Psy policyjne. Jakie rasy mogą służyć w policji?

Psy policyjne nie mają łatwego zadania. Muszą wykazać się nie tylko odwagą, która pozwoli im zmierzyć się z agresywnym podejrzanym, lecz także powinny być zwinne, silne i chętne do współpracy z opiekunem. Wykorzystywane w służbach mundurowych czworonogi nierzadko też muszą odznaczać się wyjątkowym węchem, który jest niezbędny do wykrywania narkotyków, zwłok czy materiałów wybuchowych. Nie każdy zwierzak donajdzie się więc w roli psa do zadań specjalnych...

Kto szkoli psy policyjne?

W Polsce szkoleniem psów wykorzystywanych do pracy w policji zajmuje się wyłącznie Zakład Kynologii Policyjnej i zatrudnieni w nim doświadczeni trenerzy. Największy Ośrodek Szkolenia Policji, który przeprowadza kursy dla psów służbowych, mieści się w podwarszawskich Sułkowicach. Ten polski Zakład Kynologii Policyjnej znany jest w całej Europie. Rocznie szkoli około 150 psów służbowych na potrzeby policjii i innych służby mundurowych.

Przewodnikiem psa policyjnego może być natomiast tylko mundurowy, który przeszedł odpowiednie szkolenie i uczestniczył w kursie wraz z psem przydzielonym mu przez ośrodek lub zakupionym przez daną jednostkę policji. Osoba chcąca dostać się na takie szkolenie musi odznaczać się nienaganną dyscypliną, a także innymi cechami, takimi jak wrażliwość, odpowiedzialność, opiekuńczość oraz kultura obcowania ze zwierzęciem. Przewodnik musi także wiedzieć, że pies jest przede wszystkim jego lojalnym, bezinteresownym partnerem, który zasługuje na szacunek, i musi być traktowany jak członek rodziny.

Jakie rasy psów szkoli się w policji?

Do szkolenia policyjnego dopuszczane są wyłącznie psy, które zostały kupione przez słuzby mundurowe. Psy muszą być ponadto rasowe, młode (w wieku maksymalnie dwóch lat) i w pełni zdrowe. Preferowane rasy psów pracujących w policji to między innymi:

• owczarek niemiecki, 
• owczarek belgijski malinois, 
• labrador retriever,
• golden retriever,
• rottweiler,
• terier walijski, 
• foksterier, 
• nowofundland.

Wybierane są oczywiście wyłącznie psy z linii użytkowych stawiających duży nacisk nie na elegancki wygląd, a na charakter i cechy użytkowe. Przykładowo owczarek niemiecki, który może zakwalifikować się na szkolenie policyjne, nie może być przerasowiony zgodnie z panującą modą - nie może mieć zbyt opadającego zadu ani kątowania, które utrudniać mu będą swobodne poruszanie. Czworonogi muszą jednak charakteryzować się budową i umaszczeniem zgodnym ze wzorcem. Nie moga mieć także kopiowanych uszu ani ogona.

Okazjonalnie dopuszcza się do szkolenia także psy innych ras, pod warunkiem, że spełniają one odpowiednie kryteria. Na szkoleniach z wykrywania materiałów wybuchowych spotkać można beagle, jack russell terriery czy cocker spaniele. Natomiast w roli psów patrolowych sprawdzić się mogą na przykład owczarki holenderskie.

Psy, które mają zostać zakupione przez policję, przechodzą szczegółowy przegląd weterynaryjny oraz testy psychiczne. Podczas naboru sprawdzane są predyspozycje czworonoga do pracy - między innymi odwaga, zawziętość, reakcja na strzały i naturalny instynkt aportowania. Hodowca, który chce sprzedać policji swojego psa, musi dostarczyć dokumenty potwierdzające pochodzenie psa, wyniki badań wykluczające dysplazję i zaświadczenie o szczepieniu. Istnieje wiele osób, które zajmują się hodowlą psów wyłącznie na potrzeby policji. Nic dziwnego - na jednym czworonogu zarobić mogą od 4 do nawet 12 tysięcy złotych.

Jak wygląda szkolenie psów policyjnych?

Psy w policji i ich przewodnicy szkoleni są w różnym kierunku. W zależności od rasy, indywidualnych cech charakteru i predyspozycji, zakupione przez Zakład Kynologii Policyjnej czworonogi przydziela się do jednego z następujących kursów:

• patrolowe - zadaniem tych psów jest ściganie osób podejrzanych i zabezpieczanie imprez masowych;
• tropiące - mające podążać po śladzie za przestępcą zbiegłym z miejsca zdarzenia;
• patrolowo-tropiące - łączące powyższe umiejętności;
• do działań bojowych i antyterrorystycznych - biorące udział w zorganizowanych akcjach;
• do wyszukiwania zapachów materiałów wybuchowych;
• do wyszukiwania zapachów narkotyków;
• do wyszukiwania zapachu zwłok ludzkich;
• do ratownictwa wodnego.

Psy policyjne muszą być doskonale wyszkolone i bezwzględnie posłuszne. Podczas kursu używa się więc różnorodnych metod, choć stopniowo odchodzi się od awersyjnych sposobów polegających na karaniu za nieodpowiednie wykonanie komend czy zadań - główny nacisk kładzie się na właściwe nagradzanie czworonoga. Wciąż jednak w powszechnym użyciu są kolczatki, okazjonalnie stosuje się także obroże elektryczne. Nieprawdą jest natomiast, że psy szkolone do poszukiwania narkotyków są od nich uzależniane. Wyszukiwanie nielegalnych substancji, tak jak materiałów wybuchowych czy zwłok, przypomina szkolenie z noseworku - sportu, który został zainspirowany właśnie pracą psów policyjnych.

Kurs szkolący psa i jego przewodnika trwa zazwyczaj 5-7 miesięcy. Do szkolenia przystąpić mogą wyłącznie pary pies-policjant - jeśli jeden z nich z jakiś przyczyn nie jest w stanie ukończyć kursu, szkolenie pozostałego członka pary rozpoczyna się od nowa. Dzięki temu przewodnik ma okazję dokładnie poznać zwierzaka, który będzie towarzyszył mu podczas służby, a psiak może zbudować z policjantem trwałą więź motywującą go do pracy.