SHAR PEI
Uparty i posłuszny, wylewny i pełen rezerwy – shar pei prezentuje skrajnie różne zachowania i wymaga cierpliwości i konsekwencji w wychowaniu. Odważny, nieprzekupny i nieufny wobec obcych przedstawiciel tej rasy świetnie się sprawdza w roli stróża.
Charakter rasy shar pei
Shar pei to indywidualista o niepowtarzalnym wyglądzie i charakterze. Bywa zarazem uparty i posłuszny, wylewny i pełen rezerwy. Ma umiarkowany temperament. O jego dobrym samopoczuciu decyduje bliski kontakt z właścicielem. Shar pei jest psem jednego pana, choć przywiązuje się też do całej rodziny. Dobrze dogaduje się z dziećmi, jest łagodny i chętny do zabawy. Poleca się go raczej dla starszych pociech, maluchy trzeba nauczyć odpowiednio się z nim obchodzić.
Odważny, nieprzekupny i nieufny wobec obcych przedstawiciel rasy shar pei świetnie się sprawdza w roli stróża. Jest przy tym mało hałaśliwy, a zaniepokojenie okazuje fukając, czyli gwałtownie wydmuchując powietrze przez nos.
Shar pei może mieszkać z innymi psami (preferuje towarzystwo przedstawicieli własnej rasy), ale ponieważ ma mocną osobowość, nie podporządkuje się im. Ze względu na silny instynkt terytorialny zażarcie pilnuje swojego kawałka trawnika, więc zdarza się, że popada w konflikty z obcymi psami. Czasami zabawa czy zwykłe przepychanki przeradzają się w bójkę. Shar pei jest przy tym bardzo pamiętliwy, jego wrogiem zostaje się na całe życie.
Przedstawiciel tej rasy lubi spacery i aktywny tryb życia, ale nie ma też nic przeciwko wylegiwaniu się przez cały dzień na kanapie. Może towarzyszyć właścicielowi podczas joggingu czy jazdy na rowerze, jednak trzeba pamiętać, aby nie zmuszać do takiego wysiłku zwierząt w okresie rozwoju. Shar pei lubi pogonić za kotem czy ptakami, dlatego w mieście lepiej nie puszczać go luzem. W obcym miejscu może być z kolei nadmiernie pobudzony i nie reagować na wołanie. Jeśli więc chcemy, aby zażył swobodnego ruchu, wybierzmy się z nim w bezpieczny i znany mu teren.
Umiejętności
Pierwotnie shar pei był psem pracującym. Wykorzystywano go do polowania na dziki i antylopy, jako psa stróżującego w gospodarstwach i pasterskiego do pilnowania stad. Krzyżówki shar pei brały także udział w nielegalnych walkach psów.
Obecnie przedstawiciel tej rasy to głównie towarzysz rodziny. Niezależny shar pei nie sprawdzi się raczej w sportach wymagających bezwzględnego posłuszeństwa. Odpowiednio zmotywowany może natomiast uczestniczyć w zajęciach typu nosework.
Szkolenie i wychowanie
Shar pei lubi jak kot chodzić własnymi drogami i jest mało podatny na szkolenie. To pies niezależny i samodzielny. Uda się go dobrze wychować, pod warunkiem że rozpoczniemy naukę we wczesnym wieku szczenięcym (np. w psim przedszkolu), wykażemy się konsekwencją, stanowczością i cierpliwością. Ważne jest nauczenie pupila wracania na komendę. Shar pei chętnie wykonuje polecenia, jeśli widzi ich sens. Wielokrotne powtarzanie tych samych ćwiczeń szybko go nudzi, a wówczas przestaje zwracać uwagę na właściciela. Przedstawiciel tej rasy nie toleruje ostrego traktowania, dlatego szkolenie powinno się opierać na nagrodach i pochwałach.
Choć szczenięta wyglądają jak pluszowe maskotki, to potrafią postawić na swoim. Wymagają łagodnego traktowania, ale nie można im na wszystko pozwalać. Ważna jest prawidłowa socjalizacja malucha – należy stawiać przed nim nowe wyzwania, zabierać go w różne miejsca, umożliwić kontakt z ludźmi i pobratymcami. Jednak ze względu na stawy nie powinno się pozwalać mu na zbyt intensywny ruch, skoki, bieganie po schodach czy po śliskich powierzchniach.
Dla kogo ta rasa
Shar pei to wrażliwy i oddany pies rodzinny. Łatwo się przystosowuje do każdych warunków, ale wymaga cierpliwości i konsekwencji w wychowaniu. Osobom, które wcześniej nie miały czworonoga, można polecić suczkę tej rasy. Samiec ma silniejszą osobowość i potrzebuje bardziej doświadczonego właściciela.
Wady i zalety rasy shar pei
Shar pei – jaki jest? Poznaj jego wady i zalety!
Wady
- uparty
- nie sprawdzi się na standardowym szkoleniu
- samce mogą popadać w konflikty z psami tej samej płci
Zalety
- przywiązany do rodziny
- wrażliwy
- dobrze dogaduje się z dziećmi
- czujny stróż
- mało szczeka
- łatwy w pielęgnacji
- nadaje się do mieszkania
Zdrowie rasy shar pei
Shar pei nie przepada za upałami. Latem nie należy narażać go na zbyt długie przebywanie w pełnym słońcu. Nie lubi też deszczu, wilgoci i silnego wiatru. Lepiej znosi suchą, mroźną zimę. Jako pies krótkowłosy nie nadaje się do trzymania na zewnątrz przez cały czas, ale zimowe spacery mu nie zaszkodzą.
Czworonogom z krótszym, tzw. końskim włosem (horse coat) warto w czasie dużych mrozów zakładać ubranka. Pies tej rasy najlepiej czuje się w umiarkowanym klimacie, bez skrajnych zjawisk pogodowych, ale przystosuje się do każdych warunków.
Wbrew panującym opiniom shar pei nie jest przesadnie chorowity. Problemy zdrowotne w dużej mierze wynikają z zaniedbania i niewiedzy właścicieli, a także nieuczciwości niektórych hodowców.
Zdarza się tzw. gorączka shar pei (Familial Shar Pei Fever – FSF), uwarunkowane genetycznie schorzenie immunologicznie objawiające się wysoką temperaturą, opuchlizną, bolesnością kufy i stawów. Gorączka mija po 12-36 godzinach i pies wraca do dawnej formy. Czasami FSF prowadzi do powikłań i pojawienia się amyloidozy, podczas której dochodzi do odkładania się białka – zwykle w nerkach, wątrobie czy śledzionie.
Niekiedy występuje syndrom ciasnej wargi – dolna warga napiera na zęby (niekiedy na nie nachodzi), co może skutkować tyłozgryzem i problemami z rozdrabnianiem pokarmu. Zdarzają się skłonności do dysplazji stawów biodrowych (rzadko łokciowych) i entropium (podwinięcie powieki). Stałe drażnienie gałki ocznej przez dolne rzęsy może doprowadzić do uszkodzenia rogówki i w rezultacie do utraty wzroku.
Mucynoza skórna to dolegliwość polegająca na wytwarzaniu przez organizm zbyt dużej ilości galaretowatej substancji zwanej mucyną. Odkłada się ona w różnych częściach ciała, tworząc na powierzchni skóry niewielkie pęcherze lub fałdy. W wypadku shar peia zwiększona produkcja mucyny zapewnia mu charakterystyczny wygląd i nie jest problemem. Zdarza się jednak, że skóra na pęcherzach zostaje uszkodzona, czego następstwem mogą być zakażenia bakteryjne.
Przytrafiają się również alergie o różnym podłożu, stany zapalne uszu, a w starszym wieku nowotwory.
Żywienie
Shar pei bywa dość wybredny. Dorosłemu psu najlepiej podawać dobrej jakości karmy ze średnią zawartością białka (ok. 20 proc.), bo zbyt duża jego ilość może powodować problemy skórne.
Szczenięta powinny dostawać karmę dla średnich lub dużych ras z dodatkiem substancji wspomagających rozwój chrząstek stawowych (glukozaminy i chondroityny). Shar pei szybko rośnie, dlatego istotne jest utrzymywanie prawidłowej wagi, aby nadmiernie nie obciążał stawów.
Jeśli chcemy samodzielnie przygotowywać posiłki, musimy pamiętać o uzupełnianiu ich preparatami wapniowo-witaminowymi i mineralnymi. Warto trzymać się sprawdzonego sposobu żywienia. W menu powinno się znaleźć jedno źródło białka i jedno węglowodanów.
Dodatkowe porcje mięsa czy podawanie resztek ze stołu to najkrótsza droga do kłopotów zdrowotnych. Warto regularnie stosować preparaty zawierające nienasycone kwasy tłuszczowe (omega-3 i -6), które dobrze wpływają na sierść i skórę.
Dzienną porcję dla dorosłego psa najlepiej podzielić na dwa posiłki, które podaje się o stałych porach.
Pielęgnacja
Krótkowłosy shar pei nie wymaga skomplikowanej pielęgnacji. Zwykle wymienia sierść wiosną i jesienią. Na wiosnę intensywniej wypada krótsza okrywa włosowa horse coat, która zimą zazwyczaj jest gęstsza od szaty szczeciniastej (brush coat). Psy spędzające większość czasu w pomieszczeniach z centralnym ogrzewaniem linieją umiarkowanie, ale niewielkie ilości sierści mogą wypadać im przez cały czas.
Shar peia czeszemy raz na jakiś czas szczotką z włosia lub gumową rękawicą. Można też przetrzeć go wilgotnym ręcznikiem, by pozbyć się kurzu i drobnych zanieczyszczeń. W czasie linienia należy czesać pupila częściej (najlepiej za pomocą furminatora), aby szybciej pozbyć się martwego włosa.
Uszy są podatne na zapalenia, ale czyścimy je tylko wtedy, gdy jest to niezbędne. Zbyt częste zabiegi pielęgnacyjne osłabiają ich naturalną barierę ochronną. Do nadmiernego wytwarzania wydzieliny podrażniającej przewód słuchowy przyczyniać się może nieprawidłowe żywienie i czasem wystarczy zmiana karmy, aby dolegliwości ustąpiły. Jeśli pupil ma mocno pomarszczoną skórę wokół oczu, to może cierpieć na nadmierne łzawienie. Trzeba także systematycznie usuwać kamień nazębny i skracać zbyt długie pazury.
Przedstawiciela tej rasy kąpiemy w miarę potrzeby w szamponach dla psów krótkowłosych. Można stosować kosmetyki przeciwłojotokowe, jeśli skóra się przetłuszcza, lub nawilżające w wypadku suchej i matowej sierści.
Shar pei nie wymaga specjalnego przygotowania do wystawy. Wystarczy kąpiel w szamponie dla ras szorstkowłosych (nie należy używać preparatów zmiękczających sierść) i podstawowe zabiegi pielęgnacyjne. Psa tej rasy zwykle prezentujemy na ringówce, którą zakłada się tuż pod żuchwą.
Akcesoria
Psy tej rasy najlepiej wyprowadzać na spacery w szelkach lub półzaciskowych obrożach – ze zwykłych łatwo mogą się wyswobodzić. Dobrze sprawdzają się długie linki treningowe.
W domu shar peia zajmą różne zabawki (można podawać mu także naturalne gryzaki), ale nie liczmy na to na spacerze. Shar pei nie jest stworzony do aportowania i nie będzie się uganiał za piłką czy frisbee.
Historia rasy shar pei
Miłośnicy shar peia twierdzą, że istniał już 2000 lat temu za panowania chińskiej dynastii Han. Dowodem na to mają być odnalezione przez archeologów rysunki i gliniane posążki przedstawiające czworonogi podobne do współczesnych przedstawicieli rasy.
Wśród przodków shar peia były chow chow (u obu występuje niebieskawy język), mastif tybetański i być może górski pies z Pirenejów. W starożytnych Chinach wierzono, że niebieski język szczekającego shar peia odstrasza diabła. Nazwa rasy oznacza po chińsku skórę rekina lub skórę z piasku.
Shar pei wywodzi się zapewne z miasta Dialak w prowincji Kwun Tung leżącej nad Morzem Południowochińskim. W dawnych Chinach istniały dwa typy tych czworonogów. Mocny, muskularny, krótkowłosy z południa i nieco mniejszy, krępy z prowincji centralnych. Do pracy i hodowli wybierano tylko najsilniejsze i najinteligentniejsze zwierzaki. Te, które nie spełniały wymagań, zabijano i… zjadano.
W komunistycznych Chinach shar peia uznano za luksus i na właścicieli nałożono takie podatki, że doprowadziło to niemal do wyginięcia rasy. W latach 50. XX w. nieliczne psy przetrwały w położonych na uboczu wioskach na południu Chin, na Tajwanie, w Makao i Hongkongu. W 1960 r. hodowca z Hongkongu Matgo Law założył Hong Kong and Kowloon Kennel Association – stowarzyszenie, które odtworzyło genealogię i opracowało wzorzec rasy.
W 1971 r. w amerykańskim magazynie „Dogs” ukazał się artykuł o shar peiu zilustrowany zdjęciem jednego z ostatnich żyjących przedstawicieli rasy. Trafił on do Matgo Law, który za pośrednictwem redakcji wystosował apel o ratowanie shar peia. Odpowiedziało na niego ponad 200 osób, a hodowle powstały w Kalifornii, Oregonie, Ohio, Karolinie Północnej, Indianie, Pensylwanii, Wirginii.
Pierwszym prezesem założonego w 1974 r. klubu rasy w Stanach Zjednoczonych został Ernest Albright. W latach 70. XX w. shar pei trafił do „Księgi rekordów Guinnessa” jako najmniej liczna rasa na świecie (zarejestrowanych było wtedy tylko 45 jej przedstawicieli). W 1981 r. rasę uznała FCI (Międzynarodowa Federacja Kynologiczna).
Shar pei w Polsce
W Polsce pierwsze shar peie pojawiły się w połowie lat 80. XX w.
Wzorzec rasy shar pei
Shar pei – grupa II FCI, sekcja 2.1, nr wzorca 309
- Kraj pochodzenia: Chiny
- Charakter: Pies spokojny, niezależny, przywiązany i łagodny dla swojej rodziny.
- Wielkość: wysokość w kłębie 44-51 cm
- Waga: 18-25 lg
- Szata: włos typowy dla rasy – krótki, szorstki, szczeciniasty, prosty i nastroszony, na kończynach raczej przylegający, długości 1-2,5 cm, brak podszerstka; występują dwie odmiany włosa – horse coat (koński) i brush coat (szczeciniasty); FCI nie uznaje typu bear coat (niedźwiedzi)
- Maść: dopuszczalny każdy jednolity kolor oprócz białego; tylna strona ud i ogon mogą być jaśniejsze; ciemniejszy odcień na grzbiecie i uszach dopuszczalny; występuje również maść flowered (łaciata, podpalana i czaprakowa) nieuznana przez FCI
- Długość życia: 10-12 lat
- Odporność na warunki atmosferyczne: średnia
- Koszty utrzymania: od 200 zł miesięcznie
- Cena psa z rodowodem: 3000-6000 zł
Ciekawostki o rasie shar pei
W przeszłości do pracy i hodowli wybierano tylko najsilniejsze i najinteligentniejsze shar peie. Te, które nie spełniały wymagań, zabijano i… zjadano.
