Instrukcja obsługi szczeniaka

Pracę ze szczeniakiem powinno się rozpocząć jak najwcześniej ponieważ są one bardzo chłonne i skore do nauki. Najlepszym sposobem na naukę jest łączenie zabawy z uczeniem nowych zachowań. Nie należy jednak przesadzać z długością sesji szkoleniowych. Szczeniaki szybko się nudzą i łatwo rozpraszają, dlatego też lepsze efekty przyniosą 5 minutowe treningi parę razy dziennie, niż jeden długi. Trzeba zwracać uwagę czy pies się nudzi, jeżeli jest znudzony i zdenerwowany należy zakończyć naukę i poczekać na odpowiedni moment.

Pracując ze szczeniakiem trzeba mieć na uwadze fakt, że niekiedy trudno się im skupić , dlatego należey się uzbroić w łagodną konsekwencję. Mówiąc łagodną mam na myśli: " trzymamy się raz ustalonych zasad bez względu na wszystko, jednak egzekwując je nie powinno się uciekać do kar, przymusów czy krzyków" – takie zachowanie nie pomaga, a jedynie burzy relacje z psem, zmniejsza jego zaufanie do nas. Nauka powinna się opierać na pozytywnych wzmocnieniach ( nagrodach). Nagradzanie przynosi lepsze efekty aniżeli korekty i krzyki. Pozytywne wzmocnienia podnoszą zaufanie psa do nas oraz budują przekonanie, że my właściciele jesteśmy ostoją przyjemności. Przez co pies chętnie będzie z nami przebywał.

Chcąc mieć psa, który będzie pogodny i przywiązany do nas należy zadbać o jego zajęcie psychiczne. Zajęcia umysłowe ( zabawy wymagające myślenia + nauka sztuczek) nie tylko pobudzają wyobraźnię ale także męczą psa. Wysiłek umysłowy jest tak samo ważny dla psa jak fizyczny. Wychowanie i szkolenie jest bardzo ważne, nie należy tego pomijać, bo pies nie wychowa się sam. Trzeba mieć także na uwadze fakt, że psa wychowujemy całe życie, nie tylko kiedy jest młodziutki.

1. Zachowanie czystości
Ucząc szczenię zachowania czystości, najlepiej wykorzystać stare gazety typu jarmark czy też podkłady higieniczne ( rozwiązanie droższe ale bardziej komfortowe, pozwala utrzymać lepszą czystość w domu). Gazety będą służyły jako psia toaleta. Rozkładamy je w kilku miejscach, zawsze powinny być w tym samym miejscu aby szczenię wiedziało gdzie ma sie udać kiedy zrozumie o co chodzi . Jeżeli tylko zauważymy , że szczenię będzie chciało się wypróżnić natychmiast zanosimy je na gazetę, czekamy chwilkę, a gdy tylko się załatwi nagradzamy chrupką oraz pochwałą słowną. Jeżeli szczenię zacznie się załatwiać w nieodpowiednim miejscu , natychmiast bierzemy na ręce i zanosimy na gazetę aby tam dokończyło, jak się uda nagradzamy . Natomiast jeżeli znajdujemy kałużę w nieodpowiednim miejscu pod żadnym pozorem nie krzyczymy na psa, nie karcimy oraz nie wsadzamy go w nieczystości. To nie przynosi żadnych dobrych efektów. Co najwyżej może sprawić, że maluch zacznie się bać swoich odchodów. Otóż pies uczy się poprzez skojarzenia, dane zachowanie plus efekt. Jeżeli włożymy nos szczeniaka w kałużę możemy jedynie spowodować , że skojarzy on nieczystości i naszą obecność z czymś złym. Następnym razem albo znajdzie sobie ustronne miejsce do załatwienia albo będzie się czuł niepewnie w sytuacji " kałuża – właściciel" albo zacznie swoje odchody zjadać.
Jak poznać, że pies będzie potrzebował się wypróżnić?

• szczeniaki załatwiają się zawsze po przebudzeniu
• szczeniaki zawsze załatwiają się po jedzeniu i piciu
• jeżeli chcą się wypróżnić są niespokojne, "nerwowo" wąchają podłoże, szukają czegoś , kręcą się

2. Siad
Uczymy bardzo prostym sposobem. Siadamy na przeciwko psa i unosimy nad jego głową smakołyk, przesuwamy go tak daleko aż szczenię usiądzie i w tym momencie mówimy "siad" nagradzając go smakiem + dobry pies.

3. Leżeć
Podobnie jak siad, z tym że naprowadzamy psa smakołykiem tak aby się położył. Wystarczy położyć rękę na ziemi trzymając schowany smaczek i poczekać aż maluch się położy. Kiedy tylko się położy mówimy " leżeć" + nagroda + pochwała. Możliwe, że szczenię początkowo nie będzie wiedziało co zrobić i zacznie wylizywać rękę usiłując dostać smaczek – trzeba to przeczekać.

4. Przyzwyczajanie do obroży i smyczy
Można zacząć jak tylko maluch pojawi się w domu. Obróżkę oraz smycz trzeba dobrać rozmiarem do szczeniaka, ważne żeby nie była za szeroka i nie uwierała. Obróżkę zakładamy maluchowi w domu kilka razy dziennie żeby mógł się przyzwyczaić do niej. Najlepiej jest wtedy odwrócić jego uwagę zabawą czy też posiłkiem od uwierającej obroży. Bardzo ważne jest to , żeby nie ściągać jej wtedy gdy wydziwia z nią czyli w momencie kiedy się drapie, pociera czy usiłuje ściągnąć – nie ściągamy , tylko ignorujemy to zachowanie. Ze smyczą możemy zrobić podobnie, parę razy przypinamy do obroży i ćwiczymy spacerowanie po domku. Początkowo maluch zapewne nie będzie chciał się ruszyć z miejsca , wtedy można zachęcić go zabawką , smakołykiem czy też ukucnąć i mówić do niego radosnym tonem. Jak tylko szczeniak do nas podejdzie nagradzamy i chwalimy. Pierwsze prawdziwe spacery należy zacząć dopiero po skończeniu kwarantanny czyli po ukończeniu wszystkich szczepień. Wcześniejsze wyjścia na spacery w miejsca zabrudzone i często odwiedzane przez obce psy może być potencjalnym zagrożeniem dla szczeniaka. Otóż jego organizm nie posiada jeszcze odporności takiej jak dorosły pies, dlatego może się zarazić wirusami które mogą być dla niego śmiertelnym zagrożeniem! Bardzo ważne jest to aby szczeniak do czasu ukończenia kwarantanny spotykał się tylko z psami które są zdrowe! Podczas pierwszych prawdziwych spacerów ważne jest aby nie pozwalać szczeniakowi ciągnąć nas, a my nie szarpmy jego na smyczy.

5. Socjalizacja
Pierwsze 4 miesiące życia szczeniaka są dla niego najważniejsze. Dlatego powinien on poznać jak najwięcej nowych rzeczy, nowych ludzi, różnych dźwięków itp. Pozwoli mu to utworzyć "mapę " znanych rzeczy. Dzięki temu będzie mniej lękliwy, to co pozna za szczenięctwa później nie powinno wywoływać strachu. Dlatego też niech jak najwięcej ludzi go dotyka, głaszcze, wita się z nim. Spore znaczenie ma tutaj rasa. Labradory zapewne ochoczo będą witały każdego nowo przybyłego gościa czy też każdego zwierzaka, a przykładowo Teriery czy też jamniki mają dosyć specyficzny charakter, bywają uparte , a źle zsocjalizowane mogą później podgryzać obcych – dlatego tak ważne jest przyzwyczajanie do innych ludzi i utrwalenie skojarzenia " goście w domu = przyjemność". Trzeba pamiętać o zasadzie " nic na siłę" bo to jedynie może go zniechęcić do obcych. W momencie gdy w domu pojawiają sie goście,szczeniak może być trochę zdezorientowany i zaniepokojony nagłym szumem i chaosem, dlatego powinno się mu dać chwilkę na oswojenie z nową sytuacją. Jeżeli nie będzie chciał podejść do gości nie należy go zmuszać, a co najwyżej zachęcać. Można np dać gościom do ręki zabawkę czy smakołyk który będzie zachętą dla malucha oraz utrwali skojarzenie " obcy ludzie = coś miłego" W związku z tym, że dla szczeniaka świat jest pełen niespodzianek może się on wystraszyć wszystkiego. Aby nie utrwalić w nim lęku pod żadnym pozorem nie wolno go pocieszać, brać na ręce, przytulać czy mówić do niego troskliwym głosem kiedy jest przerażony. Wtedy albo ignorujemy jego lęk, albo podchodzimy do rzeczy która go wystraszyła i dotykamy jej. Bowiem to pozwoli szczeniakowi przekonać się, że ta "straszna" rzecz nic mu nie zrobi. Dlaczego nie pocieszamy? Dlatego, że pies nie rozumie pojęcia pocieszenie. Dla niego przytulanie i głaskanie jest nagrodą, czymś przyjemnym. Głaskając psa w momencie silnego strachu, utrwalamy w nim przekonanie że robi dobrze i potencjalnie następnym razem w takiej sytuacji będzie bał się bardziej.

6. Podgryzanie
Szczeniaki mają tendencję do podgryzania rąk podczas zabawy. Nie ma w tym nic złego, gdyż w taki sam sposób bawią się z pobratymcami , z tym że zabawy w grupie pozwalają na nauczenie się i kontrolowanie siły ugryzienia. Pies mieszkający z ludźmi nie ma możliwości nauczenia się tego , dlatego musimy o to zadbać. Wygląda to tak : jeżeli pies podczas zabawy nas podgryza to :

1. przestajemy się bawić i odwracamy się do niego tyłem – pokazujemy mu w ten sposób , że jego zabawa się nam nie podoba i nie przynosi mu korzyści
2. krzyczymy głośno "ał, oj , ała" czy cokolwiek co sprawi , że pies się wystraszy i na moment przestanie.
3. odwracamy uwagę szczeniaka od naszych rąk np wkładając mu pod pyszczek gryzaka bądź zabawkę. Pod żadnym pozorem nie wolno karać psa za takie zachowanie, kary nic nie dają.

7. Zabawy
Z maluchem bawić się można we wszystko co tylko chcemy, najlepiej jest wykorzystywać zabawę do nauki. Na przykład rzucając psu zabawki aranżujmy sytuację tak żeby wrócił do nas z zabawką, przez co nauczymy go przynoszenia zabawek. Można też uczyć podczas zabawy bardzo ważnej komendy "zostaw" . Kiedy szczeniak ma zabawkę w pysku i nie chce nam jej oddać, najlepiej zaproponować mu w zamian chrupkę i powiedzieć "zostaw" kiedy puści nagradzamy i zaczynamy zabawę od nowa. Zabawkami można także ćwiczyć siad i leżeć. Jeżeli chcemy się bawić z psem w przeciąganie to powinniśmy mieć na uwadzę, że ta zabawa wymaga od  nas pełnej kontroli nad psem. Jest dopuszczalna tylko i wyłącznie wtedy kiedy pies idealnie reaguje na komendę kończącą zabawę , a my potrafimy opanować jego entuzjazm. Z psem możemy bawić się we wszystko co nam przyjdzie do głowy, ważne żeby unikać zabaw pobudzających agresję i zaciętość. Jeżeli zależy nam na przyjacielskim psie, który chętnie oddaje nam każdą swoją zdobycz, pozwala przechodzić obok swojej miski z jedzeniem, ba nawet odebrać miskę czy kość – nigdy przenigdy nie wolno drażnić psa , ani mu dokuczać! Choć takie zabawy ze szczeniakiem są dosyć zabawne , a my chętnie patrzymy jak szczeniak się denerwuje i broni swego takie zabawy rosną wraz z psem.Znacznie więcej pożytku przyniosą ćwiczenia na wzbudzanie zaufania . Przykład : Stawiamy przed psem miskę , on zaczyna jeść po czym my podchodzimy , pokazujemy psu jakiegoś smaczka i powoli odbieramy miskę. Po chwili , dosłownie kilkus ekundach dajemy psu komendę , dosypujemy trochę jedzenia do miski i dajemy mu ją z powrotem. Warto próbować zbliżyć się do szczeniaka kiedy je, głaskać go po ciele, czasem włożyć rękę do miski . Jest tylko jeden podstawowy warunek : zawsze kiedy tak ćwiczymy , musimy robić to  z wyczuciem, tak aby nie zdenerwować psa i nie zniechęcić go do nas. Takie ćwiczenia utwierdzają psa w przekonaniu, że warto jest oddawać swoje zasoby bo to się opłaca. Można także dawać psu jeść z ręki . W przypadku starszych szczeniąt można porcje obiadową zamiast dać do miski , wykorzystać do treningu ( ćwiczenie nauczonych już komend, bądź nauka nowych).

8. Pielęgnacja i żywienie
8-tygodniowy szczeniak powinien dostawać karmę przeznaczoną dla szczeniąt małych ras 4x dziennie ( dzienną dawką dzielimy na 4 porcje) . Karma powinna być rozmoczona przegotowaną ciepłą wodą. Suchą – nienamoczoną karmę możemy wprowadzać jak tylko zauważymy , że maluch nie ma kłopotów z gryzieniem chrupek. Ważne jest to aby podawać miskę o stałych porach , stawiamy ją przed szczeniakiem i czekamy aż zje. Nie powinno się zostawiać pełnej miski na cały dzień, bo to uczy psa grymaszenia. Podrostkom podstawiamy miskę przed nos i czekamy, jeżeli w ciągu 10 minut nie skusi się jeść zabieramy i dajemy dopiero przy następnym posiłku. Podstawianie jedzenia co chwilę , karmienie , czy co chwila zmienianie karm powoduje że pies grymasi bo wie, że jak nie zje tego co powinien dostanie lepsze. Jeżeli chodzi o pielęgnację dobrze jest wcześniej przyzwyczajać psa do prysznica aby nie wywoływał lęku. Dwumiesięczne szczenię można próbować wkładać do wanny i polewać prysznicem. Nie musi to być kąpiel z szampnem, chodzi o przyzwyczajenie do wody, szumu, prysznica. Podczas kąpieli używamy tylko i wyłącznie środków do pielęgnacji psa , w żadnym wypadku nie mogą to być ludzkie specyfiki! Uważamy aby nie zalać uszu.

9. Przyzwyczajanie do zabiegów pięlęgnacyjnych
Aby zminimalizować stres podczas wizyt u weterynarza, można w domu przyzwyczajać psa do zaglądania w zęby, pogrzebania w pysku, zaglądania do uszu, zabiegów wokół oczu, dotykaniu pazurków, łap. Każde spokojne zachowanie należy nagradzać i zakańczać zabawą. Długwłose psy trzeba też wcześnie oswajać z czesaniem. Jeżeli pies usiłuje uciec od czesania, trzeba go przytrzymać i odwracać jego uwagę np smakołykiem. Kończymy zabieg w momencie kiedy pies stoi spokojnie.

10. Nauka spokojnego zostawania w samotności
Do przebywania w samotności należy stopniowo przyzwyczajać psa. Początkowo zamykamy szczenię na kilka minut w osobnym pomieszczeniu najlepiej z jakąś zabawką, gryzakiem. Nie reagujemy na jego krzyki i skomlenie. Wchodzimy do pokoju w momencie gdy szczeniak jest cicho i nagradzamy za spokój. Powtarzamy to parę razy, aż szczenię będzie potrafiło spokojnie być samo. Następnie gdy wyżej opisana sytuacja jest już opanowana , wychodzimy z domu i zostawiamy szczeniaka całkiem samego powtarzamy wszystko tak jak w poprzedniej sytuacji. Najważniejsze jest to aby nigdy przenigdy nie wchodzić do pokoju kiedy szczeniak marudzi. Maluch poprzez piski i szczekanie usiłuje zwrócić na siebie uwagę oraz "przywołać" właściciela do siebie, jeżeli pójdziemy do szczeniaka w momencie gdy krzyczy tylko utwierdzimy go w przekonaniu , że wycie i piszczenie daje efekt. Zawsze wypuszczamy szczenię gdy jest spokojne.

11. Mity o psach

• psy są złośliwe – psy nie są złośliwe, wiele zachowań sugerujących złośliwość jest efektem naszego zachowania. Przykład : Pies niszczy meble podczas gdy jest sam. Przyczyn niszczycielstwa pod naszą nieobecność można upatrywać w : a) pies cierpi na lęk separacyjny b) pies nie został nauczony co wolno gryźć , a co nie c) brak zabawek , które zaspokoiłyby nudę malucha
• psy są głupie – psy sa bardzo inteligentne, ale niejednokrotnie z naszego niedbalstwa zachowują się niedopuszczalnie i nieznośnie. Człowiek kształtuje charakter i zachowanie psa, w ogromnej mierze to od nas zależy jak pies się zachowuje. Nie na darmo powstało powiedzienie "mój pies świadczy o mnie"
• każda suczka powinna mieć raz w życiu szczeniaki – nieprawda, nie patrzmy na psy przez pryzmat uczuć człowieka. Psami kieruje popęd, a nie instynkt macieżyński. Suki niehodowlane lepiej poddać sterylizacji, gdyż to jest rozwiązanie zmniejszające ryzyko wystąpienia chorób układu rozrodczego oraz ciąż urojonych.
• Kastracja/ sterylizacja powoduje, że pies jest smutny, osowiały i traci osobowość.
• Psy tylko szukają pretekstu do zajęcia najwyższej pozycji w domu. Nie jest to prawdą, teorie głoszące o tym, że psy chcą nas zdominować wynikają z nieumiejętnego czytania zachowania psa.