Jak wychować psa i odnieść sukces w jego szkoleniu? Poznaj najważniejsze zasady szkolenia psa!

Jeśli zastanawiasz się, jak wychować psa, te informacje na pewno ci pomogą. Poniższe zasady przydadzą się zarówno początkującym, jak i doświadczonym trenerom i właścicielom psów.

Pamięć

Aby nauka była skuteczna, nowe informacje z pamięci krótkotrwałej muszą trafić do pamięci długotrwałej. Nazywa się to konsolidacją wspomnień. Większość ssaków może jednorazowo przechowywać w pamięci krótkotrwałej jedynie od pięciu do siedmiu pojedynczych informacji.

Na przykład pies po raz pierwszy zabrany do parku odbiera swoimi zmysłami mnóstwo nowych informacji, które zapychają jego pamięć krótkotrwałą. Czuje zapachy nigdy wcześniej niespotkanych psów, słyszy lecący samolot, widzi dzieci grające w piłkę. W zalewie bodźców trudno jest słowom wypowiadanym przez właściciela przebić się do mózgu psa. W takim stanie nasz pupil niczego się nie nauczy.

Jak wychować psa? Rada!

Aby zwolnić miejsce w pamięci krótkotrwałej psa, powinniśmy więc ograniczyć liczbę nowych bodźców, docierających do psa w czasie szkolenia. Dzięki procesowi habituacji (przywykania) możemy nauczyć go, że pewne bodźce płynące z otoczenia są neutralne i można je zignorować, ponieważ nie wiążą się z nagrodą ani z zagrożeniem. Jeśli więc chcemy psa szkolić w parku, to najpierw trzeba go przyzwyczaić do przebywania w tym miejscu, do ignorowania osób, które tam spacerują, jeżdżą na rowerach czy uprawiają biegi, a także innych psów.

Na początku robimy to z dużej odległości, sesje często powtarzamy, a pies powinien doświadczać danego bodźca w różnych miejscach i sytuacjach. Im więcej bodźców czworonóg uzna za neutralne, tym więcej informacji od nas będzie mogło trafić do jego pamięci krótkotrwałej i tym lepsze będą efekty szkolenia.

Pamiętajmy jednak, że habituacja nie sprawdzi się wtedy, gdy pies w wyniku wcześniejszych doświadczeń wykazuje już reakcję emocjonalną na dany bodziec, na przykład na widok dzieci odczuwa lęk lub ekscytację.

Inną metodą zwalniania miejsca w pamięci krótkotrwałej jest uczenie łańcuchów zachowań. Wiemy, że łatwiej nam jest zapamiętać ciąg liczb w formie na przykład numeru telefonu niż te same dziewięć cyfr oddzielnie. Podobnie u psów – jeśli połączymy ciąg zachowań w łańcuch (na przykład siad-waruj-turlaj się), to staną się one jednym zachowaniem, które zajmie w pamięci psa mniej miejsca niż wszystkie trzy wykonywane osobno.

Nagrody

Podstawowa zasada wykorzystywana w szkoleniu wszystkich zwierząt głosi, że zachowania, za które zwierzę otrzymuje nagrodę, zapewne będą przez nie powtarzane, a te, za które zostanie ukarane, raczej nie będą się pojawiać. Oznacza to, że możemy uczyć psa siadu, dając mu smakołyk, gdy usiądzie, albo karcąc go, gdy stoi lub leży, zamiast siedzieć. W praktyce okazuje się, że nie jest obojętne, czy będziemy używać nagród, czy kar.

Badania wykazały, że psy szkolone za pomocą tzw. korekt lub metodą łączącą kary i nagrody wykazywały wyższy poziom stresu i wynikające z niego skłonności do zachowań kompulsywno-obsesyjnych, agresji, niepokoju i lęku. Takie czworonogi częściej prezentowały zachowania związane z okazywaniem podporządkowania, takie jak machanie ogonem czy próby lizania po twarzy. Poza tym dało się u nich dostrzec oznaki lęku separacyjnego, a ogólna skuteczność szkolenia spadała. Naukowcy dowiedli też, że stosowanie wyłącznie nagród owocuje o wiele lepszymi wynikami.

Jak wychować psa? Rada!

Dlatego, gdy zastanawiamy się, jak wychować psa, warto zdecydować się na techniki stosowane w szkoleniu pozytywnym, takie jak kształtowanie, naprowadzanie czy zaznaczanie zachowania bodźcem warunkowym, np. klikerem. Dzięki temu nie tylko osiągniemy szybko dobre rezultaty w pracy z psem, ale też pogłębimy z nim więź.

Frustracja

Dobór odpowiednich nagród jest kluczową kwestią w szkoleniu. Jednak gdy stawka rośnie, to wzrasta też napięcie, a gdy nagrody zdobyć się nie uda, może się pojawić frustracja. Jest ona związana z poziomem oczekiwań, więc nie zakłóci szkolenia podczas pierwszych lekcji, gdy pies jeszcze nie zna zasad nowej zabawy. Jednak gdy się zorientuje, że opiekun ma smakołyki, wtedy wzrośnie jego ekscytacja, a zmaleje cierpliwość.

Sfrustrowany pies zacznie chaotycznie prezentować różne zachowania: wstaje, siada i waruje na zmianę, starając się zgadnąć, o co nam chodzi. Gdy trwa to dłużej, może zacząć podgryzać przedmioty leżące w jego zasięgu, chwytać mocno zębami palce właściciela podczas brania smakołyków czy przenikliwie szczekać.

Jak wychować psa? Rada!

Receptą na tak wywołaną frustrację jest kontrola poziomu pobudzenia psa. Pomoże unikanie stosowania bardzo pożądanych przez niego nagród – np. jeśli jest łakomczuchem, stosujmy jego własną karmę zamiast parówki.

Komunikacja

Frustracja często wynika z wad w komunikacji między psem a właścicielem. Ten ostatni nie zawsze wie, że jego gesty są o wiele lepiej odczytywane przez psa niż słowa. Jeśli więc wydaje polecenia, gestykulując i wypowiadając wiele innych słów, to psu trudniej jest usłyszeć i zrozumieć komendę.

Jak wychować psa? Rada!

Pomoże tu stosowanie markera w postaci klikera lub słowa „dobrze” do zaznaczania pożądanego zachowania i kontrolowanie swojego zachowania przez właściciela tak, by nie rozpraszało psa.

Wymagania

Czasem stawiamy psu zbyt wysoko poprzeczkę, oczekując takiego poziomu wykonania ćwiczenia, na który nie jest gotowy, i przez to zwlekając z podawaniem nagród, co doprowadza psa do szaleństwa.

Jak wychować psa? Rada!

Lepiej podzielić skomplikowane zadania na prostsze elementy i często nagradzać pupila.

Granica

Gdy pies odkryje, że może otrzymać smakołyki od właściciela, próbuje zarobić na nie także poza sesjami szkoleniowymi. Jest to denerwujące dla właściciela i męczące dla zwierzaka, który powinien wiedzieć, kiedy szkolenie się zaczyna, a kiedy kończy i smakołyki stają się niedostępne.

Jak wychować psa? Rada!

Każde szkolenie należy rozpoczynać i kończyć w ten sam, czytelny dla psa sposób. Można powiedzieć „koniec” i pokazać mu puste ręce czy pustą torebkę na smakołyki. Specjaliści używają też bodźca różnicującego, czyli przedmiotu, który pojawia się na początku szkolenia i znika na jego zakończenie. Może to być specjalny, używany wyłącznie do tego celu kocyk czy opaska na przegubie dłoni właściciela.

Autor: Magda Urban