Nie tylko borelioza. Jakie są powikłania po kleszczach?

Często niestety czas, w jakim usuniemy kleszcza, jest bez znaczenia, jeśli dany kleszcz jest nosicielem choroby. Również nieumiejętne usunięcie kleszcza może spowodować negatywne skutki – np. urwanie łebka i pozostawienie go w środku. Co prawda nie stanowi to gwarancji rozwoju choroby, ponieważ po oderwaniu tułowia owada bakterie nie mogą przedostać się już do organizmu, ale kleszcze to nie tylko rezerwuar boreliozy, lecz także innych, miejscowych stanów zapalnych. Jakie są powikłania po kleszczach i jak sobie z nimi radzić?

Powikłania po kleszczach

Najczęściej występującymi kleszczami w Polsce jest kleszcz pospolity i kleszcz łąkowy. Kleszcz łąkowy żeruje na zwierzętach (różne zwierzęta w różnych okresach życia kleszcza), natomiast kleszcze pospolite żerują na ludziach i na zwierzętach domowych. Jeśli chodzi o kleszcza pospolitego, to jest on nosicielem boreliozy, kleszczowego zapalenia mózgu, babeszjozy oraz anaplazmozy. Kleszcz łąkowy może spowodować babeszjozę oraz odkleszczowe zapalenie mózgu.

Podczas żerowania kleszcze wydzielają do organizmu wiele substancji o działaniu przeciwświądowym, przeciwbólowym, rozszerzają naczynia krwionośne. Może to powodować reakcje alergiczne, jak również prowadzić do niedokrwistości. Przenoszą one również bakterie, wirusy, pierwotniaki i nicienie, które wywołują szereg chorób. Jeden kleszcz może być zarażony kilkoma patogenami, co może prowadzić do wystąpienia kilku infekcji jednokrotnie. Główne choroby odkleszczowe u psów to: borelioza, babeszjoza, anaplazmoza, odkleszczowe zapalenie mózgu, erlichioza, hepatozoonoza, hemoplazmoza, filarioza.

Borelioza

Jeśli chodzi o powikłania po kleszczach, to borelioza jest najczęściej spotykanym przypadkiem nie tylko u psów, ale również u ludzi. Powodowana jest przez krętki Borrelia burgdorferi. Oddanie kleszcza do badania pod kątem boreliozy nie jest rozwiązaniem, ponieważ nie zawsze zarażony kleszcz przeniesie chorobę do naszego organizmu. Aby doszło do przeniesienia choroby, musi być on przyczepiony przez co najmniej 16 godzin. Po zakażeniu zarazki wykrywane są w dużym natężeniu w okolicy ugryzienia. Kolejno drogą naczyń limfatycznych transportowane są do pozostałych narządów. Ze względu na swoją budowę, mogą przedostać się do tkanek mniej ukrwionych, np. do ścięgien, chrząstek stawowych. Jest to dużym utrudnieniem, ponieważ mogą one tam przetrwać nawet po podaniu antybiotyków. Rumień zauważalny u ludzi nie będzie widoczny u psów pod sierścią. Stąd też zdiagnozowanie choroby będzie trudniejsze.

Babeszjoza

Wywoływana jest przez pierwotniaki zawarte w ślinie. Pierwotniaki te atakują erytrocyty. Objawy mogą pojawić się już w pierwszym dniu, a przebieg choroby może mieć różną intensywność. Do głównych objawów należą: wysoka, nawracająca gorączka, senność, wymioty, brak apetytu, żółtaczka, może pojawić się mocz o czerwonym zabarwieniu z zawartością krwi, niewydolność nerek. Warto w tym przypadku przeprowadzić badanie krwi, które poinformuje nas o ewentualnej anemii. Mogą również wystąpić problemy z układem nerwowym oraz układem ruchu.

Anaplazmoza

Występuje w postaci anaplazmowy granulocytarnej i trombocytarnej. Atakuje granulocyty. Do wystąpienia choroby, od momentu kontaktu z kleszczem może minąć nawet dwa tygodnie. Aby doszło do zakażenia, kleszcz powinien być przyczepiony minimum 24 godziny. Głównymi objawami anaplazmozy granulocytarnej są: gorączka, kulawizny, senność, osłabienie, bladość błon śluzowych, obrzęki kończyn, wzmożone pragnienie, powiększenie węzłów chłonnych, problemu neurologiczne. Atakuje wiele narządów i wprowadza w nich zmiany zapalne. Głównymi objawami anaplazmozy trombocytarnej są: słabość, apatia, senność, brak apetytu, spadek masy ciała, bladość błon śluzowych, wybroczyny na skórze, krwawienie z nosa i odbytu.

Odkleszczowe zapalenie mózgu

To kolejne powikłania po kleszczach, które wywołane jest przez wirus TBE. Wektorem jest kleszcz pospolity. Głównymi objawami choroby jest gorączka, osłabienie i wyniszczenie organizmu, drgawki, porażenie, niedowład kończyn.

Najlepiej byłoby w ogóle nie dopuścić do wystąpienia choroby. Kleszcze stanowią zagrożenie nie tylko dla zdrowia, ale również dla życia. Najlepiej więc zastosować zawczasu odpowiednią profilaktykę poprzez obroże, krople lub tabletki przeciwko kleszczom i pchłom. Uchroni to zarówno naszego zwierzaka, jak i nas. Napity kleszcz odczepiony od naszego psa czy kota jest również zagrożeniem dla opiekuna, ponieważ za kilka dni będzie szukał kolejnego żywiciela. Pamiętajmy więc o tym w okresach największej inwazji kleszczy, z reguły występującej od marca do listopada każdego roku.

Każda z wywołanych chorób to choroby często towarzyszące psu już do końca życia. Interwencja weterynarza jest konieczna zaraz po stwierdzonych objawach, po wyciągnięciu kleszcza z organizmu żywiciela, ale również na dalszych etapach życia konieczna jest stała kontrola oraz często stałe przyjmowanie leków. Jeśli od momentu usunięcia kleszcza coś nas zaniepokoi, udajmy się jak najszybciej do weterynarza. Zdecyduje on, jakie podjąć działania. Warto również wykonać badania laboratoryjne, które wykażą np. anemię towarzyszącą większości z tych chorób. Konkretne rozpoznanie choroby umożliwia wykonanie badania krwi z rozmazem lub test serologiczny. Są to choroby przewlekłe, często ciężkie do zdiagnozowania, z którymi nie poradzimy sobie domowymi sposobami.

Autor: Daria Piróg