CHART SZKOCKI

Charakter rasy chart szkocki

Chart szkocki (oryginalna nazwa: deerhound) to pies o okazałym wyglądzie, silny i elegancki. Ma pogodną, wesołą naturę i miłe usposobienie. Jest pełen godności, nigdy nie zachowuje się podejrzliwie ani złośliwie.

Potrzebuje bliskiego kontaktu z człowiekiem. Opiekuna obdarza dużym uczuciem, ale nie narzuca się swoją obecnością. To pies cierpliwy i tolerancyjny, potrafiący przystosować się do trybu życia każdej rodziny. Łatwo nawiązuje kontakty z otoczeniem, jest łagodny i przyjazny.

W domu zachowuje się spokojnie i najczęściej odpoczywa. Na spacerach daje o sobie znać jego charcia natura. Uwielbia gonitwy i zabawy z psami. Nie jest agresywny, dlatego dobrze układają się jego stosunki z innymi czworonogami. Lubi towarzystwo i doskonale czuje się, gdy nie jest jedynym pupilem w rodzinie.

Umiejętności

Deerhound jest typem sportowca, psem aktywnym, wymagającym dużej ilości ruchu. Doskonale radzi sobie na torze wyścigowym. Nie jest tak szybki jak greyhound, ale z powodzeniem startuje w pogoni za sztucznym zającem.

Inną konkurencją są tzw. coursingi, gdzie startuje losowo wybrana para psów. Odbywają się na otwartej przestrzeni, a wabik udaje ucieczkę prawdziwego zająca. Na trasie mogą znajdować się naturalne przeszkody, które psy muszą ominąć. Ocenia się szybkość, zaciętość pościgu, zręczność, wytrzymałość i współpracę z drugim psem.

Szkolenie i wychowanie

Deerhound jest posłuszny i dosyć łatwy do ułożenia. Chętnie się uczy i można go szkolić w zakresie ogólnego posłuszeństwa. Trzeba jednak pamiętać, że jak wszystkie charty jest samodzielny i miewa własne zdanie. Nie oczekujmy błyskawicznych postępów. Będzie uczył się wolniej niż przedstawiciele powszechnie szkolonych ras. Nauka nie powinna sprawiać mu przykrości i nie może być wymuszona.

Jak każdy chart odznacza się tzw. życiową mądrością. Jest pojętny i inteligentny. Wykształcił zdolność podejmowania właściwych decyzji i umiejętność radzenia sobie w różnych sytuacjach.

Dla kogo ta rasa

Chart szkocki ze wszystkimi swoimi zaletami może być doskonałym psem rodzinnym. Sprawdza się zarówno w codziennym życiu, jak i w sportowej rywalizacji.

Wady i zalety rasy chart szkocki

Wady

• bywa niezależny i uparty
• potrzebuje dużo ruchu
• ma silny instynkt łowiecki
• kosztowny w utrzymaniu

Zalety

• przywiązany do właściciela
• wybiegany, w domu jest spokojny i nie narzuca się
• stosunkowo łatwy do ułożenia (jak na charta)

Zdrowie rasy chart szkocki

Do spotykanych u rasy problemów zdrowotnych należą choroby serca, nowotwory oraz rozszerzenie i skręt żołądka. Deerhoundy dożywają około 10 lat.

Żywienie

Wybór odpowiedniej karmy zależy od indywidualnych potrzeb każdego zwierzęcia i upodobań właściciela. Pamiętajmy tylko, że podobnie jak psom wszystkich dużych ras, deerhoundom zagraża rozszerzenie lub skręt żołądka. Dzienna porcja pożywienia powinna być podzielona na co najmniej dwa posiłki, a miska ustawiona na podwyższeniu.

Pielęgnacja

Chart szkocki jest łatwy w utrzymaniu. Jego szorstki włos wystarczy wyczesać dwa razy w tygodniu. Przed wystawami wskazane jest lekkie trymowanie podkreślające sylwetkę psa. Jeżeli nie mamy doświadczenia, wykonajmy ten zabieg w specjalistycznym salonie.

Historia rasy chart szkocki

Chart szkocki deerhound jest przedstawicielem jednej z najstarszych ras. Ulubiony towarzysz szkockiej szlachty, był używany do polowań na jelenie, daniele i sarny. Dziś to ceniony pies rodzinny.

Irlandzcy osadnicy, którzy około 600 r. p.n.e. przybyli do Szkocji, przywieźli ze sobą nie tylko bydło, ale także swoje psy. Badania archeologiczne dowodzą, że już w czasach neolitu istniała forma psa, przypominająca swoim wyglądem dzisiejszego deerhounda. Z historycznych zapisków można wywnioskować, że chart szkocki w typie podobnym do współczesnego pojawił się w średniowieczu.

Przez następne stulecia szkocka i angielska arystokracja polowała z szorstkowłosymi chartami, nazywanymi rough greyhounds. Istniały dwie odmiany: mniejsza, używana do pościgów za zającami i większa – do polowań na jelenie i sarny.

Od 1526 r. zaczęły pojawiać się w literaturze wzmianki o szkockich psach wykorzystywanych przez myśliwych. Były znane pod różnymi nazwami: rough greyhound, irish greyhound, scottish staghound, fleet-hound, scotch greyhound, highland greyhound i highland wolfdog. Nazwa deerhound pojawiła się dopiero na przełomie XVIII i XIX w.

Przywódcy najznakomitszych szkockich klanów cenili sobie i strzegli te czworonogi. W 1594 r. król Jakub VI podarował królowi Danii kilka psów. Łowiectwo było wówczas przywilejem dobrze urodzonych, hodować i posiadać charty mogła jedynie szlachta.

W XVIII w. populacja deerhoundów znacznie zmalała. W Szkocji skończyło się panowanie wielkich klanów, a ziemie zajęli Anglicy. Podział dóbr starych rodów, wycinanie lasów i zamiana ich na pastwiska dla owiec, a także używanie broni palnej podczas polowań spowodowały, że hodowla chartów straciła na znaczeniu. Były utrzymywane w zamkach jako ozdoba i pamiątka po latach świetności.

W XIX w. w Szkotach obudziła się świadomość narodowa. W dużej mierze przyczynił się do tego sir Walter Scott. W swoich powieściach historycznych pisał o dawnej potędze i dziedzictwie, do którego zaliczał także charta szkockiego. Sam był posiadaczem suki Maidy, której potomstwo należało wówczas do najlepszych przedstawicieli rasy. W 1831 r. pracę hodowlaną rozpoczął jeden z pierwszych entuzjastów Archibald M”Neill, lord of Colonsay. Rasą zainteresowała się także królowa Anglii Wiktoria i jej mąż książę Albert.

Do połowy XIX w. nie obowiązywał żaden standard i nie odbywały się wystawy. Po 1862 r., gdy kapitan Graham zrekonstruował irlandzkiego wilczarza, pojawiły się dwie teorie traktujące o pochodzeniu deerhoundów.

Pierwsza z nich zakładała, że rasa powstała na skutek skrzyżowania dużych psów w typie mastifa lub doga z szorstkowłosym greyhoundem. Druga mówiła, że wilczarz i deerhound są dwiema odmianami tej samej rasy i mają wspólnego przodka. Nie udało się ustalić, która z tez jest bardziej wiarygodna. Istnieją zwolennicy i przeciwnicy każdej z nich.

Chart szkocki został po raz pierwszy pokazany na wystawie w Birmingham w 1860 r. W 1870 r. otwarto księgę hodowlaną, a w 1886 powstał klub hodowców. W 1892 r. pozytywnie zaopiniowano pierwszy wzorzec.

Wyłoniły się wówczas dwa typy chartów, istniejące do czasów współczesnych. Typ stary, tzw. ciężki i młody – lekki. Ten pierwszy bywa nazywany „pracującym” i skupia zwierzęta podobne do tych z drugiej połowy XIX w., nie pokazywane na wystawach. Drugi – odpowiada wymogom obowiązującego wzorca.

W Polsce pierwszy chart szkocki deerhound pojawił się w 1987 r. Była to szaro-brązowo pręgowana suka z hodowli „of Baskerville”. Sprowadziła ją Ewa Staszyk do hodowli „Wind Composition”. W 1992 r. przyjechał z Niemiec doskonały przedstawiciel rasy błękitno szary MORITZ von der Oelmuhle. Obecnie pogłowie deerhoundów w naszym kraju jest wciąż nieliczne, a rasa uznawana jest za rzadką.

Wzorzec rasy chart szkocki

Chart szkocki – grupa X FCI, sekcja 2, nr wzorca 164

• Kraj pochodzenia: Wielka Brytania
• Wielkość: pies co najmniej 76 cm, suka co najmniej 71 cm.
• Wygląd ogólny: pies duży, o ogólnej budowie w typie greyhounda, ale o szorstkiej szacie, większych rozmiarach i mocniejszym kośćcu. Jego postawa sugeruje kombinację szybkości, siły i wytrzymałości.
• Szata: kudłata, ale nie przesadnie. Niedopuszczalna jest szata wełnista. Prawidłowa sierść jest gruba, przylegająca i strzępiasta, ostra lub sztywna w dotyku. Włosy na tułowiu i kończynach ostre i szorstkie, o długości ok. 7-10 cm. Na głowie, mostku i brzuchu sierść bardziej miękka. Niewielkie frędzle na wewnętrznej stronie kończyn.
• Maść: ciemna niebiesko-szara, ciemniejsze i jaśniejsze odcienie szarości, pręgowana, piaskowo-ruda lub rudo-płowa z ciemnymi znaczeniami. Białe znaczenia na piersi, palcach i końcu ogona są dozwolone.
• Długość życia: 9-11 lat
• Głowa: długa, czaszka raczej płaska, najszersza między uszami, zwęża się łagodnie ku oczom. Niewielkie wzniesienie nad oczami, stop nieznaczny. Nos lekko garbaty, czarny. U psów jasno umaszczonych pożądana czarna maska. Obfite wąsy i niewielka broda. Zgryz nożycowy.
• Oczy: ciemnobrązowe lub orzechowe. Umiarkowanie wypukłe, o łagodnym i uważnym spojrzeniu.
• Uszy: wysoko osadzone, w spoczynku załamane do tyłu. Gdy pies jest pobudzony wzniesione, ale bez utraty załamania. Miękkie i gładkie w dotyku, im mniejsze tym lepiej, pozbawione długiego włosa i frędzli. Czarne lub ciemne.
• Tułów: klatka piersiowa raczej głęboka niż długa, nie przesadnie wąska ani płaska. Lędźwie wysklepione, opadające ku ogonowi. Płaska linia grzbietu niepożądana.
• Kończyny przednie: łopatki dobrze ustawione i niezbyt szeroko rozstawione. Pożądane proste, szerokie przedramiona i łokcie.
• Kończyny tylne: dobrze kątowane, o długim podudziu, biodra szeroko rozstawione.
• Ogon: długi, gruby u nasady, zwężający się ku końcowi, sięgający prawie do ziemi. W spoczynku opuszczony prosto lub z lekkim wygięciem. W ruchu unoszony, ale nigdy ponad linię grzbietu. Od góry pokryty grubymi, szorstkimi włosami, od dołu dłuższymi. Niewielkie frędzle przy końcu nie stanowią wady.
• Koszty utrzymania: od 200 zł miesięcznie
• Cena psa z rodowodem: 5000-6000 zł

Ciekawostki o rasie chart szkocki

Chart szkocki był jedną z ras, która przyczyniła się do odtworzenia wilczarza irlandzkiego pod koniec XIX wieku.