WYŻEŁ WŁOSKI SZORSTKOWŁOSY
Stara włoska rasa reprezentująca dawniejszy, cięższy typ legawca. Spinone italiano to doskonały pomocnik myśliwego oraz łagodny pies rodzinny, który wyciągnie na spacer nawet najbardziej leniwych domowników.
Charakter rasy wyżeł włoski szorstkowłosy
Wyżeł włoski szorstkowłosy to pies bardzo spokojny i opanowany. Wyjątkowo pasuje do niego słowo „dobrotliwy”, jednak myliłby się ten, kto wziąłby go za leniwe stworzenie. Czasem ogarnia go głupawka i daje upust energii w szalonych zabawach. Można zrobić z tego użytek, bo spinone jest inteligentny, bystry i potrafi szybko się uczyć nawet złożonych zadań.
Umiejętności
Jako towarzysz myśliwego spinone pracuje powoli, metodycznie i w bliskim kontakcie z przewodnikiem (zwykle oddala się na 30-100 m), zawsze też zwraca na niego uwagę – wystawia zwierzynę dla myśliwego, a nie dla siebie. W swej pracy nie jest efektowny, lecz skuteczny. Ma doskonały węch i działa sprawnie w różnych warunkach pogodowych i terenowych.
Stójkę przybiera tylko wtedy, kiedy jest pewny obecności ptaka. Porusza się szybkim, rytmicznym kłusem, tylko momentami przechodząc w galop. Kiedy wyczuje zapach ptactwa, jego ogon zaczyna się lekko poruszać – w miarę wzrostu stężenia zapachu coraz szybciej, a pies coraz wolniej. Kiedy się upewni co do lokalizacji ptaka, nieruchomieje włącznie z ogonem.
Potrafi też iść za zranioną zwierzyną zarówno po gorącym, jak i zimnym tropie. W trakcie tropienia jest napięty i skoncentrowany, lecz równocześnie spokojny i ostrożny. Świetnie aportuje z wody, a udogodnienie w pływaniu stanowią jego charakterystyczne duże łapy.
Szkolenie i wychowanie
Przy szkoleniu każdego psa ważna jest konsekwencja, ale w wypadku tej rasy jest ona wyjątkowo istotna, ponieważ spinone potrafią bezwzględnie wykorzystywać ludzkie słabości. Dlatego podstawowe posłuszeństwo należy wpajać im od szczenięctwa. A ponieważ są to psy wrażliwe, wymagają subtelnego podejścia i pozytywnej motywacji.
Towarzyskie, lubiące kontakt z ludźmi wyżły mocno wiążą się z rodziną. Wyjątkowo łagodne zarówno wobec ludzi, jak i innych psów, są też cierpliwe i delikatne w kontaktach z dziećmi. Czasami wręcz to spinone trzeba bronić przed zbytnio wykorzystującymi tę cechę maluchami. Spinone zupełnie nie nadaje się na stróża, chociaż jego postura może budzić respekt.
Dla kogo ta rasa
Generalnie spinone jest psem niekłopotliwym w domu, pod warunkiem że się wybiega. W przeciwnym razie budzi się w nim iście włoska fantazja… Dlatego przedstawiciele tej rasy nadają się dla ludzi, którzy mają czas na długie spacery i potrafią zapewnić im odpowiednią dawkę ruchu.
Są świetnymi towarzyszami podczas joggingu, ponieważ nie próbują wyrywać do przodu galopem, lecz miarowo kłusują – to ich najbardziej naturalny ruch. Można je szkolić do obedience, tropienia i w wielu innych dziedzinach. Sprawdzają się także w dogoterapii.
Nie nadają się natomiast dla miłośników ogrodów (uwielbiają roboty ziemne!) ani posiadaczy małych zwierząt, jak króliki czy ptaki – ze względu na silny instynkt łowiecki.
Wady i zalety rasy wyżeł włoski szorstkowłosy
Wady
- bywa uparty
- potrzebuje sporo ruchu
- ma silny instynkt łowiecki
Zalety
- bardzo oddany rodzinie
- łatwy do układania
- cierpliwy wobec dzieci
- łagodny wobec ludzi i innych psów
Zdrowie rasy wyżeł włoski szorstkowłosy
To generalnie zdrowe i odporne czworonogi, choć jak wszystkie rasy o zwisających uszach narażone są na ich infekcje (kontrola jest konieczna zwłaszcza po pływaniu).
Jako duże psy są także obarczone większym niż przeciętne ryzykiem dysplazji biodrowej i łokciowej. Odpowiedzialni hodowcy badają pod tym kątem swe zwierzęta. Głęboka klatka piersiowa sprawia, że zagrożone są też rozszerzeniem i skrętem żołądka.
Najbardziej kojarzoną z rasą chorobą o podłożu genetycznym jest ataksja móżdżkowa – ciężka przypadłość neurologiczna, którą obserwuje się w wieku szczenięcym. Większość psów z tym schorzeniem usypiana jest w wieku 10-11 miesięcy. Chore zwierzaki przeżywają najwyżej rok. Na szczęście dostępny jest test na nosicielstwo, co pozwala uniknąć rozmnażania chorych psów.
Żywienie
Należy dostosować do indywidualnych predyspozycji psa, w tym poziomu aktywności – np. psy polujące powinny otrzymywać bardziej energetyczny pokarm niż domowe pieszczochy.
Pielęgnacja
Twardy, ostry włos spinone nie kołtuni się, wymaga jednak trymowania i szczotkowania. Częstotliwość trymowania psa zależy od jakości szaty danego osobnika i preferencji właściciela. Włosi swoich psów prawie nie trymują. Warto to jednak robić, bo wtedy wyżeł nie linieje.
Większą uwagę należy poświęcić pielęgnacji brody, ponieważ spinone dosyć mocno się ślinią. Jeśli dodać do tego zamiłowanie do kopania, może to skutkować brzydkim zapachem.
Historia rasy wyżeł włoski szorstkowłosy
Spinone italiano to stara włoska rasa, której korzenie sięgają co najmniej V wieku p.n.e. Istnieją różne teorie na temat jej pochodzenia. Nie wiadomo, która z nich jest prawdziwa.
Niektórzy uważają, że pies ten wziął się od nieistniejącego już wyżła hiszpańskiego. Inni twierdzą, że jego przodkiem jest wyżeł rosyjski. Jeszcze inni sądzą, że to potomek psów celtyckich. Według kolejnej zaś teorii kupcy znad Adriatyku przywieźli szorstkowłose psy legawe do Italii podczas rozkwitu cesarstwa rzymskiego i to one stały się przodkami spinone.
Spinone ukształtował się w Piemoncie (region w płn.-zach. Włoszech). Dużo podobnych psów spotyka się szczególnie w leżącym tam okręgu Alba. Sama nazwa „spinone” nie była stosowana powszechnie aż do początku XIX w. Na niektórych obszarach rasę określano mianem spinoso (włoskie ciernisty, kolczasty), co w końcu przekształciło się w spinone (rzeczownik oznaczający coś ciernistego, kolczastego).
Nazwa ta prawdopodobnie odnosi się do rodzaju szaty, choć niektórzy twierdzą, że ma związek z zaroślami, w których psy polowały (włoskie spino – ciernisty krzew).
Dziś Włosi twierdzą, że spinone jest przodkiem innych szorstkowłosych wyżłów kontynentalnych, takich jak gryfon korthalsa (rasa francuska), wyżeł niemiecki szorstkowłosy czy pudelpointer. Z kolei Francuzi utrzymują, że to spinone jest potomkiem różnych francuskich ras legawców.
Obie strony mają w pewnym sensie rację: spinone, najstarszy ze współczesnych psów w typie gryfona, może być naprawdę przodkiem wymienionych ras, lecz z drugiej strony nie przetrwałby bez nich do połowy XX w.
Już przed wojną włoscy myśliwi zaczęli eksperymentować, polując z rasami brytyjskimi: seterami, pointerami i spanielami. Rodzime psy stały się mało popularne, na świat przychodziło mniej miotów. Wojna przetrzebiła tę już i tak nieliczną populację.
W 1949 r. prof. Adriano Ceresoli udał się w podróż po Włoszech, aby się przekonać, jaki jest jej stan. Okazało się, że wielu hodowców zaczęło na własną rękę krzyżować nieliczne ocalałe spinone z innymi szorstkowłosymi wyżłami.
Obecnie spinone to najbardziej popularna z ras myśliwskich we Włoszech. Poza Włochami spinone cieszą się sporą popularnością w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. Stosunkowo rozpowszechnione są też w Holandii i Niemczech. W Polsce rasa jest rzadka.
Wzorzec rasy wyżeł włoski szorstkowłosy
Wyżeł włoski szorstkowłosy (spinone italiano) – grupa VII FCI, sekcja 1.3, nr wzorca 165
- Pochodzenie: Włochy
- Charakter: pies wyjątkowo łagodny wobec ludzi (także obcych), towarzyski, cierpliwy, spokojny, choć lubi też szaleńcze zabawy; łagodny wobec innych psów, ale może polować na mniejsze zwierzęta; wytrzymały i odporny pomocnik myśliwego, doskonały aporter
- Wielkość: psy 60-70 cm, suki 58-65 cm
- Waga: psy 32-37 kg, suki 28-30 kg
- Szata: szorstka, sztywna, twarda, gęsta, przylegająca, bez podszerstka; na ciele ma 4-6 cm długości, na głowie, uszach, przedniej stronie nóg i łapach jest nieco krótsza; tworzy gęste brwi, wąsy i brodę
- Maść: czysto biała, biała w pomarańczowe łaty, biała w brązowe łaty, dereszowato-pomarańczowa, dereszowato-brązowa, dereszowata (przesianie włosów białych i kolorowych lub drobne nakrapianie na białym tle)
- Długość życia: 12-14 lat
- Podatność na szkolenie: dość duża; uczy się szybko, ale miewa własne pomysły
- Aktywność: umiarkowana; w domu spokojny, ale potrzebuje ruchu i zajęcia
- Koszty utrzymania: od 200 zł miesięcznie
- Odporność: bardzo odporny, ma tendencję jedynie do infekcji uszu; zdarzają się ataksja móżdżkowa, dysplazja oraz rozszerzenie i skręt żołądka
- Możliwość nabycia szczeniaka: mioty w Polsce rodzą się bardzo rzadko
- Cena psa z rodowodem: za granicą 1000 euro
Ciekawostki o rasie wyżeł włoski szorstkowłosy
Podczas II wojny światowej włoscy partyzanci używali spinone do tropienia niemieckich patroli, dając im do nawęszenia pastę do butów używaną przez żołnierzy. Niemcy preferowali jej określony rodzaj, dzięki czemu psy mogły odróżnić ślady oddziałów niemieckich od włoskich.
Doskonały węch spinone w połączeniu z umiejętnością stosunkowo cichego przedzierania się przez krzaki okazał się bardzo cenny. Psy pracowały zwykle na zboczach gór i w obszarach zalesionych, poszukując żołnierzy w ziemiankach.