Choroby odkleszczowe u psów. Co grozi psu, który został ugryziony przez kleszcza?

Ugryzienie kleszcza nie oznacza jeszcze, że pies zachoruje. Niemniej każde ukąszenie zwiększa ryzyko rozwoju choroby odkleszczowej u psa. Z tego powodu warto nie tylko nauczyć się wyciągać kleszcze, ale i zadbać o profilaktykę doraźną czy szczepienia. Sprawdź, jak poznać choroby powodowane przez patogeny przenoszone przez kleszcze.

Jak dochodzi do zarażenia psa?

Wkłucie kleszcza poprzedzone jest poszukiwaniem odpowiednio cienkiej skóry na ciele ofiary. Samo ukąszenie przez pajęczaka nie jest odczuwalne, a wszystko za sprawą śliny, która ma właściwości znieczulające. Do zarażenia dochodzi, gdy opity krwią żywiciela pasożyt wymiotuje do krwiobiegu psa, przenosząc wraz ze śliną patogeny. Im dłużej kleszcz pasożytuje na żywicielu, tym większe ryzyko zarażenia i rozwoju choroby odkleszczowej u psa.

Choroby odkleszczowe u psa

Na wiele chorób odkleszczowych pies może zachorować kilka razy. Choroby, które kleszcze przenoszą u psów, to:

• babeszjoza,
• borelioza,
• bartoneloza,
• anaplazmoza,
• anaplazmoza trombocytarna,
• erlichioza,
• odkleszczowe zapalenie mózgu,
• hepatozoonoza,
• hemoplazmoza,
• filarioza.

Najczęściej występującymi kleszczami w Polsce są kleszcz pospolity i kleszcz łąkowy, ale spotkać można również m.in. kleszcze psie czy gołębie. Zależnie od gatunku i obszaru mogą przenosić patogeny odpowiedzialne za rozwój różnych chorób. Podczas żerowania kleszcze wydzielają do organizmu wiele substancji o działaniu przeciwświądowym, przeciwbólowym, rozszerzają naczynia krwionośne. Może to powodować reakcje alergiczne, jak również prowadzić do niedokrwistości. Jeden kleszcz może być zarażony kilkoma patogenami, co może prowadzić do wystąpienia kilku chorób odkleszczowych u psów jednocześnie.

Choroby odkleszczowe u psów – borelizoa

Boreliozę wywołują drobnoustroje takie jak krętki Borrelia burgdorferi. Chorobą tą zaraża się przede wszystkim przy długim okresie bytowania wbitego kleszcza na żywicielu. Dlatego tak ważne jest, aby opiekunowie psów po każdym spacerze dokonali oględzin skóry psa i siebie. Po zakażeniu zarazki wykrywane są w dużym natężeniu w okolicy ugryzienia. Kolejno drogą naczyń limfatycznych transportowane są do pozostałych narządów. Ze względu na swoją budowę, mogą przedostać się do tkanek mniej ukrwionych np. do ścięgien, chrząstek stawowych. Jest to dużym utrudnieniem, ponieważ mogą one tam przetrwać nawet po podaniu antybiotyków.

Objawy boreliozy u psa

Wśród najczęściej występujących u psa objawów wymieniane są:

• trudności w poruszaniu się,
• drgawki, 
• zachowania agresywne,
• letarg, 
• brak apetytu,
• wysoka temperatura, sięgająca nawet do 40,5°C,
• zapalenie nerek,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• zapalenia układu moczowego.

Babeszjoza – najgroźniejsza choroba odkleszczowa u psów

Babeszjoza jest chorobą wywoływaną przez pierwotniaki Babesia canis. Atakują one erytrocyty. Objawy mogą pojawić się już w pierwszym dniu, a przebieg choroby może mieć różną intensywność. To jedna z najgroźniejszych chorób odkleszczowych u psów, często zagrażająca bezpośrednio życiu czworonoga.

Objawy babeszjozy

Do głównych objawów należą:

• wysoka, nawracająca gorączka,
• senność,
• wymioty,
• brak apetytu,
• uszkodzenie wątroby i nerek,
• żółtaczka,
• oddawanie moczu o czerwonym zabarwieniu.

Warto w tym przypadku przeprowadzić badanie krwi, które poinformuje nas o ewentualnej anemii. Mogą również wystąpić problemy z układem nerwowym oraz układem ruchu.

Anaplazmoza – dwupostaciowa choroba odkleszczowa

Występuje w postaci anaplazmowy granulocytarnej i trombocytarnej. Bakterie Anaplasma phagocytophilum atakują granulocyty. Od momentu kontaktu z kleszczem do rozwoju choroby mogą minąć nawet dwa tygodnie. Aby doszło do zakażenia, kleszcz powinien być przyczepiony minimum 24 godziny.

Objawy anaplazmozy u psów

Głównymi objawami anaplazmozy granulocytarnej są:

• gorączka,
• kulawizna,
• senność,
• osłabienie,
• bladość błon śluzowych,
• obrzęki kończyn,
• wzmożone pragnienie,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• problemy neurologiczne.

Ta choroba odkleszczowa u psów atakuje wiele narządów i wprowadza w nich zmiany zapalne.

Głównymi objawami anaplazmozy trombocytarnej są:

• słabość,
• apatia,
• senność,
• zmniejszony apetyt lub jego brak,
• spadek masy ciała,
• bladość błon śluzowych,
• wybroczyny na skórze,
• krwawienie z nosa i odbytu,
• wymioty.

Erlichioza - choroba odkleszczowa psów

Do rozwoju erlichiozy u psów dochodzi przez inwazję bakterii Ehrlichia. Wpływają one na obraz krwi psa, uszkadzając podstawowe komórki. Ta choroba odkleszczowa u psów rozwija się w trzech postaciach, przez co jest trudniejsza w diagnostyce. Może wystąpić nawet trzy tygodnie po ukąszeniu kleszcza.

Objawy erlichiozy

Zazwyczaj objawy dają wszystkie trzy postaci choroby, ale tylko w przypadku postaci ostrej występuje gorączka. Pozostałe objawy to:

• apatia,
• niechęć do jedzenia i picia,
• osłabienie,
• bladość błon śluzowych,
• stany zapalne oczu,
• utrata masy ciała.

Diagnostyka i leczenie chorób odkleszczowych u psów

Jeśli widzimy, że pies jest apatyczny, ma blade błony śluzowe, odmawia jedzenia czy aktywności, warto udać się do lekarza weterynarii. Przydaje się tutaj nawyk notowania, kiedy u psa ostatnio stwierdziliśmy obecność kleszcza. Specjalista zaleci wykonanie  badań laboratoryjnych, które wykażą np. anemię towarzyszącą większości z tych chorób. Konkretne rozpoznanie choroby odkleszczowej u psa umożliwia wykonanie badania krwi z rozmazem lub test serologiczny. Następnie stosuje się długotrwałe leczenie, zwykle antybiotykami, a także terapię wspomagającą i doraźną, np. leki przeciwgorączkowe, kroplówki. Niekiedy niezbędne jest pozostawienie psa w szpitalu.

Profilaktyka chorób odkleszczowych psów

Kleszcze stanowią zagrożenie nie tylko dla zdrowia, ale również dla życia. Napity kleszcz odczepiony od naszego psa czy kota jest również zagrożeniem dla opiekuna, ponieważ za kilka dni będzie szukał kolejnego żywiciela. Pamiętajmy więc o tym w okresach największej inwazji kleszczy, z reguły występującej od marca do listopada każdego roku.

Preparaty przeciwko kleszczom

Istnieje kilka form zabezpieczenia, dzięki którym ryzyko rozwoju chorób odkleszczowych u psa jest niższe. Preparaty na kleszcze dla psów mogą mieć formę obroży, tabletek albo kropli aplikowanych na kark zwierzaka. Wybierając metodę zabezpieczenia psa przeciw kleszczom należy wziąć pod uwagę indywidualne cechy czworonoga i jego stan zdrowia (przykładowo niektóre obroże mogą powodować podrażnienia skóry, a tabletki nie są zalecane przy chorobach nerek albo wątroby) oraz czas działania danego zabezpieczenia. Każdy ze sposobów musi być stosowany regularnie!

Szczepienia na choroby odkleszczowe

Na niektóre choroby odkleszczowe u psów można stosować szczepienia. Obecnie dostępna jest szczepionka przeciwko boreliozie. To jedna z form ochrony naszych pupili przed rozwojem groźnych dla ich życia i zdrowia schorzeń.

Preparaty odstraszające

Podczas spacerów, zwłaszcza na łąkach czy zarośniętych trawnikach, warto stosować preparaty odstraszające. Mają one formę sprayu, dlatego łatwo rozpylić je na futrze psa. Pamiętajmy, aby nie stosować na czworonogach środków, które są przeznaczone wyłącznie dla ludzi! Mogą być dla nich szkodliwe. Jeśli nie jest to preparat oparty na naturalnych składnikach, unikaj też zabezpieczania nim psa, który potem pływa w lokalnych zbiornikach wodnych.

Stosowanie profilaktyki i umiejętność rozpoznania pierwszych objawów chorób odkleszczowych u psów to podstawa. Pomimo środków ostrożności powinniśmy zawsze przeglądać sierść psa po spacerze i mieć przy sobie zestaw do wyciągania kleszczy. Pamiętajmy, że im krócej kleszcz jest wbity w ciało żywiciela, tym mniejsza szansa, że przeniesie do jego organizmu groźne drobnoustroje.