APPENZELLER
Appenzeller pracował jako pastuch w trudnym, górskim terenie. Dzięki temu jest bardzo odporny, wytrzymały, zwinny i sprytny. Appenzeller najlepiej czuje się na wsi, jednak nie nadaje się do trzymania w kojcu.
Charakter rasy appenzeller
Appenzellery to psy energiczne, wesołe i bystre. Uczą się chętnie i szybko, choć mogą zaskoczyć pomysłowością. Mają dużą potrzebę ruchu i zajęć umysłowych. Bez stymulacji mogą stwarzać problemy: przesadnie pilnować terenu i przedmiotów lub członków rodziny, niszczyć.
Appenzeller najmocniej wiąże się z jedną osobą, ale jest lojalny wobec całej rodziny. Uwielbia zabawy, jest więc doskonałym – i zadziwiająco delikatnym – towarzyszem dziecięcych zabaw. Trzeba jednak pamiętać że jego kontakty z maluchami powinny być zawsze nadzorowane przez osobę dorosłą.
W stosunku do ludzi psy rasy appenzeller są raczej nieufne, ale dobrze zsocjalizowane zachowują dystans, bez okazywania strachu czy agresji. Dzięki wrodzonej czujności i instynktowi obronnemu sprawdzą się jako psy stróżujące, jednak nie powinny być utrzymywane wyłącznie w ogrodzie - muszą mieć zapewniony stały kontakt z członkami rodziny.
Appenzeller najlepiej czuje się na wsi, gdyż natłok ludzi, miejskiego hałasu i ciasna zabudowa mogą być dla niego zbyt przytłaczające. Jeśli jednak opiekun poświęci dużo czasu na zabawę, socjalizację i szkolenie, pies przystosuje się do życia w mieście. Gdy zaspokaja się jego potrzeby, w domu appenzeller zachowuje się spokojnie i nie narzuca się.
Psy tej rasy rzadko popadają w konflikty z innymi czoworonogami, choć dość starannie wybierają sobie kolegów i nie zawsze dogadują się ze wszystkimi psami. Mogą mieć skłonność do ganiania kotów napotkanych na spacerach, jednak domowe mruczki traktują zazwyczaj jak członków rodziny.
Umiejętności
Appenzeller to rasa stworzona do pilnowania terenu i zaganiania bydła w trudnych warunkach. Dlatego psy tej rasy musiały być wytrzymałe, zwinne, zdecydowane i nieufne w stosunku do obcych.
Obecnie appenzeller zachował większość swoich predyspozycji użytkowych, dzięki czemu doskonale sprawdza się w pierwotnie powierzonych mu zadaniach. Jest także inteligentny i chętny do współpracy z opiekunem i z powodzeniem może uprawiać agility, flyball, frisbee czy posłuszeństwo sportowe. Appenzellery także jako psy ratownicze, przewodnicy niewidomych, a nawet jako terapeuci.
Szkolenie i wychowanie
Appenzeller jest inteligentny i szybko uczy się nowych rzeczy. Traktowany łagodnie, ale stanowczo i nagradzany za prawidłowe zachowanie może stać się doskonałym towarzyszem. Natomiast szkolenie z użyciem metod awersyjnych może sprawić, że zacznie przejawiać strach w stosunku do opiekuna, a nawet zacznie być agresywny.
Szczenięta tej rasy wymagają starannej socjalizacji. Pozbawiony jej appenzeller może wyrosnąć na nerwowego dzikusa. Psy te dorastają powoli; zazwyczaj dopiero w wieku trzech lat są w pełni dojrzałe psychicznie.
Dla kogo ta rasa
Appenzeller nie nadaje się na pierwszego psa - jego wychowanie i socjalizacja mogą sprawiać problemy początkującym opiekunom. Pies tej rasy powinien trafić do osoby aktywnej, która zapewni mu odpowiednią ilość aktywności fizycznej i ciekawe zajęcie stymulujące umysł.
Wady i zalety rasy appenzeller
Appenzeller - jaki jest? Poznaj jego wady i zalety!
Wady
- potrzebuje dużej dawki ruchu i ciekawego zajęcia
- źle zsocjalizowany może wykazywać lęk, a nawet agresję
Zalety
- łatwy w pielęgnacji
- szybko i chętnie się uczy
- zdrowy i odporny
Zdrowie rasy appenzeller
Choć appenzeller zyskał sobie miłośników i nie należy do ras ekstremalnie rzadkich, to baza hodowlana jest bardzo wąska. Wszystkie zarejestrowane psy pochodzą od zaledwie 11 założycieli, rasa jest więc mocno zinbredowana. Niebywałe znaczenie ma zatem selekcja pod kątem zdrowia, co się Szwajcarom udaje.
Jak na rasę hodowaną w tak bliskim pokrewieństwie, appenzellery są zadziwiająco odporne. Zawdzięczają to surowej selekcji i temu, że ominęły je mody i nadal są rasą naturalną. Jak u wielu innych psów zdarza się jednak dysplazja.
Zinbredowanie rasy wpływa także zapewne na długość życia. Wiele psów tej wielkości dożywa ponad 14 lat, a appenzellery żyją przeciętnie 12-13 lat.
Żywienie
Appenzeller wymaga wysokiej jakości pożywienia dostosowanego do jego indywidualnych potrzeb - wieku, stanu zdrowia i poziomu aktywności fizycznej. Psa tej rasy można karmić zarówno gotowymi karmami suchymi i mokrymi, jak i posiłkami przygotowywanymi w domu. Dieta domowa powinna być uzupełniona preparatami, które dostarczą psu niezbędnych składników mineralnych i witamin.
Pielęgnacja
Szata appenzellera wymaga tylko szczotkowania. Poza czasem linienia psa tej rasy należy czesać raz na dwa tygodnie, a w okresie intensywnego gubienia sierści nawet codziennie. Przy szczotkowaniu sprawdzają się najlepiej szczotki pudlówki o igłach zakończonych kulkami i furminatory. Appenzeller nie wymaga częstych kąpieli. Opiekun psa tej rasy musi natomiast regularnie kontrolować stan oczu, uszu i pazurów psa.
Akcesoria
Appenzeller powinien być wyprowadzany na spacery w solidnej obroży lub w dobrze dopasowanych szelkach typu guard i na tradycyjnej smyczy o długości minimum 3 m. Dłuższa linka treningowa przyda się podczas aktywnych spacerów i zapewni psu bezpieczeństwo i możliwość swobodnej eksploracji otoczenia. Kaganiec dla psa tej rasy powinien być fizjologiczny, umożliwiający swobodne oddychanie i picie wody.
Posłanie dla appenzellera musi być na tyle duże, by pies mógł swobodnie wyciągnąć się na nim na boku. Zabawki powinny być solidne - sprawdzą się tu wszelkiego rodzaju plecione sznury i gryzaki z lanej gumy. Dobrą zabawą dla psa rasy appenzeller jest także mata węchowa, która zapewni mu interesujące, męczące umysłowo zajęcie.
Historia rasy appenzeller
Rasa ta łączy w sobie cechy szpiców, owczarków i molosów. Appenzeller jako jedyny spośród czterech ras szwajcarskich psów pasterskich (duży szwajcarski pies pasterski, berneński pies pasterski, entlebucher i właśnie appenzeller) ma typowy dla szpiców zakręcony ogon i może występować w umaszczeniu czekoladowym. Jest ono jednak znacznie rzadsze niż czarne.
Appenzellera opisano po raz pierwszy w 1853 r. w „Das Tierleben der Alpenwelt” (Życie zwierząt w Alpach): „donośnie szczekający, krótkowłosy, średniej wielkości, wielokolorowy pies pasterski, w dość wyrównanym typie szpica, używany do pilnowania obejścia i zaganiania bydła”.
W 1895 r. popularyzator rasy Max Sieber zaapelował do Szwajcarskiego Związku Kynologicznego o pomoc w rozwoju appenzellera. W 1898 r. radny kantonu Sankt Gallen przeznaczył 400 franków na wyodrębnienie hodowli. Powołano komisję, ustalono cechy rasy i wyszukano na targu w Altstatten dziewięć psów i siedem suk.
W 1899 r. na wystawie w Winterthur pokazano osiem appenzellerów w klasie psów pasterskich górskich. Dzięki inicjatywie prof. Alberta Heima w 1906 r. powstał Klub Appenzellera. Po wprowadzeniu obowiązkowej rejestracji szczeniąt w księdze rodowodowej rozpoczęła się planowa hodowla w czystości rasy. W 1914 r. prof. Heim opracował pierwszy obowiązujący wzorzec.
Co ciekawe, w ojczyźnie rasy 95 proc. hodowców to rolnicy nadal wykorzystujący te psy w ich tradycyjnej roli. Oprócz Szwajcarii appenzellery są popularne w Holandii i Niemczech. Sporo miłośników mają także w Austrii, Francji, Belgii i Danii. Coraz popularniejsze stają się w Stanach Zjednoczonych i Ameryce Południowej.
Appenzeller w Polsce
Do Polski pierwszą suczkę rasy appenzeller sprowadzono w 1999 r. W 2002 r. została matką pierwszego polskiego miotu appenzellerów o przydomku hodowlanym „z Wojtatówki”. Obecnie mieszka u nas około 100 przedstawicieli rasy.
Wzorzec rasy appenzeller
Appenzeller – grupa II FCI, sekcja 3, nr wzorca 46
- Pochodzenie: Szwajcaria
- Charakter: pewny siebie i odważny; nieco nieufny wobec obcych, nieprzekupny stróż
- Wielkość: psy 52-56 cm, suki 50-54 cm, tolerancja +/-2 cm
- Waga: 20-30 kg
- Szata: dwuwarstwowa: włos okrywowy twardy, ościsty i przylegający, podszerstek gęsty
- Maść: podstawowa czarna lub czekoladowa z symetrycznym rdzawobrązowym podpalaniem i białymi znaczeniami
- Długość życia: 12-13 lat
- Odporność na warunki atmosferyczne: bardzo odporny
- Koszty utrzymania: od 200 zł miesięcznie
- Cena psa z rodowodem: 3000-6000 zł
Ciekawostki o rasie appenzeller
Nazwa rasy wzięła się od kantonu Appenzell w Szwajcarii. Jedna z głównych teorii dotyczących jej pochodzenia głosi, że to rasa rodzima, powstała na bazie psów bytujących tu już w epoce brązu.
Druga zaś mówi, że appenzeller, tak jak jego więksi kuzyni, jest potomkiem molosów przywiedzionych przez Rzymian. Być może obie są prawdziwe i w żyłach appenzellerów płynie krew psów o różnym pochodzeniu.