Czy psy się pocą? Wszystko, co musisz wiedzieć o termoregulacji u psów!

Wywieszony język, ciężkie dyszenie i picie dużych ilości wody to typowe oznaki świadczące o tym, że psu jest za gorąco. Żaden opiekun zwierzaka nie zauważy jednak potu pod pachami swojego pupila! Czy oznacza to, że psy wcale się nie pocą?

Czy psy się pocą?

Prawidłowa temperatura ciała psa waha się w granicach 38-39 stopni Celsjusza. To wyjątkowo blisko 41 stopni – temperatury, w której dochodzi do ścinania się białka obecnego w komórkach organizmu. Z tego względu organizm czworonoga musi dość sprawnie oddawać nadmiar ciepła do otoczenia. Podczas chłodnych dni zwierzaki nie mają z tym problemu; wręcz przeciwnie. Duża różnica temperatur może doprowadzić nawet do wyziębienia organizmu psa i odmrożeń, dlatego psie ciało pokryte jest okrywą włosową pozwalającą zatrzymać ciepło bliżej skóry.

Podczas upałów sytuacja wygląda jednak całkowicie inaczej. Nawet całkowite pozbycie się podszerstka pozwalające dotrzeć powietrzu do skóry psa może nie być wystarczające! Szczególnie w połączeniu z faktem, że owłosiona skóra psa całkowicie pozbawiona jest gruczołów potowych... Sprawia to, że psy nie pocą się podobnie jak ludzie – pot wydzielany jest zaledwie przez kilka gruczołów potowych.

Gdzie znajdują się gruczoły potowe u psów?

Istnieje przynajmniej kilka rodzajów gruczołów potowych, które wykryto i nazwano u ssaków:

• epokrynowe gruczoły potowe – służą do produkcji potu i aktywowane są przede wszystkim podczas wzrostu temperatury w organizmie lub w otoczeniu. U ludzi są one rozmieszczone na całym ciele, ze szczególnym uwzględnieniem stóp i dłoni. Parowanie ich wydzieliny pozwala na oddawanie ciepła do otoczenia,
• gruczoły apokrynowe – u ludzi zlokalizowane są na przykład pod pachami czy w okolicach intymnych. Ich zadaniem nie jest raczej chłodzenie – służą do wydzielania substancji zbliżonej do potu, obfitującej w zapach i feromony. Ich działanie aktywowane jest szczególnie poprzez bodźce emocjonalne (na przykład stres).

W składzie potu znajdują się nie tylko woda, ale także niewielka ilość soli, mocznika, amoniaku i związków mineralnych. Pot pomaga więc regulować poziom soli w organizmie i usuwa szkodliwe efekty przemiany materii. Sama wydzielina nie ma zbyt intensywnego zapachu – za nieprzyjemną woń odpowiadają głównie mikroorganizmy rozkładające pot na skórze.

U ssaków drapieżnych gruczoły potowe są znacznie zredukowane. Psy posiadają jedynie kilka gruczołów potowych epokrynowych. To właśnie one obecne są na opuszkach psich łap i za ich sprawą podczas upałów psiaki zostawiają mokre ślady na podłodze, mimo że łap wcale nie moczyły w wodzie. Niestety pot wydzielany przez psie łapy pomaga im podczas upałów w znikomy sposób.

Z kolei gruczoły apokrynowe znajdują się właściwie na całym ciele czworonogów. Dzięki wydzielanym przez nie substancjom psy są w stanie rozpoznawać inne zwierzaki i poszczególnych ludzi. Przy ich intensywnym działaniu nawet człowiek jest w stanie rozpoznać „zapach” psa.

Jak psy radzą sobie z wysokimi temperaturami?

Ze względu na brak gruczołów potowych na skórze pokrytej futrem, psy dość słabo radzą sobie ze schładzaniem organizmu. Sprawia to, że są wyjątkowo narażone na udar cieplny. Na szczęście parowanie wilgoci ze skóry to nie jedyny sposób na oddawanie nadmiaru ciepła z organizmu.

U domowych czworonogów głównym sposobem na uniknięcie przegrzania organizmu jest oddawanie ciepła poprzez rozszerzone naczynia krwionośne. Częściowo to właśnie krew odpowiada za roznoszenie ciepła po organizmie. Powiększone naczynia krwionośne w uszach i na pysku psa zwiększają krążenie, dzięki czemu krew płynąca bliżej skóry może się trochę ochłodzić. Krew chłodzi się także podczas dyszenia – nie tylko dzięki zwiększonemu krążeniu krwi, ale także podczas parowania śliny z języka zwierzaka. Właśnie dlatego, gdy temperatura otoczenia wzrasta, można zaobserwować u psa wysunięcie języka i otwarty szeroko pysk. Przy silnych upałach dołącza do tego:

• ślinotok zwiększający parowanie wody,
• pociemnienie dziąseł świadczące o intensywnym krążeniu krwi,
• zawinięcie końcówki języka do góry – w ten sposób odsłania się także błona śluzowa znajdująca się pod językiem psa.

Krew krążąca w pysku ochładza się także podczas picia chłodnej wody oraz wylegiwania się na zimnym podłożu, które styka się z naczyniami krwionośnymi skóry.

Jak chronić psa przed przegrzaniem w czasie upału?

Psy znoszą upały znacznie lepiej, jeśli mogą korzystać ze wszystkich sposobów pomagających psu regulować temperaturę swojego ciała. Szerokie otwarcie pyska i swobodne ziajanie może być jednak uniemożliwione przez ciasno założony kaganiec – szczególnie kaganiec weterynaryjny. Dlatego przy wysokich temperaturach każdy opiekun powinien zwracać uwagę na to, co zakłada pupilowi na pysk – utrudniona termoregulacja może doprowadzić nawet do śmierci psiaka!

Zwierzakowi należy także zapewnić chłodne miejsce do odpoczynku lub matę chłodzącą, która zwiększy oddawanie ciepła poprzez skórę. Ponadto warto ograniczyć psu wysiłek fizyczny w czasie upału – praca mięśni zwiększa bowiem produkcję ciepła – i unikać wychodzenia w szczytowych temperaturach, zarówno ze względu na możliwość przegrzania, jak i poparzenia łap od asfaltu. Przydadzą się również miska z zimną wodą, basenik, a nawet wiatrak, jeśli dzień jest duszny.

Szczególną opieką powinny być otoczone psy ras brachycefalicznych, czyli z płaskimi kufami. W ich przypadku chłodzenie za pomocą ziajania działa o wiele gorzej, przez co są narażone na szybszy udar słoneczny. Każdy opiekun psa powinien też wiedzieć, jak rozpoznać objawy udaru cieplnego u psa. Jeśli podejrzewasz, że twój psiak się przegrzewa, natychmiast zabierz go do lekarza weterynarii!