WILCZARZ IRLANDZKI
Wilczarz irlandzki słynie z wierności i łagodności, ale właściciel musi na nie solidnie zapracować. Jeśli nie nawiąże z psem głębokiego kontaktu, trudno mu będzie wpływać na jego zachowanie. Wilczarz słynie bowiem z tego, że ma filozoficzne podejście do życia.
Charakter rasy wilczarz irlandzki
Według wzorca wilczarz irlandzki powinien być psem o umiarkowanym temperamencie, odważnym, wiernym i nieagresywnym. Lękliwość i nadpobudliwość są wadami i świadczą o nieprawidłowej psychice. W młodości przedstawiciel tej rasy jest bardzo żywiołowy i ruchliwy, z wiekiem staje się spokojniejszy.
Wilczarz irlandzki to pies wrażliwy, lojalny i bardzo przywiązany do rodziny, ale zwykle wybiera spośród jej członków kogoś, kto będzie dla niego najważniejszy. Potrzebuje bliskiego kontaktu z opiekunem, nie można go izolować, dlatego nie nadaje się do trzymania w kojcu. Na ogół przyjaźnie odnosi się do ludzi, choć czasami może traktować obcych z pewną rezerwą. Nie wykazuje dużego poczucia własności i raczej nie sprawdzi się w roli stróża – wilczarz irlandzki intruzów odstrasza jedynie okazałym wyglądem.
Cierpliwy i tolerancyjny wilczarz irlandzki doskonale dogaduje się ze starszymi dziećmi. Ze względu na jego rozmiary trzeba nadzorować kontakty z młodszymi pociechami, bo może niechcący zrobić im krzywdę. Dzieci nie mogą też samodzielnie wyprowadzać go na spacery.
Stosunek wilczarza irlandzkiego do pobratymców zależy w dużym stopniu od tego, jak został wychowany i od jego wcześniejszych doświadczeń. Na ogół bez większych problemów dogaduje się z innymi psami w domu. Nie jest jednak przesadnie ustępliwy, dlatego jeśli mamy czworonoga o trudnym charakterze, zdecydujmy się lepiej na wilczarza przeciwnej płci. Pies rasy wilczarz irlandzki z reguły nie wykazuje agresji wobec obcych psów, jeśli nie zostanie sprowokowany.
Do prawidłowego fizycznego i psychicznego rozwoju tego największego z galopujących psów potrzebna jest codzienna dawka nieskrępowanego ruchu w otwartym terenie. Trzeba jednak pamiętać, że choć wilczarz irlandzki rozwija w biegu znaczną prędkość, to podobnie jak pozostałe charty nie jest długodystansowcem, nie należy go więc zmuszać do wielogodzinnego wysiłku.
Umiejętności
W dawnych czasach wilczarze irlandzkie były ulubieńcami arystokratów. Używano ich do polowań na wilki, jelenie i lisy, do obrony i do towarzystwa. Po swoich przodkach współczesne psy rasy wilczarz irlandzki odziedziczyły dużą samodzielność i bardzo silny instynkt łowiecki.
Obecnie wilczarze są psami rodzinnymi. Podobnie jak pozostałe charty mogą brać udział w coursingach, czyli pogoniach za sztucznym zającem w terenie. Trzeba jednak pamiętać, że do drugiego roku życia nie powinny być poddawane zbyt forsownym treningom, dlatego wyścigi muszą być dostosowane do ich wieku i możliwości fizycznych.
Wilczarz irlandzki doskonale nadaje się na stróża posesji, bo mało kto zaryzykuje spotkanie z psem tak ogromnym. Wilczarz w roli stróża sprawdza się jeszcze lepiej, gdy dostanie do towarzystwa drugiego psa, najlepiej małego i bardziej energicznego. Taki piesek, a może nim być też kundelek, pełni rolę alarmu.
Szkolenie i wychowanie
Wilczarz irlandzki jest psem inteligentnym i chętnie się uczy. Potrzebuje konsekwencji, ale i łagodności. Nie wolno stosować metod siłowych, jedynie nagrody i pochwały zachęcą go do współpracy. Największą karą dla tego wrażliwego olbrzyma jest niezadowolenie właściciela. Ćwiczenia należy urozmaicać i nie powtarzać ich zbyt długo, aby zwierzak się nie znudził.
Nie oczekujmy od wilczarza bezwzględnego posłuszeństwa, bo zbyt silnie zakorzeniona jest w jego charakterze samodzielność i chęć podejmowania własnych decyzji. Musimy wyprzedzać reakcje pupila o krok, co uda się tylko wtedy, gdy będziemy doskonale znali jego charakter i możliwości. Jeśli nie nawiążemy z nim głębszego kontaktu, trudno będzie nam wpływać na jego zachowanie.
Szczenięta tej rasy są wymagające nie tylko pod względem fizycznym, ale również emocjonalnym. Młode psy rasy wilczarz irlandzki potrzebują serdecznego traktowania, cierpliwości i uwagi. Nie można zaniedbywać socjalizacji, która ma duże znaczenie dla ich prawidłowego rozwoju psychicznego. Psiaki należy zabierać w nowe miejsca, zapewnić im pozytywne kontakty z różnymi ludźmi i czworonogami.
Dobrym rozwiązaniem są zajęcia w psim przedszkolu, dzięki którym mały wilczarz irlandzki nabierze doświadczenia w obcowaniu z pobratymcami i nauczy się obchodzić z psami mniejszymi od siebie. Jest to szczególnie ważne, jeśli na spacerach nie jesteśmy w stanie zapewnić mu odpowiedniego towarzystwa do zabawy.
Wilczarze wykazują instynkt pogoni, choć u poszczególnych osobników kształtuje się on na różnym poziomie. Może się więc zdarzyć, że na spacerze coś nagle skłoni psa do biegu, dlatego wszędzie poza bezpiecznym, otwartym terenem powinien chodzić na smyczy.
Dla kogo ta rasa
Pies rasy wilczarz irlandzki wymaga sporo czasu, pieniędzy, a także zaangażowania emocjonalnego – nie nadaje się więc dla każdego. Idealny opiekun to osoba spokojna, wyrozumiała i konsekwentna, dla której wilczarz to pasja i styl życia.
Wady i zalety rasy wilczarz irlandzki
Wilczarz irlandzki – jaki jest? Poznaj jego wady i zalety!
Wady
- drogi w utrzymaniu
- żyje krótko
- w rasie zdarzyć się może nadmierna lękliwość lub nadpobudliwość
Zalety
- przywiązany do rodziny
- przyjacielski i nieagresywny
- dobrze dogaduje się z dziećmi
- inteligentny
- odpowiednio zmotywowany chętnie się uczy
- toleruje inne psy i zwierzęta domowe
Zdrowie rasy wilczarz irlandzki
Wilczarze irlandzkie są dość odporną i wytrzymałą rasą. Znacznie lepiej znoszą chłód, mróz czy wilgoć niż duże upały. Latem należy chronić je przed przegrzaniem, a spacery i treningi najlepiej odbywać wcześnie rano lub późnym wieczorem.
Przedstawiciele rasy wilczarz irlandzki mają skłonności do kilku schorzeń wrodzonych. Do najczęściej spotykanych należy kardiomiopatia rozstrzeniowa – choroba prowadzącą do rozszerzenia lewej lub obydwu komór mięśnia sercowego i osłabieniu jego kurczliwości, przez co serce nie jest w stanie pompować wystarczającej ilości krwi potrzebnej do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Wilczarz irlandzki narażony jest także na cohorbę o nazwie osteosarcoma (kostniakomięsak) – złośliwy, pierwotny nowotwór tkanki kostnej. Zespolenie wrotne PSS (inaczej liver shunt – zespolenie wątrobowe) – ujawnia się zazwyczaj zaraz po urodzeniu, podłożem są nieprawidłowe połączenia naczyniowe w wątrobie, na skutek czego krew omija całkowicie lub częściowo ten narząd i nie jest oczyszczana z toksyn, co prowadzi do zatrucia organizmu i śmierci zwierzaka.
W rasie wilczarz irlandzki zdarza się także postępujący zanik siatkówki (PRA), epilepsja idiopatyczna i choroba von Willebranda, polegająca na zaburzeniu krzepnięcia krwi.
Inne schorzenia trapiące wilczarze to rozszerzenie i skręt żołądka, dysplazja stawów biodrowych (niekiedy łokciowych), osteodystrofia przerostowa (gnilec kości) – pojawia się w okresie intensywnego wzrostu między 2. a 8. miesiącem życia, osteochondroza, (odwarstwiająca martwica chrzęstno-kostna).
Niekiedy u psów rasy wilczarz irlandzki zdarza się zapalenie płuc wymagające natychmiastowego leczenia, ponieważ u psa tej rasy choroba ta wiąże się z bezpośrednim zagrożeniem życia. Wilczarz może cierpieć na paraliż szczenięcy, achalazję przełyku i zespół Wobblera (zespół chwiejności).
Żywienie
Wilczarz irlandzki jest psem wymagającym, jeśli chodzi o żywienie. Utrzymanie tego olbrzyma w prawidłowej kondycji wymaga zarezerwowania poważnej kwoty w domowym budżecie. W odchowywaniu szczeniaka ważne jest zapewnienie mu odpowiedniego tempa wzrostu – im wolniej rośnie, tym lepiej (pełny rozwój fizyczny przedstawiciel tej rasy osiąga około trzeciego roku życia). Dieta szczeniaka rasy wilczarz irlandzki nie może więc być zbyt wysokokaloryczna. Jeśli stosujemy gotowe zbilansowane karmy, lepiej wybierzmy takie, które nie zawierają zbóż i soi. Nie należy też wtedy na własną rękę podawać preparatów wapniowych i witaminy D.
Wilczarza można również karmić gotowanym domowym jedzeniem, ale trzeba je uzupełnić suplementami (najlepiej po konsultacji z doświadczonym hodowcą lub lekarzem weterynarii). Wielu właścicieli z powodzeniem stosuje też BARF. Dieta opiera się na surowych kawałkach mięsa z kością i chrząstką, podrobach, jajach, sporadycznie rybach, warzywach i owocach.
Niezależnie od sposobu żywienia dzienną porcję należy podzielić na co najmniej dwa posiłki i koniecznie zapewnić psu odpoczynek po jedzeniu.
Pielęgnacja
Prawidłowa szata wilczarza składa się z dłuższych i szorstkich włosów okrywowych oraz krótszego, gęstego, miękkiego podszerstka. Chroni ona psa przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, a jednocześnie nie trzyma brudu i jest łatwa w utrzymaniu. Jeśli odpowiednio żywimy pupila, sierść wypada w niewielkim stopniu i bez problemu można ją sprzątnąć z podłoża.
Do czesania wilczarza irlandzkiego najlepiej posłużą szerokie grabki trymerskie (o rozstawie zębów 2,5-3,5 mm), którymi usuniemy martwy włos, i grzebień z obrotowymi zębami do rozczesywania obfitej brody i delikatniejszych miejsc na ciele. Szczenięta przed wymianą szaty na młodzieżową czeszemy głównie po to, aby przyzwyczaić je do tej czynności, a nie dlatego że wymaga tego ich okrywa włosowa.
Przedstawiciela rasy wilczarz irlandzki kąpiemy w miarę potrzeby w szamponach dla psów szorstkowłosych, np. dla terierów. Zbyt częste kąpiele, użycie nieodpowiednich kosmetyków lub zastosowanie ich w nadmiernej ilości może zniszczyć szatę. Nie należy zapominać o kontrolowaniu uszu, zębów i skracaniu pazurów, jeśli zwierzak sam ich nie ściera.
Szata wystawowego wilczarza powinna uwydatniać szlachetną sylwetkę w typie greyhounda. Efekt osiąga się przez odpowiednie czesanie i trymowanie oraz drobne korygowanie sierści nożyczkami degażówkami. Trymuje się psa za pomocą trymera, grabek trymerskich lub przez wyskubywanie włosów palcami, w zależności od części ciała i ilości sierści. Korektę przeprowadza się na głowie, uszach, szyi, przedpiersiu, górnej i dolnej linii, kończynach, stopach i ogonie. Schludnie powinny wyglądać także okolice miejsc intymnych. W ten sam sposób należy pielęgnować również domowego pupila.
Przedstawiciela rasy wilczarz irlandzki prezentujemy na luźnej ringówce (nie podciągamy go do góry, bo traci wówczas pożądane linie) lub łańcuszku typu żmijka i cienkiej smyczy. Powinno się je dopasować kolorystycznie do umaszczenia psa.
Akcesoria
Na spacerach z psem rasy wilczarz irlandzki można stosować zwykłe, solidne smycze skórzane lub z taśmy przeznaczone dla ras olbrzymich. Obroże mogą być zwykłe lub półzaciskowe.
Wilczarza zajmą piłki, piszczące maskotki, pluszaki, znakomicie sprawdzi się też pusta plastikowa butelka po wodzie mineralnej. Wszystkie zabawki muszą być na tyle duże, aby wilczarz irlandzki ich nie połknął. Trzeba je wymieniać na większe wraz ze wzrostem szczeniaka i kontrolować pupila podczas zabawy.
Historia rasy wilczarz irlandzki
Historia charta irlandzkiego sięga zapewne 1400 r. p.n.e. Podczas wykopalisk archeologicznych prowadzonych niedaleko Dunshaughlin (miasto w hrabstwie Meath w Irlandii) odkryto czaszki psów pochodzące z VII-VIII w. p.n.e., przypominające budową czaszki wilczarzy.
Duże psy polujące w typie greyhounda miały towarzyszyć Celtom, gdy udawali się na podbój Europy. Wspominał o nich w drugim stuleciu naszej ery pochodzący z Bitynii (dziś północno-zachodnia Turcja) pisarz i historyk Arrian (Flavius Arrianus). Z jego opisu wyłaniał się obraz szorstko- lub gładkowłosych czworonogów o łagodnym charakterze, wyjątkowo przywiązanych do ludzi.
Wilczarz irlandzki widniał – obok liścia koniczyny i harfy – w herbie dawnych irlandzkich władców. Mówiono o nim, że jest „łagodny, gdy głaskany, straszny, gdy sprowokowany”. W pochodzącym z 930 r. zbiorze praw zapisano, że chart irlandzki był wart 240 pensów, czyli dwa razy tyle, ile dobry koń do jazdy. Za jego zabicie lub zranienie groziła kara grzywny.
Poczynając od średniowiecza, czworonogi te były wysoko cenione przez władców i kler, którzy trzymali je do polowań na wilki. Wśród właścicieli wilczarzy byli m.in. królowie Hiszpanii i Szwecji, król Anglii Jerzy V, szach Persji i kardynał Richelieu.
Populacja tych psów na Wyspach Brytyjskich zmniejszyła się do tego stopnia, że w 1652 r. za rządów Olivera Cromwella wprowadzono zakaz ich wywozu. Po upowszechnieniu broni palnej i wytępieniu wilków rasa praktycznie wyginęła.
Twórcą współczesnego wilczarza jest kapitan George Augustus Graham, który odnalazł kilka ocalałych psów. Nie miały one jednak rozmiarów i siły przodków. Graham skojarzył je z deerhoundami z linii Glengarry, chartami rosyjskimi borzojami, dogami niemieckimi i zapewne także z mastifami tybetańskimi.
W 1885 r. utworzono Klub Wilczarza Irlandzkiego, a rok później opracowano pierwszy standard. W 1897 r. angielski Kennel Club uznał rasę. Do dziś wilczarz jest symbolem Irlandii i maskotką Gwardii Irlandzkiej.
Wilczarz irlandzki w Polsce
Do Polski wilczarze podobno sprowadzali już królowie Władysław Jagiełło i Jan Kazimierz. Jak podaje Mary McBryde w książce „The Magnificent Irish Wolfhound”, pierwsze współczesne psy rasy wilczarz irlandzki przywieziono do Polski w 1977 r. ze szwedzkiej hodowli Ljunas. Były to Ljunas Ossian i Ljunas Turne Love of Tintomarra. Pierwszy miot po tej parze urodził się w 1978 r. w hodowli Hubertowy Dwór.
Decydując się na zakup wilczarza, należy pamiętać, że zgodnie z Ustawą Prawo łowieckie w Polsce posiadanie i hodowanie rasowych chartów lub ich mieszańców wymaga zezwolenia, które wydaje Wydział Ochrony Środowiska, Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Wodnej w starostwie powiatowym lub Wydział Ochrony Środowiska w urzędzie miasta. Aby je uzyskać, należy złożyć kopię rodowodu lub metryki (w wypadku mieszańców oświadczenie właściciela), świadectwo lekarza weterynarii o stanie zdrowia psa i podanie z prośbą o zezwolenie na charta.
Wzorzec rasy wilczarz irlandzki
Wilczarz irlandzki – grupa X FCI, sekcja 2, nr wzorca 160
- Pochodzenie: Irlandia
- Charakter: pies o umiarkowanym temperamencie, odważny, wierny i nieagresywny
- Wielkość: minimalna wysokość w kłębie psów 79 cm, suk 71 cm
- Waga: minimalna waga psów 54,5 kg, suk 40,5 kg
- Szata: szorstka i twarda na tułowiu, kończynach i głowie; szczególnie szorstka wokół oczu i na brodzie
- Maść: szara, pręgowana, ruda, czarna, pszeniczna, czysto biała i wszystkie umaszczenia występujące u deerhounda; akceptowane są białe znaczenia na przedpiersiu, białe palce i niewielka biała plama na końcu ogona
- Długość życia: 6-8 lat
- Odporność na warunki atmosferyczne: średnia
- Koszty utrzymania: od 500 zł miesięcznie
- Cena psa z rodowodem: 3500-7000 zł
Ciekawostki o rasie wilczarz irlandzki
Jak sama nazwa wskazuje, służył dawniej do polowania na wilki. Dziś w zasadzie nigdy nie reaguje agresywnie. Dlatego ma świetny kontakt z innymi psami, a także z dziećmi, których na pewno nie skrzywdzi – chyba że przewróci machając prawie metrowej długości ogonem.