opiekun na własnej skórze odczuje, jakie problemy może sprawiać niezaspokojona, wysoka potrzeba aktywności. Jak wiele psów zaganiających, nieodpowiednio prowadzony owczarek australijski bywa reaktywny i szczekliwy. Rasa ta nie jest polecana także dla osób starszych lub ludzi zabieganych i zapracowanych – opiekun aussie musi mieć dużo czasu, który będzie zamierzał poświęcić czworonogowi.

Wady i zalety rasy owczarek australijski

Owczarek australijski – jaki jest? Poznaj jego wady i zalety!

Wady

• bywa nieufny
• wymaga starannej socjalizacji
• może być reaktywny i szczekliwy
• wymaga ogromnej dawki ruchu i zajęcia

Zalety

• podatny na szkolenie
• bardzo przywiązany do człowieka
• można z nim uprawiać sporty
• dobry towarzysz starszych dzieci

Zdrowie rasy owczarek australijski

Owczarki australijskie są generalnie zdrowe i odporne. W rasie zdarzają się jednak schorzenia o podłożu genetycznym. Najczęstszym z nich jest zaćma dziedziczna, która może się ujawnić w każdym wieku, natomiast znacznie rzadziej występuje anomalia oczu collie (CEA). Wśród aussie sporadycznie występuje też postępujący zanik siatkówki (PRA). Poza chorobami oczu w rasie owczarek australijski zdarza się też dysplazja biodrowa i łokciowa, epilepsja, choroby autoimmunologiczne i nowotwory. Wyjątkowo aktywne aussie są także podatne na kontuzje wynikające z nadmiernych przeciążeń łap i stawów.

Ponadto co trzeci owczarek australijski posiada mutację w genie MDR1, odpowiedzialnym za przekraczanie bariery krew-mózg przez niektóre związki chemiczne, w tym iwermektynę. Należy więc uważać z podawaniem niektórych preparatów i leków, gdyż nieodpowiednie dobranie środków leczniczych może doprowadzić psa nawet do śmierci. Mutację tę można wykryć za pomocą testów genetycznych.

Żywienie

Typowy owczarek australijski nie miewa problemów z apetytem. Psy tej rasy należy żywić wysokiej jakości suchą lub mokrą karmą dla psów aktywnych. Aussie bez problemu poradzą sobie także z kośćmi, można je więc karmić odpowiednio suplementowaną dietą BARF. W przypadku psów, które nie biorą udziału w psich sportach czy treningach, należy szczególnie uważać, by nie dopuścić do otyłości.

Pielęgnacja

Pielęgnacja owczarka australijskiego nie jest skomplikowana. Wystarczy wyczesać go raz na tydzień, a w okresie linienia – częściej. Pies tej rasy nie wymaga częstych kąpieli, gdyż jego sierść nie zbiera brudu. Jedynie miękkie włosy za uszami należy sprawdzać po każdym zamoczeniu, gdyż łatwo się filcują. Na uwagę zasługują także pazury, uszy i oczy, które w razie konieczności należy poddać stosownym zabiegom pielęgnacyjnym.

Akcesoria

Owczarek australijski powinien być wyprowadzany w wygodnych szelkach typu guard lub szerokiej obroży oraz na standardowej smyczy lub lince o długości minimum 3 metrów. W domu należy zapewnić mu wygodne miejsce do spania – w formie dużego legowiska lub klatki kennelowej. Jeśli chodzi o kaganiec, najodpowiedniejszy będzie fizjologiczny.

Mimo niepozornego wyglądu, owczarek australijski potrafi być prawdziwym niszczycielem. Dlatego psiaka warto zaopatrzyć w trwałe, możliwie niezniszczalne zabawki. Do pielęgnacji przydatna będzie także szczotka z długimi pinami, zgrzebło i cążki do pazurów.

Historia rasy owczarek australijski

Wbrew nazwie owczarek australijski ukształtował się na zachodzie Stanów Zjednoczonych. Przybywający do Ameryki osadnicy już od XVII wieku przywozili ze sobą owce – a gdzie były owce, tam potrzebne były i owczarki. Dochodziło między nimi do nieuniknionych krzyżówek. W efekcie w każdym regionie wykształcił się swoisty typ psa pasterskiego dostosowany do panujących w nim warunków. W XVIII i XIX wieku do Ameryki i Australii emigrowali Baskowie, zabierając ze sobą między innymi owczarki pirenejskie.

Nazwa „australian shepherd” pojawiła się na przełomie XIX i XX wieku, gdy do Stanów Zjednoczonych zaczęto sprowadzać z Australii stada merynosów. Owcom towarzyszyli baskijscy pasterze i ich psy. Popularność owczarków australijskich rosła po II wojnie światowej wraz z modą na westernowy styl jazdy konnej. Amerykanie poznali je za sprawą pokazów rodeo i programów telewizyjnych.

Dla promocji rasy najbardziej przysłużył się Jay Sisler, utalentowany treser psów, który występował z nimi na pokazach rodeo w latach 50. i 60. XX wieku. Jego podopieczni (kilka owczarków australijskich i greyhound) potrafili między innymi balansować na cienkich deskach, skakać przez skakankę i wspinać się po drabinach. Wyhodowane przez niego Shorty i Stub wystąpiły w dwóch filmach Disneya: „Stub, the Best Cowdog in the West” (Stub, najlepszy pies do bydła na Zachodzie) oraz „Run, Appaloosa, Run” (Biegnij, Appaloosa, biegnij). Shorty jest przodkiem większości współczesnych „australijczyków”.

W 1957 roku w Arizonie powstał Australian Shepherd Club of America (ASCA), a w 1966 roku założono International Australian Shepherd Association (IASA), które od lat 70. zaczęło prowadzić rejestr psów. W 1980 roku ASCA wchłonęło rejestry IASA i stało się jedynym klubem rasy owczarek australijski.

Wielu członków ASCA sprzeciwiało się uznaniu rasy przez amerykański związek kynologiczny (AKC) z obawy, że zatraci ona instynkty psa pracującego. Grupa właścicieli aussie założyła więc stowarzyszenie United States Australian Shepherd Association (USASA) starające się o ich uznanie przez AKC, co nastąpiło w 1993 roku. Trzy lata później owczarka australijskiego uznała wstępnie Międzynarodowa Federacja Kynologiczna (FCI), a w 2007 roku rasa zyskała prawo do interchampionatu. Dziś większość aussie w Stanach Zjednoczonych ma podwójną rejestrację: AKC i ASCA. Owczarki australijskie cieszą się bardzo dużą popularnością w swej ojczyźnie, a ich popularność na świecie ciągle rośnie.

Owczarek australijski w Polsce

Do Polski pierwsza suczka przyjechała w 1995 roku, a pierwsza zarejestrowana w ZKwP została cztery lata później. Pierwszy polski miot przyszedł na świat w 2003 roku. Obecnie owczarek australijski cieszy się w Polsce coraz większą popularnością, szczególnie wśród osób zaangażowanych w psie sporty.

Wzorzec rasy owczarek australijski

Owczarek australijski (typ amerykański) – grupa I FCI, sekcja 1, nr wzorca 342

• Kraj pochodzenia: Stany Zjednoczone
• Charakter: pies aktywny, inteligentny, chętny do współpracy z człowiekiem, czujny; niektóre osobniki zachowują dystans wobec obcych, inne są otwarte; wobec obcych psów zazwyczaj niekonfliktowe
• Wielkość: psy 51-58 cm, suki 46-53 cm
• Waga: psy 20-30 kg, suki 15-25 kg
• Szata: półdługa, dwuwarstwowa, prosta lub lekko falista, odporna na warunki atmosferyczne; włos okrywowy średnio twardy; ilość podszerstka zależy od klimatu
• Maść: czarna, czekoladowa, niebiesko-marmurkowa (blue merle) lub czekoladowo marmurkowa (red merle) – wszystkim mogą towarzyszyć podpalania i białe znaczenia
• Długość życia: ok. 14 lat
• Odporność na warunki atmosferyczne: dość duża
• Koszty utrzymania: od 200 zł miesięcznie
• Cena psa z rodowodem: 4500-7000 zł

Ciekawostki o rasie owczarek australijski

W polskiej nazwie rasy występuje dopisek „typ amerykański”. Sugeruje to, że jest to amerykańska odmiana owczarka australijskiego kelpie. Tymczasem są to dwie odrębne i niepodobne do siebie rasy!