Jak wybierać rasę?

Border collie czy buldog francuski? Golden retriever czy owczarek belgijski malinois? Jestem przeciwnikiem doradzania ludziom, jaką rasę powinni wybrać, bo jest to niebezpieczne.

Sugerowanie lub odradzanie konkretnych ras prowadzi do tego, że przyszli właściciele błędnie mniemają, iż szkolenie jest niepotrzebne lub niemożliwe, więc się nim nie zajmują. I odtąd wszystko zaczyna się toczyć po równi pochyłej.

Nie wierz stereotypom

Jeszcze bardziej niepokojące jest to, że rekomendując jedne rasy, inne automatycznie się odradza. „Eksperci” często sugerują, że pewne psy są zbyt duże lub zbyt małe, zbyt żywe lub zbyt ospałe, zbyt szybkie lub zbyt wolne, zbyt mądre lub zbyt głupie – i dlatego trudno je szkolić.

Ludzie zapewne i tak wybiorą rasę, którą chcieli od początku. Mogą jednak nie być skłonni do szkolenia szczenięcia, bo wyda im się to trudne lub pochłaniające dużo czasu. Co więcej, mogą usprawiedliwiać swoje zaniedbanie, przytaczając jeden z powyższych argumentów.

Niektóre osoby lubią szeregować psy pod względem ich ewentualnej inteligencji i twierdzą, że border collie czy golden retrievery są mądre, a bassety, wilczarze irlandzkie czy charty afgańskie do zbyt mądrych nie należą.

Takie uogólnianie może mieć jednak smutne reperkusje. Na przykład właściciel border collie nie trudził się jego szkoleniem, bo myślał, że zwierzak jest tak inteligentny, iż nie jest mu ono potrzebne. Z kolei właściciel charta afgańskiego nie robił tego, bo sądził, że psu brak ku temu zdolności.

Dobierz sposób szkolenia do rasy

Wybór rasy to kwestia indywidualna. Wybierz taką, która ci się podoba, zorientuj się w jej specyficznych cechach i problemach, a następnie znajdź najlepszy sposób wychowania i wyszkolenia szczenięcia.

Jeśli wybierzesz rasę uważaną za łatwą w prowadzeniu, wyszkol szczeniaka tak, że zostanie najlepszym jej reprezentantem. A jeśli zdecydujesz się na rasę określaną jako trudna, szkol go, szkol i jeszcze raz szkol, tak że stanie się najlepszym przykładem – ambasadorem rasy. Niezależnie od tego, jakiego dokonasz wyboru, sukces lub przegrana są teraz  w twoich rękach.

Kiedy oceniamy rasy, dobre cechy są oczywiste. Ty musisz odkryć te złe, ewentualne problemy występujące w danej rasie (lub linii) i zorientować się, jak sobie z nimi poradzić.

Jeśli chcesz się dowiedzieć czegoś więcej, znajdź przynajmniej sześciu dorosłych przedstawicieli rasy i przeprowadź długie rozmowy z ich właścicielami, a przede wszystkim poznaj psy!

Pobaw się i popracuj z nimi. Zobacz, czy dobrze reagują, gdy opiekuje się nimi ktoś obcy – czyli ty. Czy siadają na komendę? Czy grzecznie spacerują na smyczy? Czy są ciche, czy głośne? Czy są spokojne i opanowane, czy też nadpobudliwe? Czy możesz dotknąć ich uszu i ogona? Czy domy i ogrody właścicieli są w dobrym stanie? I najważniejsze – czy te psy lubią ludzi i inne czworonogi?

Trzeba mieć świadomość, że reprezentanci tej samej rasy różnią się pod względem osobowości, zachowania i temperamentu. Jeśli masz więcej niż jedno dziecko, zdajesz sobie sprawę z niewiarygodnych różnic w temperamentach i osobowościach potomków tych samych rodziców. U psów jest podobnie. Szczenięta z tego samego miotu mogą się różnić tak jak zwierzaki innych ras.

Każdy pies szczeka, gryzie i macha ogonem

Różnice temperamentu między dobrym (wyszkolonym) i złym (niewyszkolonym) alaskan malamutem lub dobrym i złym golden retrieverem są dużo większe niż między goldenem i malamutem, które mają za sobą porównywalne doświadczenia i szkolenie.

Proszę zwrócić uwagę, że nie sugeruję, iż szkolenie ma większy wpływ na zachowanie psa niż geny. Raczej dość kategorycznie twierdzę, że uzyskanie pożądanych zachowań psa prawie całkowicie zależy od socjalizacji i szkolenia.

Psy szczekają, gryzą, znaczą teren moczem i machają ogonami z powodów genetycznych – dlatego że są psami. Jednak to, jak często szczekają, jak bardzo gryzą, gdzie znaczą teren i z jak wielkim zapałem machają ogonem, zależy do pewnego stopnia od ich socjalizacji i szkolenia. Sukces w udomawianiu psa leży więc w twoich rękach.

Azor to nie Beethoven

Wybierając rasę, nie daj się też nabrać psom gwiazdom występującym w kinie i w telewizji. To świetnie wyszkoleni aktorzy. Na dodatek rolę Lassie grało przynajmniej osiem czworonogów. Często wymagania stawiane przez rolę maskują prawdziwe cechy psów – zarówno jednostkowe, jak i rasowe. To tak samo jak z ludźmi.

Ten sam Anthony Hopkins gra Hannibala Lectera w „Milczeniu owiec” i C.S. Lewisa w „Cienistej dolinie” – dwie bardzo różne postaci i obie bardzo różne od tego, jaki naprawdę jest Anthony Hopkins. W pewnym sensie musisz nauczyć szczeniaka grać – czyli zachowywać się właściwie w różnym otoczeniu: w salonie i w parku.

Autor: Ian Dunbar, www.dogstardaily.com
Przełożyła: Magdalena Ciszewska