Ile trwa cieczka u psa? I jak ją rozpoznać?

Czas cieczki może być uciążliwy nie tylko dla opiekunów niekastrowanych samców, które stają się drażliwe, nieposłuszne i konfliktowe. To także wyjątkowo trudne chwile dla opiekunów suk, którzy muszą chronić pupilkę przed niechcianą ciążą i natarczywymi amantami. Jak długo trwa cieczka u suki, jakie są objawy rui u psa i kiedy występuje krwawienie? Sprawdź, co należy wiedzieć o cieczce u psa!

Czym jest cieczka u psa?

Cieczka to naturalna faza normalnego cyklu płciowego u dojrzałych płciowo, niesterylizowanych suk. Ten okres w cyklu rozrodczym ma na celu przygotować organizm suki na zapłodnienie i ciążę. Towarzyszące mu zmiany hormonalne sprawiają, że macica i pochwa suki stają się odpowiednio nawilżone, a jej srom jest dobrze widoczny i dostępny dla samców. Intensywny zapach moczu suk i większa skłonność do posikiwania na spacerach pozwala natomiast odnaleźć sukę potencjalnym partnerom.

Kiedy pojawia się pierwsza cieczka u psa?

Wiek, w jakim pojawia się pierwsza ruja, zależy od indywidualnych cech suki. Zazwyczaj pierwsza cieczka u psa występuje między 6. a 12. miesiącem życia suczki. Wiąże się to z osiągnięciem dojrzałości płciowej i odpowiedniej masy ciała – około 2/3 docelowej wagi. W związku z tym moment wystąpienia cieczki przypada na:

• 6-8 miesięcy u małych suczek,
• 8-12 miesięcy u średnich suczek,
• 12-20 miesięcy u dużych suczek.

U niektórych ras olbrzymich pierwsza cieczka może się pojawić dopiero w wieku 24 miesięcy.

Brak pierwszej cieczki u suki

Brak pierwszej cieczki po ukończeniu przez sukę dwóch lat jest oznaką patologii i wymaga konsultacji u lekarza weterynarii. Wśród przyczyn można wymienić:

• wady rozwojowe układu rozrodczego,
• słabą kondycję fizyczną,
• stres,
• różne choroby.

Również niektóre leki mogą wpływać na układ hormonalny suki, co opóźni pierwszą cieczkę. Adoptowana suka może natomiast nie dostać cieczki dlatego, że została wysterylizowana w wieku szczenięcym. Niedoświadczony opiekun może także po prostu przegapić pierwszą cieczkę, bo młode suczki przechodzą niekiedy tak zwaną „cichą ruję”, która przebiega krótko i bezobjawowo.

Ile trwa cieczka u psa?

Cieczka u psa trwa zazwyczaj 3-4 tygodnie, najczęściej 21 dni. Okres ten może jednak wydłużać się lub skracać o kilka dni, w zależności od kilku czynników, takich jak ogólny stan zdrowia suki, jej wiek, wielkość czy rasa. Nie powinien jednak trwać dłużej niż 4 tygodnie. Zbyt długa cieczka u psa będzie wskazaniem do przeprowadzenia u suki dokładnej kontroli zdrowia.

Fazy cieczki u suk

Cieczka u suki dzieli się na kilka faz. Pierwszym etapem cieczki jest faza proestrus, która rozpoczyna się zazwyczaj 7 dni przed wystąpieniem krwawienia. Podczas niej pojawiają się pierwsze objawy nadchodzącej cieczki u psa, czyli wyraźne powiększenie sromu i ciemna wydzielina. W tej fazie suki nie dopuszczają do siebie samców. Mogą być za to drażliwe i często dość gwałtownie odganiają natarczywego samca, który wyczuł atrakcyjny zapach.

Drugim etapem jest estrus, czyli trwająca około 9 dni faza właściwa. Krwawienia z dróg rodnych stają się rzadsze i mają mniej intensywną barwę, a suka zaczyna zachęcać samców do kopulacji, wyginając grzbiet i odchylając ogon na bok. W tej fazie występują dni płodne, dlatego należy szczególnie pilnować suki podczas spacerów.

Po fazie estrus następuje diestrus, czyli faza porujowa. Trwa zaledwie 5 dni, podczas których organizm suki przygotowuje się do przyjęcia zapłodnionego jajeczka. Krwawienie ze sromu w tej fazie może stać się nieco ciemniejsze, powinno jednak ustąpić po 5 dniach.

Zakończona cieczka, podczas której nie doszło do zapłodnienia, przechodzi w fazę anestrus, czyli etap bezrujowy lub porujowy. Trwa on do rozpoczęcia kolejnej fazy rui (proestrus). Natomiast jeśli wystąpiło zapłodnienie, u suki zaczyna rozwijać się ciąża. Wczesne objawy ciąży u suki mogą wystąpić także, jeśli w trakcie dni płodnych nie doszło do zapłodnienia – zaburzenia hormonalne związane z cieczką mogą prowadzić do ciąży urojonej.

Kiedy suka może zajść w ciążę?

Dni płodne u suki występują zazwyczaj między 8. i 14. dniem cieczki. Opiekun powinien jednak pamiętać, że plemniki w drogach rodnych suki mogą przeżyć kilka dni, przez co nawet pokryta przed owulacją suka może zajść w ciążę.

Objawy cieczki u psa

Charakterystyczne objawy cieczki obejmują zmiany w wyglądzie sromu i zachowaniu suki. Opiekun psiny, która dostała cieczki, może zaobserwować:

• wyraźne powiększenie sromu i jego okolic,
• pojawienie się krwistej wydzieliny z pochwy,
• częstsze wylizywanie się pod ogonem,
• zmiany zachowania – podenerwowanie, drażliwość, a nawet reaktywność,
• zmiany apetytu,
• większą skłonność do znaczenia moczem,
• nieznaczny wzrost temperatury.

Pojawienie się takich objawów może świadczyć o cieczce, choć plamienie może towarzyszyć także infekcjom pochwy i macicy, a także nowotworom. Dlatego, jeśli suka dostanie cieczki w niewłaściwym terminie lub pojawią się u niej inne, niepokojące objawy, opiekun powinien jak najszybciej zabrać ja do lekarza weterynarii. Opiekun, który planuje krycie, powinien natomiast potwierdzić wystąpienie rui za pomocą badań cytologicznych i hormonalnych.

Zachowanie suki podczas cieczki

Podczas cieczki zachowanie suk bywa dość specyficzne. W fazie proestrus są one nieco drażliwe, mogą odmawiać jedzenia, za to bardzo dużo pić i częściej prosić o wyjście na spacer. Faza płodna sprawia natomiast, że nawet agresywne na co dzień suki stają się bardzo przymilne, towarzyskie i szukają kontaktu zarówno z domownikami, jak i obcymi psami. Mogą też często oddawać mocz na spacerze, by jego zapachem wzbudzić zainteresowanie samców. Sukom w cieczce mogą także zdarzać się ucieczki i samodzielne wyprawy w poszukiwaniu partnerów.

Zachowanie suki powinno wrócić do normy wraz z końcem krwawienia. Jeśli suka po cieczce staje się rozdrażniona, zaczyna bardzo dużo jeść i unika aktywności fizycznej, opiekun powinien zgłosić się do lekarza weterynarii ze względu na ryzyko rozwinięcia się u suki ciąży urojonej. Pojawienie się po cieczce gorączki i silnego osłabienia, nieustające krwawienie ze sromu lub powiększenie brzucha mogą wskazywać natomiast na ropomacicze. Choroba ta stanowi poważne zagrożenie dla suki i wymagać będzie natychmiastowego leczenia.

Jak rozpoznać koniec cieczki u psa?

Ustąpienie krwawienia i powrót zachowania suki do normy mogą świadczyć o zakończeniu cieczki. Suka po cieczce przestaje być tak atrakcyjna dla samców i nie znaczy już tak intensywnie podczas spacerów. Opiekun powinien jednak uważnie obserwować zachowanie suki nawet kilka dni po ustąpieniu wszystkich objawów cieczki.

Jak często suki dostają cieczki?

Wilki i psy wielu ras pierwotnych mają cieczkę raz w roku. W ten sposób przystosowały się do warunków naturalnych – suka nie odchowałaby szczeniąt zimą. Wraz z udomowieniem, przy sprzyjających warunkach, wiele suk zaczęło mieć cieczki dużo częściej.

U większości zdrowych, dorosłych suk ruja występuje dość regularnie. Odstępy pomiędzy okresami cieczki wynoszą około 6 miesięcy – cieczka występuje u suk zwykle wiosną i jesienią. Częstotliwość cieczki wykazuje zależność od rasy. Rasy duże i pierwotne mogą dostawać cieczki tylko raz w roku, natomiast psy małych ras mogą w ciągu roku przechodzić cieczkę nawet trzy razy.

W przeciwieństwie do ludzi, psy nie przechodzą menopauzy, dlatego suczka jest zdolna do zapłodnienia do końca życia. Cieczka pojawia się przez całe życie suczki, choć u samic powyżej 7. roku życia jej objawy mogą być mniej charakterystyczne.

Jak opiekować się suką z cieczką?

Opiekun suczki, który chce uniknąć niechcianej ciąży, nie ma łatwego zadania. Natarczywe samce podbiegające do suki na spacerach, przeskakujące ogrodzenie lub robiące podkopy pod płotem mogą być wyjątkowo uciążliwe. Chronienie suki przed nimi wymaga cierpliwości, a czasem także dużej siły i odwagi. Dlatego suki, które nie są przeznaczone do hodowli, warto wysterylizować. Usuniecie jajników i macicy nie tylko zapobiegnie cieczkom, lecz także ochroni sukę przed wieloma poważnymi, potencjalnie śmiertelnymi chorobami.

Trzeba jednak pamiętać, że sterylizacja powinna być wykonywana dopiero u psów, które osiągnęły dojrzałość płciową, czyli zakończyły pierwszą cieczkę. Każdy, kto ma w domu młodziutką suczkę, choć raz więc doświadczy trudów, jakie wiążą się z cieczką. Jak poradzić sobie w tym trudnym okresie?

• Sukę z cieczką należy wyprowadzać wyłącznie na smyczy. Pozwoli to zapobiec ucieczce i niechcianemu kryciu.
• Suki mieszkające w domu z ogrodem nigdy nie powinny być pozostawiane na podwórku bez kontroli opiekuna.
• Spacery podczas cieczki powinny być krótsze, ale częstsze. Dzięki temu można uniknąć niepotrzebnych spotkań z natarczywymi psami.
• Suka w cieczce nie powinna brać udziału w wystawach, treningach ani zawodach sportowych. Nie powinna też chodzić na wybiegi dla psów.
• By ograniczyć brudzenie w domu, suce można założyć majtki cieczkowe zaopatrzone w wymienną wkładkę. Jeśli opiekun zdecyduje się na założenie suce majtek, powinien w szczególny sposób zadbać o utrzymanie higieny okolic sromu. Srom suki w cieczce można przemywać delikatnymi preparatami zaleconymi przez lekarza weterynarii.
• Podczas cieczki suka może być niespokojna i drażliwa, dlatego warto zapewnić jej interesujące zajęcie, które odwróci jej uwagę – na przykład relaksujące gryzienie przysmaków czy powtórkę dobrze znanych komend. W przypadku dużych problemów behawioralnych można podawać weterynaryjne suplementy uspokajające.