Zanim kupisz psa rasowego. Po czym poznać dobrą hodowlę?

Zanim wybierzemy wymarzonego pupila, warto przede wszystkim zadać sobie podstawowe pytanie. Czy będziemy w stanie dbać o dobrostan psa i poświęcić nowemu czworonożnemu przyjacielowi tyle czasu, ile będzie potrzebował? Jeśli odpowiedź brzmi twierdząco, świetnie! A czy wiesz, jak wybrać hodowlę psów i dlaczego rodowód naprawdę ma znaczenie?

Zdecydowaliśmy, że nasz czworonożny przyjaciel będzie psem rasowym. Przy wyborze rasy przede wszystkim starajmy się nie kierować wyłącznie eksterierem i poczytajmy wcześniej, do czego dana rasa jest predysponowana. Warto również przeanalizować swój tryb życia i zastanowić się, jaka rasa będzie dla nas odpowiednia. Nie przepadasz za aktywnością fizyczną? Zatem branie psa, który potrzebuje dużej ilości ruchu, mogłoby spowodować frustrację i problemy dla obu stron. Znudzony i samotny pies może także niszczyć domowe sprzęty.

Jeśli czujemy się zagubieni w gąszczu możliwości, możemy poprosić instruktora szkolenia psów (wiele ośrodków szkoleniowych w Polsce ma taką usługę w swojej ofercie), by pomógł nam przy wyborze rasy.

Jak wybrać hodowlę psów. O czym świadczy rodowód?

Psem rasowym możemy nazwać tylko i wyłącznie psa, który odpowiada wzorcowi rasy. Ponadto posiada metrykę lub rodowód wydany przez Związek Kynologiczny w Polsce (ZKwP). Rodowód to dokument, który potwierdza przynależność psa do danej rasy. Dzięki niemu wiemy, skąd pies pochodzi i jakich miał przodków, znamy też zapis ich osiągnięć, przeprowadzonych badań i stopień wyszkolenia. Wyrobienie rodowodu jest dobrowolne, nie zobowiązuje także opiekuna do udziału w wystawach ani do dalszej hodowli.

Kupno psa z hodowli rejestrowanej i kontrolowanej przez ZKwP w dużym stopniu ogranicza ryzyko występowania wad genetycznych. Dlaczego? Ponieważ psy dopuszczane do rozrodu przechodzą wcześniej specjalistyczne badania i muszą być wolne od chorób genetycznych.

Jak wybrać hodowlę psów. Związek Kynologiczny w Polsce

Związek Kynologiczny w Polsce (ZKwP) funkcjonuje od 1938 roku i jest jedyną organizacją kynologiczną w naszym kraju, należącą do Międzynarodowej Federacji Kynologicznej (FCI), ustalającej światowe standardy dotyczące wzorców poszczególnych ras. ZKwP ma za zadanie kontrolowanie i skupianie hodowców, właścicieli i sympatyków psów rasowych. Organizacja posiada oddziały terenowe w różnych miastach, organizuje także w całej Polsce wystawy o randze krajowej oraz międzynarodowej. Tylko ZKwP ma prawo wydawania oryginalnych metryk i rodowodów.

Kupując szczenię z hodowli zarejestrowanej w ZKwP, otrzymujemy metrykę urodzenia lub rodowód. Aby hodowla otrzymała metryki, każdy miot musi przejść kontrolę przedstawiciela danego oddziału ZKwP. Oryginalna metryka powinna być opatrzona pieczęcią oddziału, podpisem przedstawiciela i hologramem ZKwP.

Oprócz tego podstawowego dokumentu, hodowca powinien wydać przyszłemu opiekunowi książeczkę zdrowia, w której znajdziemy wpisy dotyczące szczepień oraz wszystkich zabiegów medycznych. Wielu hodowców wydaje szczenięta z podstawowymi wyprawkami, składającymi się m.in. z karmy, psich akcesoriów czy zabawek.

Niestety obecnie w Polsce z powodzeniem kwitnie proceder prowadzenia pseudohodowli oraz zakładania stowarzyszeń miłośników psów i kotów. Wydają oni swoje dokumenty, które rzekomo świadczą o rasowości zwierząt. Warto zdawać sobie sprawę, że kupując zwierzę zarejestrowane w takim stowarzyszeniu, nie mamy pewności co do jego pochodzenia ani kondycji rodziców szczenięcia. I to zarówno psychicznej, jak i fizycznej. Nie wiemy też, w jakich warunkach przebywały psy, ponieważ nikt nie sprawuje nad tym kontroli.

Jak wybrać hodowlę psów. Kwalifikacje hodowlane

ZKwP jasno określa zasady, na podstawie których hodowca może dla swoich psów uzyskać w rodowodzie adnotację „REPRODUKTOR” albo „SUKA HODOWLANA”. Kwalifikacje hodowlane oparte są na indywidualnym przeglądzie hodowli oraz zdobyciu certyfikatów poświadczających wykonanie wymaganych w danej rasie testów i badań.

W przypadku suk hodowlanych, do uzyskania uprawnień wymagane jest otrzymanie (od minimum dwóch różnych sędziów) trzech ocen bardzo dobrych lub lepszych na wystawie o randze krajowej i międzynarodowej. Suka przeznaczona do rozrodu musi mieć ukończone 15 miesięcy i nie może być starsza niż 8-letnia. Zarówno suki, jak i psy mogą być eliminowane z hodowli, jeśli na wystawach otrzymały dyskwalifikację za agresję w stosunku do ludzi (u co najmniej dwóch różnych sędziów).

Aby pies mógł zostać reproduktorem, musi otrzymać trzy oceny doskonałe u dwóch innych sędziów. Podobnie jak suka, powinien mieć ukończone 15 miesięcy. Nie ma jednak granicy wieku, do którego pies może być reproduktorem, ani limitu dotyczącego krycia.

Jak wybrać hodowlę psów. Po czym można poznać dobrego hodowcę?

Do obowiązków dobrego hodowcy należy m.in.

• otoczenie posiadanych psów odpowiednią opieką,
• zapewnienie dobrych, higienicznych warunków utrzymania,
• właściwe żywienie,
• dbanie o regularne kontrole weterynaryjne, podawanie szczepień ochronnych,
• ochrona przed przypadkowym kryciem,
• utrzymywanie tylko takiej liczby psów, którym hodowca jest w stanie zapewnić dobre warunki bytowe.

Szczenięta urodzone w dobrej hodowli są znakowane: tatuowane lub czipowane (w zależności od wyboru hodowcy). Mikroczipy muszą spełniać stosowne normy, a ich numery  wpisuje się do metryki, rejestruje w oddziale ZKwP, a następnie przekazywane są do Zarządu Głównego ZKwP i centralnej bazy czipów. Szczenięta, które mają być przewożone poza teren kraju, obowiązkowo muszą zostać zaczipowane.

Jeśli taka kontrola się nie odbędzie lub wzbudzi wątpliwości, Zarząd Oddziału lub Zarząd Główny może odmówić wydania metryk. Może też zarządzić dodatkową identyfikację szczeniąt przez wykonanie badań DNA.

Bardzo ważna jest również przeprowadzona przez hodowcę socjalizacja (powinna odbywać się między 4. a 12. tygodniem życia). Dzięki niej psiak poznaje świat wokół siebie i uczy się komunikowania z innymi psami. Wszystko, czego pies doświadczy w tym czasie, będzie decydowało o jego przyszłości i stabilności psychicznej.

Szczenię dobrze jest odebrać z hodowli nie wcześniej niż przed ukończeniem 8. tygodnia życia. Za granicą preferuje się nawet wiek 10-12 tygodni. Pies odebrany za wcześnie nie zdąży przejść poprawnej socjalizacji ani nauczyć się właściwych zachowań (m.in. kontroli gryzienia) od swojej mamy i rodzeństwa.

Dobry i zaangażowany hodowca chętnie odpowie na wszystkie pytania dotyczące rasy i opieki nad szczenięciem. Opowie nam również zarówno o zaletach, jak i potencjalnych trudnościach czy chorobach, na które dana rasa jest podatna. Bez problemu pokaże nam także matkę szczeniąt oraz wszystkie dokumenty (badania czy rodowód).

Jak wygląda umowa?

Jak wybrać hodowlę psów? Standardem jest również podpisywanie stosownej umowy, która chroni obydwie strony. Hodowca może zaznaczyć w dokumencie, że ma prawo kontrolowania warunków bytowych, w jakich funkcjonuje pies. Ma także prawo do jego pierwokupu, jeśli nowy opiekun zdecyduje się go oddać lub sprzedać. Ma to zabezpieczyć szczeniaka przed dostaniem się w niepowołane ręce.

Zdarzają się również sytuacje, kiedy to opiekun, ze względów losowych, nie jest w stanie sprawować już opieki nad szczeniakiem. Wielu odpowiedzialnych hodowców przyjmuje je wówczas do siebie.

Jeśli chodzi o zabezpieczenie przyszłego opiekuna, to warto zwrócić uwagę, czy w umowie jest zapis mówiący o tym, że hodowca zwróci nam część kosztów w przypadku, gdy u szczenięcia zostaną wykryte wady wrodzone. Wielu hodowców pozostaje z nowymi opiekunami zwierząt w stałym kontakcie bez względu na wszystko, jak również pomaga np. przygotować się do udziału w wystawie.

Jak wybrać hodowlę psów. Pseudohodowle i cierpienie zwierząt

Kupowanie psa w pseudohodowli, np. hodowli „domowej”, niezarejestrowanej w ZKwP ani w żadnym innym związku, jest nielegalne. Ponadto bardzo często zdarza się, że zwierzęta są rozmnażane w sposób bezmyślny, mieszkają w strasznych warunkach, są chore i cierpią.

Niejednokrotnie zdarza się również, że na leczenie takiego pieska lub konsultacje behawioralne związane z brakami socjalizacji lub nieprawidłowo przeprowadzoną socjalizacją wydajemy później dużo więcej pieniędzy niż w przypadku zakupu psa z rodowodem.

Jeśli chcemy psa rasowego, prawdziwego przedstawiciela rasy, pamiętajmy, że takim psem będzie tylko i wyłącznie pies pochodzący z hodowli zarejestrowanej w ZKwP. W innym wypadku dużo lepszą decyzją będzie przygarnięcie psiaka nierasowego lub w typie jakiejś rasy, np. ze schroniska.

Autor: Piotr Małek